Ναι, φταίει (κυρίως) ο Λάσετ

Ένα κόμμα εξουσίας λαμβάνει κυρίως δύο ειδών ψήφους

Απόστολος Πιστόλας

 

Ένα κόμμα εξουσίας λαμβάνει κυρίως δύο ειδών ψήφους. Ψήφους ιδεολογίας, οι οποίες βασίζονται στην εγγύτητα των τοποθετήσεων του κόμματος με αυτή του ψηφοφόρου στους άξονες πολιτικής που ο δεύτερος θεωρεί σημαντικούς. Ψήφους εξουσίας, όταν οι ψηφοφόροι κάνουν «έκπτωση» στη ιδεολογία τους ψηφίζοντας όχι το κόμμα που είναι εγγύτερα σε αυτούς αλλά το κόμμα που θέλουν να κυβερνήσει. Η επιλογή Λάσετ για την ηγεσία του CDU και έπειτα για την υποψηφιότητα για καγκελάριο «εκπυρσοκρότησε» και στα δύο μέτωπα. Πρώτον, μια μεγάλη μερίδα ψηφοφόρων ήθελε δεξιά στροφή στο CDU. Ο Λάσετ όμως ψηφίστηκε ως συνεχιστής της πολιτικής Μέρκελ. Έτσι ένα σημαντικό κομμάτι ψηφοφόρων αποστασιοποιήθηκε. Δεύτερον, γιατί με την προσωπικότητά του δεν έπειθε πως μπορούσε να ηγηθεί της χώρας. Έτσι ψήφοι εξουσίας έφυγαν προς Πρασίνους και εν συνεχεία προς SPD. Συνολικά το Union έχασε προς SPD και Πρασίνους κοντά στα 2,5 εκατομμύρια ψήφους. Άλλο μισό εκατομμύριο έχασε προς FDP και άλλο τόσο στα λοιπά κόμματα. Ο Λάσετ δηλαδή κατάφερε να χάσει, για ένα σημαντικό μέρος ψηφοφόρων, και τους δύο λόγους για να τον ψηφίσει κάποιος. Του έμεινε ένα 19% (τόσο έλαβε το CDU) που είναι ο σκληρός πυρήνας των ψηφοφόρων του κόμματος.

 Από την άλλη είδαμε τον Σολτς να ηγείται ενός κόμματος που βρισκόταν καθηλωμένο στο 15%-17%, στην τρίτη θέση πίσω από Union και Πρασίνους. Είδε τους Πρασίνους να ανεβαίνουν στην πρώτη θέση και ύστερα να πέφτουν λόγω απειρίας Μπερμποκ στο να διαχειριστεί σωστά τις επιθέσεις που δέχθηκε. Γνώριζε πως οι εκλογές στις εκλογές αυτές σημαντικό ρόλο θα έπαιζε η προσωπικότητα των υποψηφίων καθώς οι ψηφοφόροι έψαχναν τη διάδοχο μιας καγκελαρίου που κυριάρχησε για 16 χρόνια και είχε υψηλότατη δημοφιλία. Είχε λάβει συγκεκριμένη τοποθέτηση λοιπόν, σε ένα πλαίσιο που η Μπέρμποκ μόλις είχε καεί και ο Λάσετ δε μπορούσε να παίξει, αυτό των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας του υποψηφίου. Αυτό που του έλειπε ήταν να «γυρίσει» η προεκλογική εκστρατεία σε αυτό το πλαίσιο. Να αυξηθεί η σημαντικότητα των χαρακτηριστικών προσωπικότητας των υποψηφίων στην απόφαση ψήφου των ψηφοφόρων. Για αυτό φρόντισε ο Λάσετ. Με το γέλιο στην επίσκεψη στους πλημμυροπαθείς κατάφερε να «κάψει» τον εαυτό του ως υποψήφιο που μπορεί να «μπει στα παπούτσια» της Μέρκελ. Όταν μια μεγάλη μερίδα ψηφοφόρων που δίνουν ψήφο εξουσίας άρχισε να έχει σοβαρές αμφιβολίες για την ικανότητα των υποψηφιοτήτων Μπέρμποκ και Λάσετ, ο Σολτς ήταν εκεί με το μήνυμα «αυτός μπορεί». Το υποστήριξε με το βιογραφικό του και με μια δυνατή επικοινωνιακή καμπάνια. Μέσα σε λίγες εβδομάδες οι ψήφοι εξουσίας που πηγαινογύριζαν μεταξύ Πρασίνων και CDU πήγαν τελικά σε αυτόν.

Στο Union, βλέποντας το SPD να ξεφεύγει μέχρι και με 7 μονάδες, σε μια προσπάθεια να βγάλουν την προεκλογική συζήτηση από τις προσωπικότητες των υποψηφίων όπου ο Λάσετ καταποντιζόταν και να σηκώσουν τη σημαντικότητα των θεμάτων προς το τέλος της εκλογικής εκστρατείας έβαλαν τις ελπίδες τους στη δημιουργία φόβου σε ψηφοφόρους για ένα ενδεχόμενη κυβέρνησης με αριστερό πρόσημο. Δούλεψε ως ένα βαθμό αλλά δεν ήταν αρκετό καθώς για τους περισσότερους ψηφοφόρους σημασία σε αυτές τις εκλογές είχε κυρίως η προσωπικότητα των υποψηφίων. Ήταν λοιπόν κυρίως μία μάχη προσωπικοτήτων, όπου ο Σολτς κατάφερε να πάρει ψήφους και από όσους ήθελαν αλλαγή και από όσους ήθελαν συνέχεια της πολιτικής Μέρκελ. Το κατάφερε και με την προσωπικότητά του αλλά και με την τοποθέτησή του στην εκλογική αγορά (πιο κεντρώα από το κόμμα του). Το ότι ο Λάσετ ήταν ο κύριος λόγος της ήττας του Union το φανερώνουν οι ψηφοφόροι σε δημοσκόπηση μετά τις εκλογές, όπου το 52% τον θεωρεί τον κύριο υπαίτιο με μόλις ένα 18% να αναφέρεται στην τοποθέτηση του κόμματος σε σημαντικά θέματα ως αιτία. Το μαρτυρούν βέβαια και οι δημοσκοπήσεις πριν τις εκλογές. Το 45% προτιμούσε Σολτς έναντι 20% για Λάσετ, την ίδια στιγμή που το 38% προτιμούσε Ζέντερ (CSU) έναντι Σολτς (21%). Ο Ζέντερ είχε και την κατάλληλη τοποθέτηση στην αγορά στα θέματα ώστε να μη χαθούν ψήφοι ιδεολογίας για το Union και την προσωπικότητα να κρατήσεις τις ψήφους εξουσίας και να πάρει ακόμα περισσότερες. Εάν είχαν αποφασίσει να είναι αυτός ο υποψήφιος το πιο πιθανό σενάριο ήταν πως το Union θα έκανε περίπατο. Όμως η ιστορία δεν γράφετε με εάν.