Έντονες επικρίσεις κατά της τουρκικής πλευράς σε ότι αφορά το παρασκήνιο για διορισμό ειδικού απεσταλμένου για το Κυπριακό, διατύπωσε ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης, επαναλαμβάνοντας για άλλη μια φορά ότι για το ναυάγιο των συνομιλιών στο Κραν Μοντανά το 2017 φταίει αποκλειστικά η Άγκυρα και τονίζοντας ότι έκτοτε η ελληνοκυπριακή προέβη σε κινήσεις για επανάληψη του διαλόγου αλλά προσέκρουε στην άρνηση της τουρκικής πλευράς. Απάντησε σε όσα ακούγονται για τις προτάσεις που κατέθεσε για τη μορφή λύσης, για το θέμα των υδρογονανθράκων και διαβεβαίωσε ότι δεν θα αποδεχθεί λύση που θα μετατρέψει την Κύπρο σε προτεκτοράτο της Τουρκίας και την πολιτική ισότητα σε ανισότητα.
Τουρκικά παιχνίδια στον ΟΗΕ
Ο πρόεδρος Αναστασιάδης μιλώντας σε αντικατοχική εκδήλωση για την Μόρφου είπε ότι πρόσφατα, στη συνάντηση με τον ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών, είχε συμφωνηθεί ο διορισμός ειδικού απεσταλμένου, και ο Αντόνιο Γκουτέρες επεξήγησε τους λόγους γιατί δεν αποδεχόταν το αίτημα του κ. Τατάρ να διοριστεί προσωπικός απεσταλμένος.
«Κάποια στιγμή» είπε ο πρόεδρος Ανστασιάδης «οι αλήθειες πρέπει να λέγονται. Η υποκρισία δεν ωφελεί κανένα. Το να κρύβουμε τα γεγονότα δεν ωφελεί το διεθνές δίκαιο. Ο ΓΓ του ΟΗΕ κατέστησε σαφές ότι ήταν αδύνατο να γίνει αποδεκτή η εισήγηση ή αξίωση της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων για προσωπικό απεσταλμένο, διότι η Κίνα και η Ρωσία έφεραν ένσταση στον διορισμό προσωπικών αντιπροσώπων εκεί και όπου ένα διεθνές πρόβλημα ήταν ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας. Για αυτό και εισηγήθηκε τον διορισμό ειδικού αντιπροσώπου που θα ήταν και υπόλογος προς το Συμβούλιο Ασφαλείας».
Ο Κύπριος Πρόεδρος είπε ότι αυτό, εξάλλου, προνοούν και τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών αλλά και οι όροι εντολής του ΓΓ του ΟΗΕ και συνέχισε λέγοντας ότι ενώ είχε συμφωνηθεί να διοριστεί ειδικός αντιπρόσωπος, «ενώ ο κ. Τατάρ ήταν στο πλευρό μου όταν έκανα δηλώσεις και του ερμηνευόταν το τι έλεγα, και δεν αντέδρασε εν συνεχεία όταν του ζητήθηκαν δηλώσεις, αναμένουμε ακόμα μέχρι σήμερα τον διορισμό του ειδικού αντιπροσώπου διότι ενίσταται η Τουρκία».
Ανέφερε ότι αυτή είναι η πραγματική κατάσταση μιας συμπεριφοράς που καταμαρτυρείται όχι μόνο από την αναθεωρητική και επεκτατική στάση που η Τουρκία τηρεί, όχι μόνο από τους οραματισμούς για τη γαλάζια πατρίδα που επηρεάζουν το Αιγαίο, την Κύπρο, τη Μέση Ανατολή, αλλά και από τις επεμβάσεις στη Λιβύη, στη Συρία, στο Ιράκ, στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, από τη συστηματική παραβίαση της ΑΟΖ της Κύπρου, από την παραβίαση του στάτους κβο, την παραβίαση των ψηφισμάτων 550 και 789 που αφορούν το στάτους της Αμμοχώστου, από την παράνομη διεκδίκηση εναντίον της Ελλάδας, εναντίον των συνόρων της Ευρώπης. «Διεκδίκηση ΑΟΖ κατά το διεθνές, ως λέγουν δίκαιο. Αλλά ποιο δίκαιο δεν μας λένε. Από την ώρα που ο κ. Ερντογάν και η Τουρκία δεν αποδέχθηκε ποτέ το διεθνές δίκαιο της θάλασσας», τόνισε.
Δεν τέθηκε ποτέ θέμα υδρογονανθράκων
Σε ότι αφορά το φυσικό αέριο και τις προτάσεις που ακούγονται για αξιοποίηση του φυσικού πλούτου, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι πέρα των συγκλίσεων που είχαν επιτευχθεί επί Δημήτρη Χριστόφια, επαναλήφθηκαν επί των ημερών του.
«Και για να ξέρετε ότι ποτέ δεν ήταν θέμα οι υδρογονάνθρακες. Ουδέποτε στα έξι σημεία που είχε θέσει στο πλαίσιο του ο ΓΓ του ΟΗΕ ή καθ’ όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων 2012-2017 ηγέρθη από τους Τουρκοκύπριους θέμα υδρογονανθράκων. Ούτε ήταν στα έξι σημεία στο πλαίσιο για την επίτευξη στρατηγικής συμφωνίας, διότι απλούστατα θεωρείτο συμφωνημένο» ανέφερε.
Συνέχισε λέγοντας ότι παρά ταύτα έκτοτε και για διασφάλιση των Τουρκοκυπρίων είχαμε προχωρήσει στη θέσπιση με νόμο, εθνικού ταμείου υδρογονανθράκων και προχώρησε ο ίδιος τον Αύγουστο του 2019 με πρόταση προς τον κ. Ακιντζί «ότι είμαστε έτοιμοι να ανοίξουμε καταπιστευματικό λογαριασμό προς όφελος της τουρκοκυπριακής κοινότητας και αν και εφόσον υπάρξουν πρόσοδοι από την αξιοποίηση του φυσικού πλούτου, να κατατίθενται σε αυτό τον καταπιστευματικό λογαριασμό, τονίζοντας πως αν η Τουρκία αναγνωρίσει την ΑΟΖ της Κύπρου- που με βάση τις παρανομίες της αμφισβητεί το 44%, κάτι που δεν επηρεάζει μόνο τους Ελληνοκύπριους, αλλά και τους Τουρκοκύπριους- όπως το διεθνές δίκαιο καθορίζει και όπως έχουμε πράξει με όλες τις γείτονες χώρες, τότε οι Τουρκοκύπριοι θα είχαν δικαίωμα ακόμα και χωρίς τη λύση του Κυπριακού, να αποσύρουν για τις ανάγκες της κοινότητας τα προς όφελος τους στον καταπιστευματικό λογαριασμό ποσά».
Δείξαμε καλή θέληση
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι δεν υπήρξε οτιδήποτε που θα μπορούσε να συμβάλει στο να ανταποκριθούμε, στο να συναντήσουμε τις ανησυχίες των Τουρκοκυπρίων και που δεν το έχουμε πράξει και ότι καταθέσαμε ιδέες, τολμηρές ιδέες, «κατηγορηθήκαμε για αυτό, αποκέντρωση εξουσιών, κοινοβουλευτικό σύστημα, ακόμα και επάνοδο υπό προϋποθέσεις στο καθεστώς του Συντάγματος του ’60, όχι για να επιστρέψουμε στο ενιαίο κράτος – το έχω πει πολλές φορές και ας μη διαστρέφεται η πραγματικότητα και η αλήθεια διότι είναι γραπτά τα κείμενα, αλλά για να έχει συνέχεια και μετεξέλιξη, αντ΄ αυτού που διεκδικούν ανεξάρτητο κράτους».
«Δεν υπάρχει περίπτωση ανεξάρτητου κράτους, υπάρχει συνέχεια, μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, με βάση πάντα τις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου, τα ψηφίσματα των ΗΕ που είναι οι ασφαλιστικές δικλείδες, τις καταδίκες της Τουρκίας από το ΕΔΑΔ που προστατεύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και του ευρωπαϊκού κεκτημένου κράτος μέλος είμαστε και θα συνεχίσουμε να είμαστε», τόνισε.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης σημείωσε πως δεν πρόκειται να υποχωρήσει αποδεχόμενος κυριαρχία του ψευδοκράτους για να παρακαθίσει σε συνομιλίες, όση πίεση και αν ασκείται από όποιους και αν ασκείται και ότι δεν πρόκειται να αποδεχθεί να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για να απεμπολήσει τα δικαιώματα και των Μορφιτών και των Βαρωσιωτών και όλων των προσφύγων.
Το ναυάγιο στο Κραν Μοντανά
Συνέχισε λέγοντας ότι δεν πρέπει κανενός να διαφεύγει την προσοχή ότι ο λόγος αποτυχίας στο Κραν Μοντανά ήταν η επιμονή του κ. Τσαβούσογλου ότι οι εγγυήσεις θα διαρκούσαν για 15 «ή αν ήμασταν καλά παιδιά για 10 χρόνια όχι με ημερομηνία τερματισμού, αλλά με ημερομηνία αναθεώρησης. Με απλά λόγια αν τα δύο μέρη δεν συμφωνούσαν θα συνέχιζαν εσαεί. Όπως επίσης η αξίωση για μόνιμη παρουσία κατοχικού στρατού. Κάποιες αλήθειες πρέπει να λέγονται γιατί είναι ιστορία και καταγράφεται».
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έκανε μια αναδρομή για τις κινήσεις της δικής μας πλευράς μετά το Κραν Μοντανά για επανέναρξη του διαλόγου λέγοντας ότι είναι καλά γνωστό πως έκτοτε, δεν παραλείψαμε, αντιθέτως επιμόνως έχουμε δώσει δείγματα της αποφασιστικότητάς μας για λύση του Κυπριακού, πριν και πάνω από όλα με την πρώτη επαφή μετά το Κραν Μοντανά στις 22 του Σεπτέμβρη του 2017 «όταν είχα τονίσει στον ΓΓ ότι είμαστε έτοιμοι να επανέλθουμε στο τραπέζι του διαλόγου από εκεί που έχει τερματιστεί ο διάλογος στο Κραν Μοντανά».
«Όταν τον Φλεβάρη του 2018 εκατονόμαζε το βοηθό ΓΓ του ΟΗΕ Γάλλο Διπλωμάτη ως ειδικό αντιπρόσωπο τον οποίο απέρριψε η Τουρκία για να επανέλθει με την προσωπική απεσταλμένη κ. Λουτ που εμείς αμέσως είχαμε δώσει συγκατάθεση για να απαντήσει η Τουρκία τον Ιούλιο. Ένα ολόκληρο χρόνο μετά το Κραν Μοντάνα. Για να μην πω στη συνέχεια το πόσες προσπάθειες κατεβλήθησαν, με δικές μου πρωτοβουλίες μάλιστα, για να καταλήξουμε σε συναντήσεις κοινωνικού περιεχομένου αλλά με ουσιαστικό εν τη ουσία ενδιαφέρον με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ακιντζί για να καταλήξουμε στο Βερολίνο στις 25 Νοεμβρίου του 2019 να συμφωνήσουμε τους όρους αναφοράς, αλλά έκτοτε ακόμη αγνοούνται οι συνομιλίες όχι γιατί η Ελληνοκυπριακή πλευρά τις αρνείται ή αποφεύγει, αλλά γιατί απλούστατα στόχο της Τουρκίας ήταν η αποφυγή του όποιου διαλόγου μετά το 17 μέχρι την ώρα που θα εξοστρακίζετο ο Τουρκοκύπριος ηγέτης κ. Ακιντζί», ανέφερε.
Ο Κύπριος Πρόεδρος ανέφερε πως αυτό επετεύχθη στις εκλογές της Τουρκοκυπριακής κοινότητας δηλαδή με τις παρεμβάσεις της Άγκυρας «προκειμένου να επιβάλουν τον κ. Τατάρ, έναν ηγέτη ο οποίος, με την βοήθεια και την υποβολή της Τουρκίας στην άτυπη πενταμερή συνάντηση τον Απρίλιο του 2021 υπέβαλε έξι σημεία γραπτού κειμένου στα οποία δεν δέχονται επανέναρξη συνομιλιών.
Λύση δικαιοσύνης, όχι ανισότητας
Επανέλαβε ότι επιδιώκουμε λύση με βάση το ευρωπαϊκό κεκτημένο, μια λύση που για να είναι βιώσιμη, θα πρέπει να είναι λειτουργική.
«Δεν μπορεί η πολιτική ισότητα να μετατρέπεται σε πολιτική ανισότητα, δεν μπορεί να θέλουν ότι θα πρέπει να καθορίζουν την τύχη του συνόλου του κράτους μέσα από κάποιες αξιώσεις που προβάλλουν», είπε. «Πρέπει να γίνει συνείδηση στον κάθε πατριώτη πως αν δεχθούμε τις αξιώσεις που προβάλλουν η Κύπρος όπως τα κατεχόμενα θα μετατραπούμε σε προτεκτοράτο της Τουρκίας. Και εγώ δεν είμαι αποφασισμένος να παραδώσω προτεκτοράτο με την φυγή μου ή με την αποχώρησή μου εννοώ όταν τερματιστεί ή όταν τελειώσει η θητεία μου», τόνισε.