Μετάφραση: Αντώνης Χρυσουλάκης
Στην έκθεσή του για το 2021 που εξέδωσε το Ελεγκτικό Συνέδριο της Τουρκίας, το οποίο είναι αρμόδιο για τους δημοσιονομικούς ελέγχους των κρατικών φορέων, εντοπίστηκε μια σειρά παρατυπιών και παραλείψεων στο Υπουργείο Εξωτερικών. Σύμφωνα με την έκθεση, το υπουργείο δεν υπέβαλε ορισμένες οικονομικές καταστάσεις στο δικαστήριο εντός της προθεσμίας που προβλέπει ο νόμος. Αναφέρεται επίσης ότι το υπουργείο δεν κατάφερε να διορθώσει μια έλλειψη προσωπικού που σχετίζεται με τη διενέργεια εσωτερικών ελέγχων, παρά το γεγονός ότι είχε προειδοποιηθεί γι’ αυτό αρκετές φορές στο παρελθόν.
Η έκθεση σημειώνει επίσης ότι ορισμένες από τις δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν το 2020 εμφανίζονται στα λογιστικά αρχεία ως συναλλαγές του 2021.
Ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Εξωτερικών, ο οποίος ήταν 5,4 δισεκατομμύρια λίρες το 2020, αυξήθηκε σε 7,01 δισεκατομμύρια λίρες το 2021. Ενώ τα συνολικά καθαρά έσοδα του υπουργείου το 2020 ήταν 995,2 εκατομμύρια λίρες, αυξήθηκαν σε 2,3 δισεκατομμύρια λίρες το 2021. Οι δαπάνες αυξήθηκαν σε 8,9 δισεκατομμύρια λίρες από 7,4 δισεκατομμύρια λίρες μέσα στην ίδια περίοδο.
Η μεγαλύτερη ανεπάρκεια είναι ότι το υπουργείο δεν διεξάγει τους δικούς του εσωτερικούς ελέγχους
Η έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου περιλαμβάνει επίσης ελλείψεις και αστοχίες στο οργανόγραμμα του υπουργείου. Αναφέρει ότι οι περιγραφές θέσεων εργασίας δεν δημιουργήθηκαν με βάση τις πραγματικές θέσεις εργασίας, γεγονός που καθιστά δύσκολο τον έλεγχό τους. Αναφέρει επίσης ότι δεν υπάρχει σαφής κανονισμός στο υπουργείο σχετικά με την ανάθεση και τα όρια των αρμοδιοτήτων.
Η μεγαλύτερη ανεπάρκεια που αναφέρεται στην έκθεση είναι ότι το υπουργείο δεν διεξάγει τους δικούς του εσωτερικούς ελέγχους ούτε έχει προσλάβει επαρκές προσωπικό για την εκτέλεση αυτού του έργου.
Η έκθεση υποστηρίζει ότι λόγω ανεπαρκούς αριθμού προσωπικού στο εξωτερικό, οι υπάλληλοι στις διπλωματικές αποστολές πρέπει να κάνουν τη δουλειά πολλών ανθρώπων και ότι αυτό δημιουργεί διάφορους οικονομικούς και διαχειριστικούς κινδύνους.
Το Ελεγκτικό Συνέδριο σημειώνει επίσης ότι μια επιτροπή του υπουργείου που είναι επιφορτισμένη με τον έλεγχο των οικονομικών συναλλαγών μία φορά το χρόνο σύμφωνα με τους κανονισμούς δεν το έκανε.
Το Ελεγκτικό Συνέδριο υπογραμμίζει ότι ενώ υπάρχει μόνο ένα άτομο υπεύθυνο για τους οικονομικούς ελέγχους στο υπουργείο, προηγούμενες εκθέσεις από το 2017 προειδοποιούσαν το υπουργείο ότι θα πρέπει να προσληφθούν τουλάχιστον 15 εσωτερικοί ελεγκτές.
Η έκθεση αναφέρει επίσης ότι «παρόλο που οι συναλλαγές που σχετίζονται με 150 αγορές εξοπλισμού, 253 αγορές συσκευών, 254 δαπάνες που σχετίζονται με οχήματα και 255 αγορές αποθεμάτων πραγματοποιήθηκαν το 2020, αυτές καταγράφηκαν στα λογιστικά αρχεία ως συναλλαγές του 2021».
Το Ελεγκτικό Συνέδριο διαπίστωσε επίσης ότι για ορισμένες οικοδομικές εργασίες που πραγματοποιήθηκαν στην έδρα του υπουργείου το 2021, δεν εκτελέστηκαν οι συμβάσεις που προβλέπονται από τον νόμο και οι εργολάβοι οικοδομών πληρώθηκαν χωρίς γραπτές συμφωνίες.
Ο Τσαβούσογλου υποστήριξε ότι βρίσκονται σε στενή συνεργασία με το Ελεγκτικό Συνέδριο.
Σύμφωνα με την έκθεση, ένας διοικητικός κανονισμός σχετικά με την πληρωμή των ιατρικών εξόδων του προσωπικού και των μελών των οικογενειών τους που εργάζονται σε αντιπροσωπείες στο εξωτερικό είναι ανεπαρκής, παρόλο που η κατάσταση αυτή έχει αναφερθεί πολλές φορές στο παρελθόν. Κατά ειρωνικό τρόπο, το Nordic Monitor έμαθε ότι εμπειρογνώμονες του Ελεγκτικού Συνεδρίου πραγματοποιούν τακτικά παρουσιάσεις σχετικά με τον οικονομικό έλεγχο στην ετήσια συνάντηση των πρεσβευτών του υπουργείου.
Ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο οποίος συμμετείχε την Τρίτη σε συνεδρίαση κοινοβουλευτικής επιτροπής για τον προϋπολογισμό του υπουργείου του για το 2023, υποστήριξε ότι βρίσκονται σε στενή συνεργασία με το Ελεγκτικό Συνέδριο. Σύμφωνα με τον Τσαβούσογλου, το υπουργείο εξετάζει προσεκτικά τα ευρήματα που αποτυπώνονται στην τελευταία έκθεση και προβαίνει στις απαραίτητες προσαρμογές.
Ο Τσαβούσογλου υποστήριξε επίσης ότι ορισμένες από τις ελλείψεις που αναφέρονται στην έκθεση οφείλονται σε διαφορές στην ερμηνεία της νομοθεσίας, σε έκτακτες συνθήκες στο εξωτερικό – όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία – και σε λανθασμένες εγγραφές στα λογιστικά αρχεία.
Η MIT για πρώτη φορά δεν υπέβαλε φέτος την έκθεση δαπανών και περιουσιακών στοιχείων
Μιλώντας σε εκδήλωση για τον εορτασμό της 160ης επετείου του Ελεγκτικού Συνεδρίου τον Μάιο, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αντέδρασε στα ευρήματα της έκθεσης του δικαστηρίου που διέρρευσαν στα μέσα ενημέρωσης και δήλωσε: «Δεν νομίζω ότι οι έλεγχοι των εκτελεστικών οργάνων πρέπει να διεξάγονται από τη σκοπιά του εντοπισμού παρατυπιών και της επιβολής κυρώσεων».
Το Nordic Monitor ανέφερε πριν από λίγο καιρό ότι ο Εθνικός Οργανισμός Πληροφοριών της Τουρκίας (MIT) για πρώτη φορά δεν υπέβαλε φέτος την έκθεση δαπανών και περιουσιακών στοιχείων του στο Ελεγκτικό Συνέδριο κατά παράβαση της τουρκικής νομοθεσίας, παρεμποδίζοντας την εποπτεία της υπηρεσίας πληροφοριών από το κοινοβούλιο.
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Nordic Monitor