Λίβανος και Ισραήλ, δύο γειτονικές χώρες, επισήμως σε εμπόλεμη κατάσταση, υπογράφουν σήμερα την συμφωνία που επιτεύχθηκε πριν λίγες ημέρες και η οποία ορίζει τα θαλάσσια σύνορά τους, έπειτα από πολύμηνες διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Πολιτειών.
Η συμφωνία – η οποία χαρακτηρίζεται ιστορική – εγγυάται ακόμα την κατανομή των υπεράκτιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο.
Η συμφωνία θα υπογραφεί το απόγευμα στην έδρα της Προσωρινής Δύναμης του ΟΗΕ στον Λίβανο, παρουσία του αμερικανού μεσολαβητή Αμος Χοστάιν και της ειδικής συντονίστριας του ΟΗΕ στον Λίβανο Τζοάνα Βρόνεκα.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν χαιρέτισε την επίτευξη της «ιστορικής» συμφωνίας, τονίζοντας ότι «χρειάσθηκε πολύ θάρρος» ώστε οι πλευρές να δεσμευθούν και να την φέρου σε πέρας.
«Αποφυγή ναυτικής σύρραξης»
Η συμφωνία, η οποία θα επιτρέψει στις δύο χώρες την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο, συνομολογήθηκε χάρη στην πολυετή αμερικανική μεσολάβηση.
Βάσει της συμφωνίας, το κοίτασμα Karish βρίσκεται καθ’ ολοκληρίαν στα ισραηλινά ύδατα. Ο Λίβανος από την πλευρά του θα έχει πλήρη δικαιώματα εκμετάλλευσης του κοιτάσματος της Cana, που βρίσκεται βορειοανατολικά και ένα τμήμα του τοποθετείται εντός των χωρικών υδάτων του Ισραήλ. Ομως το Ισραήλ θα αποζημιωθεί από την εταιρεία εκμετάλλευσης του Cana «για τα δικαιώματά του σε ενδεχόμενα κοιτάσματα», σύμφωνα με το κείμενο.
Ο Αμος Χόστάιν που διαπραγματεύθηκε την συμφωνία, συναντήθηκε χθες στην Βηρυτό με τον πρόεδρο Αούν, δήλωσε στους δημοσιογράφου ότι πρόκειται για «ιστορική ημέρα» και πρόσθεσε ότι η συμφωνία θα επιτρέψει την δημιουργία «οικονομικών ευκαιριών» και την αποκατάσταση «σταθερότητας» για τις δύο πλευρές.
Χωρίς καν να περιμένει την υπογραφή, ο ενεργειακός όμιλος Energean ξεκίνησε ήδη χθες την παραγωγή φυσικού αερίου στο υπεράκτιο κοίτασμα Karish. Η ισραηλινή κυβέρνηση έδωσε την Τρίτη στην εταιρεία το οριστικό πράσινο φως για να έναρξη της εκμετάλλευσης του κοιτάσματος.
Ο Λίβανος, που βυθίζεται στην πρωτοφανή οικονομική κρίση, ζήτησε από την πλευρά του από την TotalEnergies να ξεκινήσει τάχιστα τις εργασίες αναζήτησης στο κοίτασμα Cana.
«Στόχος της συμφωνίας (…) είναι η κατά το μέγιστον εξουδετέρωση της πιθανότητας ναυτικής σύρραξης ανάμεσα στο Ισραήλ και τον Λίβανο», δήλωσε χθες ο πρώην αμερικανός διαπραγματευτής Φρέντερικ Χοφ σε ομάδα δημοσιογράφων.
Μόνο «δια αντιπροσώπου» ο Λίβανος
Η ισραηλινή κυβέρνηση ενέκρινε την ιστορική συμφωνία, ενώ ο ισραηλινός πρωθυπουργός Γιαΐρ Λαπίντ είπε ότι η συμφωνία αποτελεί ντε φάκτο «αναγνώριση» του εβραϊκού κράτους από την Βηρυτό.
«Πρόκειται για πολιτικό επίτευγμα. Δεν γίνεται κάθε μέρα ένα εχθρικό κράτος να αναγνωρίζει το κράτος του Ισραήλ με έγγραφη συμφωνία και αυτό ενώπιον της διεθνούς κοινότητας», δήλωσε ο ισραηλινός πρωθυπουργός κατά την έναρξη της συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου με θέμα την επικύρωση της συμφωνίας.
Ηδη, ο πρόεδρος του Λιβάνου Μισέλ Αούν υπέγραψε την επιστολή επικύρωσης της συμφωνίας.
«Η συμφωνία για τον καθορισμό των θαλάσσιων συνόρων θα λάβει την μορφή της ανταλλαγής επιστολών, μίας ανάμεσα στον Λίβανο και τις ΗΠΑ και άλλης ανάμεσα στο Ισραήλ και τις ΗΠΑ», εξήγησε ο εκπρόσωπος του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Στέφαν Ντούγιαριτς.
Ο Λίβανος αρνείται την συνύπαρξη της δικής του αντιπροσωπείας στην ίδια αίθουσα με την αντιπροσωπεία του Ισραήλ.
Αρνείται επίσης την υπογραφή του ίδιου κειμένου, αφού οι δύο χώρες βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση.
Η λιβανική αντιπροσωπεία θα έχει ως μοναδική αποστολή «την επίδοση της επιστολής παρουσία του Αμος Χοστάιν και της εκπροσώπου του ΟΗΕ και δεν θα συναντήσει κατά κανέναν τρόπο την ισραηλινή αντιπροσωπεία», τόνισε ο εκπρόσωπος της λιβανικής προεδρίας.
Εγκλωβισμένος σε κλίμα πολιτικής έντασης που κλιμακώνεται λίγες ημέρες πριν από την λήξη της θητείας του προέδρου Μισέλ Αούν, χωρίς να έχει βρεθεί ο διάδοχος, ο Λίβανος δεν έχει ανακοινώσει ακόμη την σύνθεση της αντιπροσωπείας του.
Η συμφωνία δεν θα μπορούσε να υπογραφεί χωρίς την έγκριση της πανίσχυρης σιιτικής οργάνωσης Χεζμπολάχ του Λιβάνου, η οποία είχε απειλήσει κατά την διάρκεια του καλοκαιριού να επιτεθεί κατά του Ισραήλ, αν αυτό ξεκινούσε τις εξορύξεις από το κοίτασμα Karish πριν από την επίτευξη συμφωνίας.