Νίκος Μιχαλόπουλος
Μέσω της ανασκόπησης των υφιστάμενων μελετών και πλαισίων αξιολόγησης, η έκθεση παρέχει σαφείς συστάσεις σχετικά με τον τρόπο αποτύπωσης των κοινωνικών επιπτώσεων της κοινής κινητικότητας και πώς μπορεί να επιτευχθεί μέσω της συνεργασίας των διαφόρων δημόσιων και ιδιωτικών φορέων του συστήματος.
Αυτή η έκθεση SAG από τον καθηγητή Greg Marsden (Ινστιτούτο Μελετών Μεταφορών, Πανεπιστήμιο του Leeds) εστιάζει σε ό,τι γίνεται κατανοητό σχετικά με τα κοινωνικά οφέλη των νεότερων μορφών κοινής κινητικότητας, όπως η ομαδική οδήγηση, τα ηλεκτρονικά σκούτερ και η κοινή χρήση αυτοκινήτου. Ωστόσο, το κάνει από την άποψη ότι αυτές οι καινοτομίες αποτελούν απλώς ένα περαιτέρω μέρος του οικοσυστήματος κινητικότητας. Ο ρόλος τους και ο αντίκτυπός τους πρέπει να κατανοηθούν παράλληλα με τις υπάρχουσες επιλογές κινητικότητας, όπως λεωφορεία και τρένα ή ενεργά ταξίδια.
Πολλές κοινοποιήσεις γίνονται ανεπίσημα, μέσω οικογενειακών ή κοινωνικών ομάδων και συχνά πλέον οργανώνονται μέσω πλατφορμών συνομιλίας όπως το WhatsApp. Γνωρίζουμε ήδη ότι ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού είναι πολυτροπικό κατά τη διάρκεια της εβδομάδας και έτσι αυτές οι νέες επιλογές πιθανότατα θα αποτελέσουν μέρος ενός νέου συνδυασμού κινητικότητας για τους χρήστες.
Μερικές φορές οι νέες υπηρεσίες θα λειτουργήσουν ως συμπληρωματικές και μερικές φορές ως ανταγωνιστές με υπάρχοντες τρόπους λειτουργίας. Εάν οι νέες μορφές κοινής κινητικότητας πρόκειται να αντιμετωπιστούν δίκαια όσον αφορά τη ρύθμιση και την υποστήριξη, τότε είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τον ρόλο που έχουν.
Υπάρχει επίσης μια τεράστια ποικιλία καινοτομιών κοινής κινητικότητας που αναπτύσσονται. Μερικά αφορούν την κοινή χρήση περιουσιακών στοιχείων, όπως αυτοκίνητα, ποδήλατα ή ηλεκτρονικά σκούτερ, τα οποία μπορεί να γίνονται μέσω ιδιωτικών εταιρειών, τοπικών κυβερνήσεων ή από ομότιμους οργανισμούς. Άλλες κοινοποιήσεις αφορούν την κοινή χρήση εν κινήσει, όπως υπηρεσίες που ανταποκρίνονται στη ζήτηση, ομαδική οδήγηση ή κοινή χρήση αυτοκινήτων.
Και αυτό μπορεί να πάρει διάφορες μορφές. Κατά τη συζήτηση των κοινωνικών επιπτώσεων της κοινής κινητικότητας, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι αυτό δεν είναι ένα πράγμα – αλλά πολλά – και ότι ο σκοπός, οι αγορές-στόχοι, τα εμπόδια και οι περιπτώσεις χρήσης θα είναι δυνητικά πολύ διαφορετικοί. Η κοινή κινητικότητα παρέχει πρόσθετες επιλογές στο μείγμα μεταφορών για τις περιοχές στις οποίες δραστηριοποιούνται.
Υπάρχουν τέσσερις κύριοι τρόποι με τους οποίους η κοινή κινητικότητα θα μπορούσε να επηρεάσει τα άτομα:
- Μπορούν να παρέχουν μεγαλύτερη χωρική προσβασιμότητα για άτομα που βρίσκονται σε λογική απόσταση με τα πόδια από το σύστημα. Προσφέρουν επίσης τη δυνατότητα για διαδρομές πρώτου και τελευταίου χιλιομέτρου που συνδέονται με τις κύριες υπηρεσίες δημόσιων συγκοινωνιών, διευρύνοντας έτσι τις χωρικές ευκαιρίες που είναι προσβάσιμες σε εύλογο χρονικό διάστημα.
- Μπορούν να διατεθούν 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα, σε πολλές περιπτώσεις και έτσι προσφέρουν μια ευρύτερη χρονική προσβασιμότητα από τις υπάρχουσες υπηρεσίες δημόσιας συγκοινωνίας. Ενώ, θεωρητικά, τέτοιες υπηρεσίες θα μπορούσαν να παρέχονται από τα μέσα μαζικής μεταφοράς, η περιορισμένη ζήτηση συχνά τις καθιστά πολύ ακριβές για να επιδοτηθούν μέσω παραδοσιακών υπηρεσιών.
- Η κοινή χρήση περιουσιακών στοιχείων μπορεί να είναι σε θέση να μειώσει το μοναδιαίο κόστος των ταξιδιών μέσω πιο αποτελεσματικής χρήσης.
- Πέρα από το χρόνο ταξιδιού (χωρική προσβασιμότητα) και την εξοικονόμηση κόστους μπορεί να υπάρχουν και άλλες πτυχές της ποιότητας του ταξιδιού που μοιράζονται την κινητικότητα, όπως μεγαλύτερη άσκηση, κοινωνικά οφέλη από το συντονισμό ταξιδιών με συναδέλφους ή φίλους και οικογένεια και αισθήματα ικανοποίησης και ευεξίας.