Μετάφραση: Αντώνης Χρυσουλάκης
Η τουρκική Πολεμική Αεροπορία (THK) θα εκπαιδεύσει Λίβυους πιλότους μαχητικών αεροσκαφών στο πλαίσιο νέας στρατιωτικής συμφωνίας που υπεγράφη στην Κωνσταντινούπολη την Τρίτη.
Όπως αναφέρει το Nordic Monitor ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Hulusi Akar συναντήθηκε στην Τρίπολη με τον Abdul Hamid Dbeibeh, πρωθυπουργό και υπουργό Άμυνας της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας (ΚΕΕ). Να σημειωθεί ότι ο Dbeibeh επισκέφθηκε την Τουρκία για την έκθεση SAHA EXPO Defence & Aerospace Exhibition. Σύμφωνα με τη συμφωνία που υπέγραψαν οι δύο άνδρες, η Τουρκία θα βοηθήσει στην αύξηση της αποτελεσματικότητας της λιβυκής πολεμικής αεροπορίας.
Η εκπαίδευση των Λίβυων πιλότων μπορεί να θεωρηθεί ως το επόμενο βήμα μετά την πρόσφατη πώληση από την Τουρκία του Hürkuş (Ελεύθερο Πουλί), ενός διθέσιου, χαμηλοπτέρυγου, μονοκινητήριου, στροβιλοελικοφόρου αεροσκάφους τύπου tandem που αναπτύχθηκε από την Turkish Aerospace Industries (TAI) στη Λιβύη.
Η THK ανακοίνωσε τον Μάιο ότι το εκπαιδευτικό αεροσκάφος Hürkuş-B θα εξαχθεί στη Λιβύη και ότι η τελική σύμβαση υπογράφηκε από τη Διοίκηση της Λιβυκής Πολεμικής Αεροπορίας και την TAI.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, έξι από τα 14 εκπαιδευτικά αεροσκάφη που διαθέτει η TAI θα παραδίδονταν στην τουρκική πολεμική αεροπορία και έξι στον Νίγηρα και τη Λιβύη. Δεν είναι ακόμη σαφές πόσα ακριβώς αεροσκάφη θα σταλούν στη Λιβύη.
Η Λιβύη και η Τουρκία είναι στην πραγματικότητα δύο χώρες με πολύ διαφορετικά μαχητικά αεροσκάφη. Ενώ η Τουρκία έχει στα αποθέματά της αμερικανικά F-16 και F-4, η Λιβύη διαθέτει ρωσικά αεροσκάφη Mig και Su και δύο γαλλικά Mirage.
Ο συνταξιούχος συνταγματάρχης και στρατιωτικός πιλότος Yüksel Akkale, μιλώντας στο Nordic Monitor, πιστεύει ότι η διαφορά στο απόθεμα δεν θα αποτελέσει μεγάλο πρόβλημα στη βασική εκπαίδευση των πιλότων. Σύμφωνα με τον Akkale, ένας πιλότος που αποκτά βασικές δεξιότητες λαμβάνει περαιτέρω εκπαίδευση στο αεροσκάφος που θα του ανατεθεί να πετάξει. Για παράδειγμα, οι Τούρκοι πιλότοι που έχουν ολοκληρώσει τη σχολή πιλότων λαμβάνουν επίσης εξάμηνη εκπαίδευση ετοιμότητας μάχης για το αεροσκάφος στο οποίο τοποθετούνται και αποκτούν πιστοποίηση για αεροσκάφη όπως τα F-16, F-4 και A400M.
Η THK έχει εκπαιδεύσει στο παρελθόν πιλότους από την Αλβανία, το Καζακστάν, το Αζερμπαϊτζάν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη Σαουδική Αραβία, την Ιορδανία και τη Βοσνία.
Το Akkale ισχυρίζεται ότι η συμφωνία με τη Λιβύη έχει πολιτική σημασία και όχι επιχειρησιακή αξία. Απαντώντας στο ερώτημα αν τουρκικά και λιβυκά αεροσκάφη μπορούν να συνεργαστούν στην ανατολική Μεσόγειο, σημειώνει ότι η Λιβύη δεν είναι σε θέση να περιπολεί στην ανατολική Μεσόγειο με δικά της αεροσκάφη, ότι η απόσταση είναι πολύ μεγάλη και ότι απαιτείται πολύπλοκος σχεδιασμός και εμπειρία στον εναέριο ανεφοδιασμό. Προτείνει ότι οι Τούρκοι και οι Λίβυοι πιλότοι είναι πιο πιθανό να πραγματοποιούν κοινές εκπαιδευτικές πτήσεις και πτήσεις περιπολίας στον τουρκικό εναέριο χώρο.
Τον Ιούνιο, το Nordic Monitor ανέφερε ότι Η τουρκική κυβέρνηση συνέχισε να διοχετεύει όπλα και υλικό στη Λιβύη, παραβιάζοντας κατάφωρα τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών που επέβαλαν κυρώσεις για τις μεταφορές όπλων στη ρημαγμένη από τον πόλεμο βορειοαφρικανική χώρα.
Σε μια έκθεση που υποβλήθηκε στο Συμβούλιο Ασφαλείας στις 24 Μαΐου 2022, οι ερευνητές του ΟΗΕ κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η τουρκική κυβέρνηση συνέχιζε να παραβιάζει τις κυρώσεις του ΟΗΕ μεταφέροντας στρατιωτικά είδη και παρέχοντας θανατηφόρα εκπαίδευση στις λιβυκές παρατάξεις.
Τα Ηνωμένα Έθνη εκτίμησαν ότι το μεγαλύτερο μέρος της στρατιωτικής εκπαίδευσης που παρείχε η Τουρκία στην Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας εμπίπτει στο καθεστώς κυρώσεων και συνεπώς παραβίασε την απόφαση 1970 (2011) του ΟΗΕ. Είπε ότι η μόνη εξαίρεση θα ήταν για ορισμένους τύπους εκπαίδευσης, όπως η εξουδετέρωση πυρομαχικών που μπορεί να ταξινομηθεί στην ανθρωπιστική εκπαίδευση. Ωστόσο, η εκπαίδευση μάχης, η εκπαίδευση ειδικών δυνάμεων και η εκπαίδευση ελεύθερων σκοπευτών απαγορεύεται από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, υπογραμμίζεται στην έκθεση.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Άμυνας στις 30 Νοεμβρίου 2021, ο τουρκικός στρατός είχε ολοκληρώσει την εκπαίδευση 6.799 Λίβυων στρατιωτών, ενώ 974 βρίσκονται ακόμη σε εκπαίδευση.
Ο Τούρκος πρόεδρος ΡετζέπΤαγίπΕρντογάν υποδέχτηκε τον Abdul Hamid Dbeibeh, πρωθυπουργό της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης, στην Άγκυρα στις 12 Απριλίου 2021. Δεν είναι μυστικό ότι εκτός από την υποστήριξη της κυβέρνησης, η οποία είναι ιδεολογικά κοντά του, ο Ερντογάν επανειλημμένα δήλωσε ότι οι πόροι πετρελαίου και φυσικού αερίου της Λιβύης είναι σημαντικοί παράγοντες για το ενδιαφέρον της Τουρκίας για τη χώρα. Μιλώντας σε κοινή συνέντευξη Τύπου το 2020 ο Ερντογάν αποκάλυψε το σχέδιό του για τα πετρελαϊκά αποθέματα της Λιβύης. «Στόχος μας είναι να επεκτείνουμε τη συνεργασία μας, συμπεριλαμβανομένων των επιχειρήσεων έρευνας και γεώτρησης, ώστε να επωφεληθούμε από τους φυσικούς πόρους στο έδαφος της Λιβύης», δήλωσε.
Η Τουρκία και η Λιβύη τον Νοέμβριο του 2020 υπέγραψαν σύμφωνο στρατιωτικής συνεργασίας μαζί με συμφωνία για τη θαλάσσια οριοθέτηση. Η θαλάσσια συμφωνία, η οποία δεν αναγνωρίζεται από καμία μεσογειακή χώρα, καθορίζει την υφαλοκρηπίδα και την αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ) Τουρκίας-Λιβύης, ενώ η συμφωνία για την ασφάλεια επιτρέπει στην τουρκική κυβέρνηση να αναπτύξει τα στρατεύματά της στη Λιβύη.
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Nordic Monitor