Μετάφραση: Αντώνης Χρυσουλάκης
Τούρκοι διπλωμάτες κατασκόπευαν έναν κάτοικο των ΗΠΑ που ασκεί κριτική στην κυβέρνηση της Τουρκίας και απέκτησαν τα ταξιδιωτικά του αρχεία στη Βόρεια Αμερική μέσω πρόσβασης σε ιστότοπο του Υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας.
Σύμφωνα με εμπιστευτικό έγγραφο του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών με ημερομηνία 26 Φεβρουαρίου 2018, το οποίο χαρακτηρίζεται ως απόρρητο, Τούρκοι διπλωμάτες χρησιμοποίησαν τον ιστότοπο της Υπηρεσίας Τελωνείων και Προστασίας των Συνόρων των ΗΠΑ (CBP), μιας ομοσπονδιακής υπηρεσίας επιβολής του νόμου που ανήκει στο Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, για να αποκτήσουν τα ταξιδιωτικά αρχεία ενός γιατρού και ακαδημαϊκού που είναι γνωστός για την καινοτόμο έρευνά του στην ενδοκρινολογία.
Ο γιατρός, το όνομα του οποίου αποσιωπήθηκε από το Nordic Monitor λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια, έχει γίνει στόχος της κυβέρνησης του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για τις πολιτικές του απόψεις και τη φερόμενη σχέση του με το κίνημα Γκιουλέν.
Ο 53χρονος γιατρός αντιμετώπισε ποινική δίωξη με πολιτικά κίνητρα το 2015 και αναγκάστηκε να μετακομίσει στις ΗΠΑ, όπου είχε προηγουμένως διαμείνει και εργαζόταν σε ιδρύματα υψηλού κύρους, όπως το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. Θα είχε φυλακιστεί άδικα αν είχε παραμείνει στην Τουρκία.
Αυτό όμως δεν σταμάτησε το κυνήγι του από την τουρκική κυβέρνηση και οι Τούρκοι διπλωμάτες – μερικοί προφανώς πράκτορες της τουρκικής υπηρεσίας πληροφοριών MIT με διπλωματική κάλυψη – στις ΗΠΑ διατάχθηκαν να προσδιορίσουν την τύχη του και να αναφέρουν τις δραστηριότητές του στα κεντρικά γραφεία στην Άγκυρα.
Το έγγραφο του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών περιγράφει λεπτομερώς τις πληροφορίες που συλλέχθηκαν στο αμερικανικό έδαφος για εκείνον. Εκτός από τις πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν στις ΗΠΑ, το απόρρητο έγγραφο αναφέρεται επίσης σε πληροφορίες που αποκτήθηκαν από την ιστοσελίδα της CBP, η οποία προσφέρει μια υπηρεσία για τους επισκέπτες των ΗΠΑ για να αποκτήσουν αρχεία εισόδου και αναχώρησης για προσωπική χρήση.
Ο ιστότοπος του CBP καθιστά σαφές ότι όλα τα δεδομένα στα οποία παρέχεται πρόσβαση αποτελούν ιδιοκτησία της αμερικανικής κυβέρνησης και παρέχονται μόνο για επίσημους σκοπούς και χρήση από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, ενώ υπογραμμίζει ειδικά ότι άλλοι που έχουν την άδεια να χρησιμοποιούν τον ιστότοπο μπορούν να το κάνουν μόνο για προσωπικούς, μη εμπορικούς σκοπούς. Προειδοποιεί ότι οι ξένοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι πρέπει να περάσουν από καθιερωμένα κανάλια για να λάβουν πληροφορίες σχετικά με ένα άτομο και όχι μέσω της υπηρεσίας που παρέχεται για τους επισκέπτες των ΗΠΑ για προσωπική χρήση.
Οποιαδήποτε παράπτομα μπορεί να παραβιάσει το 18 U.S. Code § 1030 και άλλους ποινικούς νόμους και μπορεί να οδηγήσει σε αστική ή/και ποινική ευθύνη.
Ωστόσο, αυτό δεν απέτρεψε τους Τούρκους αξιωματούχους από το να χρησιμοποιήσουν το σύστημα CBP για να συγκεντρώσουν πληροφορίες σχετικά με τον στοχευμένο γιατρό και να αποκτήσουν πρόσβαση στα ταξιδιωτικά του αρχεία χρησιμοποιώντας τον αριθμό διαβατηρίου του και άλλες πληροφορίες ταυτοποίησής του. Τα δεδομένα που εξήχθησαν από τον ιστότοπο του CPB έδειξαν ότι ο γιατρός εισήλθε στις ΗΠΑ στις 9 Δεκεμβρίου 2015 με βίζα Β1, εξήλθε από τις ΗΠΑ στις 21 Ιανουαρίου 2016 από τη Νέα Υόρκη, ταξίδεψε στον Καναδά και στη συνέχεια επέστρεψε στη Βοστώνη τον Ιούνιο του 2017.
Οι πληροφορίες που συνέλεξαν οι Τούρκοι διπλωμάτες στάλθηκαν στο υπουργείο Δικαιοσύνης της Τουρκίας και προστέθηκαν σε φάκελο ποινικής υπόθεσης εναντίον του.
Σύμφωνα με ένα άλλο έγγραφο του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, το οποίο επίσης χαρακτηρίζεται απόρρητο και φέρει ημερομηνία 19 Φεβρουαρίου 2018, Τούρκοι διπλωμάτες κατασκοπεύουν επίσης τον γιο του γιατρού. Το έγγραφο έκανε αναφορά σε πληροφορίες που διαβιβάστηκαν στα κεντρικά γραφεία της Άγκυρας από το τουρκικό προξενείο στο Τορόντο και παρείχε λεπτομερείς πληροφορίες για τη θέση του γιου στη Βοστώνη και τη Νέα Υόρκη.
Ένα άλλο έγγραφο, που υπογράφηκε από τον Murat Erdem, επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικών Σχέσεων του Υπουργείου Δικαιοσύνης, στις 30 Μαΐου 2015 και κυκλοφόρησε σε άλλους κλάδους της κυβέρνησης, συζητά τον καλύτερο τρόπο χρήσης των πληροφοριών που συγκεντρώθηκαν για τον γιατρό. Ο Erdem, ο οποίος διετέλεσε για σύντομο χρονικό διάστημα νομικός σύμβουλος στην τουρκική πρεσβεία στην Ουάσινγκτον, πρότεινε ότι θα ήταν καλύτερο να ζητηθεί η έκδοσή του από τις ΗΠΑ, προτού υποβληθεί αίτηση στην INTERPOL για την έκδοση κόκκινης ειδοποίησης για τη σύλληψή του. Συνέστησε τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει η Γενική Εισαγγελία της Άγκυρας κατά την προετοιμασία ενός αιτήματος έκδοσης από τις ΗΠΑ.
Την τελευταία δεκαετία οι τουρκικές πρεσβείες και τα προξενεία έχουν μετατραπεί σε εργαλεία κατασκοπείας στα χέρια των ηγετών της Τουρκίας. Οι τουρκικές διπλωματικές και προξενικές αποστολές σε όλο τον κόσμο έχουν συστηματικά κατασκοπεύσει τους επικριτές του προέδρου Ερντογάν, έχουν δημιουργήσει προφίλ των οργανώσεών τους και έχουν καταγράψει τα ονόματά τους σαν να ήταν μέλη τρομοκρατικής οργάνωσης.
Το Nordic Monitor δημοσίευσε προηγουμένως εμπιστευτικά έγγραφα της τουρκικής κυβέρνησης που αποκάλυψαν πώς οι τουρκικές πρεσβείες και τα προξενεία σκιαγράφησαν 4.386 επικριτές στο εξωτερικό μόνο το 2016-2017 και επιβεβαιώνουν ότι οι πληροφορίες που συνέλεξαν οι Τούρκοι διπλωμάτες χρησιμοποιήθηκαν για την έναρξη ποινικών ερευνών εναντίον αυτών των αντιπάλων από τους Τούρκους εισαγγελείς.
Το υπουργείο Εξωτερικών απέστειλε στις 19 Φεβρουαρίου 2018 μέσω επίσημου εγγράφου λίστες με προφίλ Τούρκων υπηκόων σε δύο CD στην Ανώτατη Εισαγγελία της Άγκυρας, την εθνική αστυνομία και την τουρκική υπηρεσία πληροφοριών MIT για περαιτέρω διοικητικές ή νομικές ενέργειες, την τιμωρία των συγγενών τους πίσω στην Τουρκία και την κατάσχεση των περιουσιακών τους στοιχείων.
Τον Φεβρουάριο του 2021 ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου επιβεβαίωσε μυστικές επιχειρήσεις κατασκοπείας από Τούρκους διπλωμάτες σε ξένο έδαφος. Ο Τσαβούσογλου δήλωσε ότι οι Τούρκοι διπλωμάτες που έχουν τοποθετηθεί σε πρεσβείες και προξενεία έχουν λάβει επίσημα εντολή από την κυβέρνηση να διεξάγουν τέτοιες δραστηριότητες στο εξωτερικό.
Η τουρκική κυβέρνηση έχει επίσης επωφεληθεί από τα δίκτυα και τις οργανώσεις υπέρ του Ερντογάν της τουρκικής διασποράς. Τα τελευταία δύο χρόνια οι τουρκικές οργανώσεις της διασποράς έχουν κατηγορηθεί ότι ενεργούν ως το μακρύ χέρι του καθεστώτος Ερντογάν στη Δύση και ορισμένες από αυτές έχουν τεθεί υπό παρακολούθηση από τις τοπικές υπηρεσίες πληροφοριών.
Οι αρχές των ΗΠΑ ανέλαβαν νομική δράση κατά του Kamil Ekim Alptekin, ενός 44χρονου στελέχους της τουρκικής κυβέρνησης, ο οποίος κατηγορήθηκε από ομοσπονδιακούς εισαγγελείς των ΗΠΑ όταν προσπάθησε να πραγματοποιήσει παρακολούθηση αντιπάλων του Ερντογάν στις ΗΠΑ. Ο Alptekin παραμένει καταζητούμενος και κρύβεται σήμερα στην Τουρκία, ενώ ο συνεργάτης του Bijan Rafiekian δικάστηκε και καταδικάστηκε επειδή ενήργησε κρυφά το 2019 ως πράκτορας της τουρκικής κυβέρνησης στις ΗΠΑ χωρίς να αποκαλύψει αυτή τη σχέση στην αμερικανική κυβέρνηση.
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Nordic Monitor