Επαφές Τουρκίας και Συρίας στη Ρωσία

Ο Τούρκος υπουργός Αμυνας Χουλουσί Ακάρ και ο επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών (ΜΙΤ) Χακάν Φιντόν είχαν επαφές με τους ομολόγους τους από τη συριακή πλευρά

Την πρώτη τους δημόσια συνάντηση εδώ και μία δεκαετία πραγματοποίησαν Τούρκοι και Σύροι αξιωματούχοι, σε μια δραματική στροφή προς την κατεύθυνση της εξομάλυνσης των διμερών σχέσεων παρά τη στήριξη που επί μακρόν προσέφερε η Αγκυρα στη συριακή αντιπολίτευση στη διάρκεια του εμφυλίου.

 

Ο Τούρκος υπουργός Αμυνας Χουλουσί Ακάρ και ο επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών (ΜΙΤ) Χακάν Φιντόν είχαν επαφές με τους ομολόγους τους από τη συριακή πλευρά, τον υπουργό Αμυνας Αλί Μαχμούντ Αμπάς και τον διαβόητο Αλί Μαμλούκ στη Μόσχα, σε μια συνάντηση στην οποία συμμετείχε και ο Ρώσος υπουργός Αμυνας Σεργκέι Σοϊγκού. Στην ανακοίνωση που εξέδωσε το τουρκικό υπουργείο Αμυνας, περιέγραψε πως η ομάδα των τεσσάρων συζήτησε τη συριακή κρίση και το προσφυγικό ζήτημα, σε μια προσπάθεια συντονισμού των προσπαθειών για την καταπολέμηση των τρομοκρατικών οργανώσεων στη Συρία. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε σε εποικοδομητική ατμόσφαιρα με την υπόσχεση να υπάρχουν νέες συναντήσεις και στο μέλλον.

Η εξέλιξη συνιστά σοβαρή αλλαγή της τουρκικής πολιτικής, στο πλαίσιο της οποίας η Αγκυρα υποστήριζε και εκπαίδευσε συριακές οργανώσεις ανταρτών. Η τουρκική επικράτεια στα νότια σύνορα με τη Συρία παρείχε ζωτικής σημασίας υποστήριξη στους αντάρτες κατά τα πρώτα στάδια του εμφυλίου, ενώ αποτέλεσε σημείο εξόδου για εκατομμύρια αμάχους που θέλησαν να ξεφύγουν από τη βία. Η αποκατάσταση των σχέσεων Αγκυρας και Δαμασκού θα μπορούσε πάντως να εκληφθεί ως αιτία ανησυχίας για τους 4 και πλέον εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες που έχουν καταφύγει στην Τουρκία από το 2011. Ηδη έχουν δρομολογηθεί «εθελοντικές επιστροφές» προσφύγων: φέτος έχουν επαναπατριστεί 100.000 εξ αυτών, ανάμεσά τους και στη Συρία, στο πλαίσιο της προεκλογικής αντιπαράθεσης κατά της μετανάστευσης. Η αναμέτρηση έχει προγραμματιστεί για το προσεχές καλοκαίρι χωρίς να αποκλείεται επίσπευσή της. Η οργάνωση Human Rights Watch έχει καταγγείλει ότι οι επιστροφές δεν είναι εθελοντικές και πως οι τουρκικές αρχές συλλαμβάνουν εκατοντάδες πρόσφυγες στα σπίτια, στη δουλειά τους ή στον δρόμο και τους υποχρεώνουν διά της βίας να γυρίσουν στη Συρία.

Το 2017 ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν είχε αποκαλέσει τον Σύρο Μπασάρ Αλ Ασαντ «τρομοκράτη». Τον περασμένο μήνα όμως άφησε να εννοηθεί ότι δεν αποκλείει συνάντηση μαζί του: «Δεν υπάρχουν αντιπάθειες στην πολιτική».

Πάντως, το καθεστώς Ασαντ παραμένει καχύποπτο απέναντι στις προθέσεις της Αγκυρας. Χωρίς απτές προτάσεις εκ μέρους της Αγκυρας μια ενδεχόμενη συνάντηση Ερντογάν – Ασαντ απλώς θα νομιμοποιούσε τη θέση της Τουρκίας και την παρατεταμένη στρατιωτική κατοχή ενός τμήματος της βόρειας Συρίας. Γι’ αυτό η Δαμασκός έχει θέσει την τουρκική απόσυρση ως όρο για την αναβίωση των διπλωματικών σχέσεων. Σε μία άλλη εξέλιξη η Αγκυρα καταδίκασε Γάλλους πολιτικούς που συμμετείχαν χθες σε διαδήλωση στο Παρίσι για τη δολοφονία τριών Κούρδων, στη διάρκεια της οποίας κάποιοι κρατούσαν σημαίες του ΡΚΚ.