Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος
Η ανάδυση μίας σταθερής, ισχυρής κεντρικής εξουσίας στην Καμπούλ αποδεικνύεται επί του παρόντος μία εξαιρετικά δύσκολη συνθήκη. για μία ειρηνική μετάβαση σε πολιτική σταθερότητα στο Αφγανιστάν. Αντίθετα, η επικράτηση προϋποθέσεων εμφυλίου και μάλιστα ευρείας μορφής χαρακτηρίζουν την τρέχουσα περίοδο. Μία τέτοια κατάσταση σχεδόν νομοτελειακά θα οδηγήσει στη δημιουργία ενός πλαισίου, που θα ευνοεί την επιστροφή τρομοκρατικών ομάδων, τύπου ISIS και Αλ Κάιντα.
Ο ισχυρισμός ότι η νέα γενιά των Ταλιμπάν έχει διδαχθεί από την περίοδο 1996-2001 και έχει αναπτύξει μνήμη αντισωμάτων ενάντια στις τρομοκρατικές πρακτικές, που δύναται να προκαλέσουν εκ νέου την αντίδραση του διεθνούς παράγοντα, τίθεται υπό αμφισβήτηση. Η νέα γενιά στελεχών της οργάνωσης κρίνονται ακόμη πιο φιλικά προσκείμενη στην τρομοκρατία και το τζιχάντ ως μορφή αγώνα, ακόμη πιο σκληροπυρηνική και κυρίως διαπλεκόμενη με τις διάφορες σκοταδιστικές ισλαμικές οργανώσεις. Παράλληλα, η δραστηριοποίηση του ISIS σπρώχνει σε ακόμη πιο σκληροπυρηνικές στρατηγικές του Ταλιμπάν, που αγωνιούν για την επικράτηση στον ανταγωνισμό της ορθόδοξης εκπροσώπησης των ισλαμικών κινημάτων. Οι σύγχρονοι Ταλιμπάν ρέπουν σταδιακά σε αδιαλλαξία, μισαλλοδοξία και ακόμη περισσότερο φανατισμό.
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, η ενίσχυση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών από το Αφγανιστάν δείχνει αναπόφευκτη. Η εμφύλια κρίση στη Συρία των 20 εκατομμυρίων κατοίκων, δημιούργησε από το 2011 ένα προσφυγικό κλοιό περίπου 7 εκατομμυρίων ανθρώπων. Αν αναλογιστεί κανείς ότι το Αφγανιστάν έχει σχεδόν το διπλάσιο πληθυσμό της Συρίας, οι εκτιμήσεις για ένα πρώτο προσφυγικό κύμα που θα φτάσει στα ελληνικά σύνορα αφορούν σε ένα με δύο εκατομμύρια ανθρώπων. Λαμβάνοντας υπόψη την εμπειρία από τη Συρία. τέτοιες εκτιμήσεις δεν μπορούν παρά να θεωρηθούν ρεαλιστικές, αν δεν υπάρξει σταθερότητα στη χώρα.
Την ίδια στιγμή η Τουρκική κοινωνία είναι κουρασμένη από το βάρος της φιλοξενίας ήδη περισσοτέρων των 4 εκατομμυρίων προσφύγων και αιτούντων άσυλο. Σε περίπτωση που η Κυβέρνηση Ερντογάν δεν καταφέρει να ανακόψει τις Αφγανικές ροές από τον λεγόμενο διάδρομο του Ιράν, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ότι σε περίπτωση ενός ογκώδους μεταναστευτικού ρεύματος, δεν θα επαναληφθούν στον Έβρο γεγονότα σαν του Μαρτίου του 2020. Ο Τούρκος Πρόεδρος θα κάνει ότι μπορεί για πιέσει την Ελλάδα και την Ευρώπη για αντισταθμιστικά οφέλη, επιδιώκοντας την ίδια στιγμή ένας ικανός αριθμός από τους ανθρώπους αυτούς να περάσει τελικά σε ευρωπαϊκό έδαφος, ώστε να μην επιβαρυνθεί περαιτέρω το τουρκικό εκλογικό σώμα.
* Ο Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος είναι Διεθνολόγος, ερευνητής Τμήματος Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών ΕΚΠΑ