Οξύνεται η κατάσταση στο Κόσοβο – «Φουντώνει» η διαμάχη για τις πινακίδες

Φόβοι ότι η διαμάχη θα οδηγήσει σε νέο κύμα βίας

Τεταμένη είναι η κατάσταση στο Κόσοβο, καθώς αναζωπυρώνεται για ακόμη μία φορά το ζήτημα με τις σερβικές πινακίδες κυκλοφορίας.

 

 

Η διαμάχη για τις πινακίδες αυτοκινήτων στο Κόσοβο απειλεί να ξεσπάσει σε ανοιχτή αναταραχή και σε μια από τις πιο σοβαρές περιφερειακές κρίσεις των τελευταίων ετών, καθώς οι εντάσεις μεταξύ της Σερβίας και της αποσχισθείσας πρώην επαρχίας της συνεχίζουν να αυξάνονται.

Η ΕΕ, οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ εξέφρασαν ανησυχία μετά από περισσότερες από οκτώ ώρες έκτακτων συνομιλιών στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα (21/11) που απέτυχαν να επιλύσουν τη διαφωνία σχετικά με τα σχέδια του Κοσόβου να επιβάλει πρόστιμο σε Σέρβους κατοίκους που αρνούνται να παραδώσουν τις πινακίδες τους που εκδόθηκαν από το Βελιγράδι.

Χθες, λίγες ώρες πριν από τη λήξη της προθεσμίας στις 7 το πρωί, όταν η αστυνομία επρόκειτο να αρχίσει να επιβάλλει τα πρόστιμα των 150 ευρώ, ο πρωθυπουργός του Κοσόβου, Άλμπιν Κούρτι συμφώνησε να δοθεί παράταση για άλλες 48 ώρες, λέγοντας ότι «είναι χαρούμενος που θα συνεργαστεί με τις ΗΠΑ και την ΕΕ» για την εξεύρεση λύσης.

Ο επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ δήλωσε ότι και οι δύο πλευρές έχουν επιδείξει «πλήρη έλλειψη σεβασμού των διεθνών τους υποχρεώσεων» και θα φέρουν «την πλήρη ευθύνη για οποιαδήποτε κλιμάκωση της βίας που θα μπορούσε να συμβεί στο έδαφος τις επόμενες ημέρες».

Ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, Νεντ Πράις, εξέφρασε την ανησυχία της Ουάσιγκτον, καλώντας και τις δύο πλευρές να κάνουν «παραχωρήσεις για να διασφαλίσουν ότι δεν θα θέσουμε σε κίνδυνο δεκαετίες ειρήνης που κερδήθηκε με κόπο σε μια ήδη εύθραυστη περιοχή».

Ο Γενς Στόλτενμπεργκ, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ – το οποίο διατηρεί 3.700 ειρηνευτικά στρατεύματα που εξακολουθούν να αναπτύσσονται στο Κόσοβο– δήλωσε «απογοητευμένος που δεν ήταν δυνατό να λυθεί η διαμάχη για τις πινακίδες» και κάλεσε με τη σειρά του σε «ρεαλιστικές λύσεις» για να αποφευχθεί οποιαδήποτε κλιμάκωση.

Οι εντάσεις μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινα έχουν φουντώσει τις τελευταίες εβδομάδες καθώς το ζήτημα των πινακίδων έχει γίνει το επίκεντρο μιας μακροχρόνιας διαφωνίας που χρονολογείται από την επίσημη διακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου το 2008.

Το καθεστώς του Κοσόβου

Ενώ περίπου 100 χώρες έχουν αναγνωρίσει το Κοσσυφοπέδιο, του οποίου οι 1,8 εκατομμύρια κάτοικοι είναι στην πλειοψηφία τους Αλβανοί, και του έχει χορηγηθεί ένταξη σε αρκετούς διεθνείς θεσμούς, η Σερβία και οι βασικοί σύμμαχοί της, Ρωσία και Κίνα, αρνούνται να το πράξουν.

Το σύνταγμα της Σερβίας ορίζει το Κόσοβο ως μέρος της εθνικής της επικράτειας και πολλοί από τους περίπου 50.000 Σέρβους στο βόρειο τμήμα της πρώην επαρχίας παραμένουν πιστοί στο Βελιγράδι, το οποίο τους παρέχει σημαντική οικονομική και πολιτική υποστήριξη.

Οι ντόπιοι σε περίπου δώδεκα σερβικούς θύλακες απορρίπτουν την εξουσία της Πρίστινα, φέρουν τη σερβική σημαία, χρησιμοποιούν το νόμισμά της και περίπου 10.000 αρνούνται σταθερά να ανταλλάξουν τις σερβικές πινακίδες κυκλοφορίας πριν από την ανεξαρτησία της Δημοκρατίας του Κοσσυφοπεδίου.

Η Πρίστινα άρχισε να εφαρμόζει το σχέδιο ανταλλαγής πολλών σταδίων που περιελάμβανε προειδοποιήσεις, πρόστιμα και τελικά απαγορεύσεις οδικής κυκλοφορίας την 1η Νοεμβρίου, προκαλώντας έντονη αντίσταση και μαζική παραίτηση Σέρβων αστυνομικών, δικαστών, εισαγγελέων και άλλων αξιωματούχων στο Κοσσυφοπέδιο.

Ο πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, τον οποίο το Κοσσυφοπέδιο κατηγορεί ότι υποδαυλίζει σκόπιμα τις εντάσεις, έχει προειδοποιήσει για «κόλαση στο έδαφος» εάν η αστυνομία του Κοσσυφοπεδίου προσπαθήσει να επιβάλει πρόστιμα ή απαγορεύσεις και προειδοποίησε ότι οι δύο πλευρές βρίσκονται «στα πρόθυρα σύγκρουσης».

Ο Μπορέλ είπε ότι η ΕΕ, η οποία έχει επίσης μια αποστολή 130 μελών στο Κοσσυφοπέδιο, είχε προτείνει έναν συμβιβασμό που θα μπορούσε να εμποδίσει την κλιμάκωση, αλλά ενώ ο Βούτσιτς τον αποδέχτηκε, ο Κούρτι, ο οποίος θέλει ευρύτερες διαπραγματεύσεις για την εξομάλυνση των σχέσεων, δεν το έκανε.

Ο επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ είπε ότι η κατάσταση έστειλε «ένα πολύ αρνητικό πολιτικό μήνυμα» δεδομένου ότι και οι δύο πλευρές την έχουν θέσει ως στόχο για την ΕΕ.

Προέτρεψε την Πρίστινα να αναστείλει όλα τα περαιτέρω βήματα που σχετίζονται με την εκ νέου ταξινόμηση οχημάτων στο βόρειο Κόσοβο και τη Σερβία να σταματήσει την έκδοση νέων πινακίδων κυκλοφορίας. Και οι δύο πλευρές χρειάζονταν «χώρο και χρόνο για να αναζητήσουν μια βιώσιμη λύση», είπε.