Την ώρα που ο κλοιός των κυρώσεων σφίγγει για το Κρεμλίνο, με τη Δύση να εντείνει τις πιέσεις όσο η Μόσχα κλιμακώνει την επιθετικότητά της, από τα περιοριστικά μέτρα δεν μένει ανεπηρέαστη και μια ολόκληρη πόλη της Κύπρου. Τα «μποφόρ» της έντασης ανάμεσα σε Ρωσία και Δύση φτάνουν μέχρι τη Λεμεσό, της οποίας οι κάτοικοι καλούνται να προσαρμοστούν σε μια νέα πραγματικότητα.
Μακρά είναι η ιστορία των Ρώσων με τη Λεμεσό… από το 1990. Οι Ρώσοι της Λεμεσού, που εκτιμάται ότι φτάνουν τους 50.000, δεν «έκαναν πίσω» το 2013, με την τραπεζική κρίση που έπληξε την Κύπρο, όμως τώρα οι τρανταγμοί είναι πιο ισχυροί και τα δεδομένα αλλάζουν. Τι σημαίνει ο αριθμός των 50.000 Ρώσων στη Λεμεσό; Πολύ απλά, ένας στους 5 μόνιμους κατοίκους της κυπριακής Limassol έχει ρωσική υπηκοότητα!
Η μεγάλη κοινότητα των Ρώσων της Λεμεσού υπόκειται σε ένα νέο καθεστώς, με περισσότερους από έναν στους 5 ανθρώπους να γνωρίζουν σημαντικό οικονομικό «χτύπημα».
Πλήγμα υπέστησαν πολλοί κάτοικοι της Λεμεσού όταν τα πακέτα κυρώσεων «χτύπησαν» το ρωσικό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Σύμφωνα με εκτενές ρεπορτάζ του Politico, η παραθαλάσσια πόλη, που αποτελεί πόλο έλξης για πλήθος τουριστών, εξελίχθηκε τις τελευταίες δεκαετίες σε… καταφύγιο των Ρώσων.
Σχεδόν όλοι, όμως, οι Ρώσοι της Λεμεσού έχουν δει τα περιουσιακά τους στοιχεία να παγώνουν. Την ίδια στιγμή, πολλοί είναι εκείνοι που δεν έχουν πρόσβαση στους τραπεζικούς λογαριασμούς τους. Με δυσκολία γίνονται, παράλληλα, οι κινήσεις μεταφοράς χρημάτων από τη Ρωσία.
Ο αντίκτυπος των κυρώσεων ισχυρός, δεδομένου ότι τουριστικοί πράκτορες, ξενοδόχοι, λογιστές, δικηγόροι, εργολάβοι έχουν επηρεαστεί.
Την ίδια ώρα, έχει αναδυθεί ένα νέο κύμα Ρώσων, Ουκρανών και Λευκορώσων που ψάχνουν εναγωνίως να μεταφέρουν τις επιχειρήσεις τους σε κάποιο άλλο μέρος της Κύπρου.
Γεγονός είναι, πάντως, ότι η ρωσική περιουσία είναι μεγάλη στη Λεμεσό. Ενδεικτικές της ισχυρής ρωσικής παρουσίας στην πόλη της Κύπρου οι επιγραφές διαφόρων καταστημάτων που είναι γραμμένες στα ρωσικά και τα αγγλικά.
Πίσω από εντυπωσιακά κτίρια, τους ουρανοξύστες, βρίσκονται Ρώσοι επιχειρηματίες, οι οποίοι κατέχουν σημαντικό ρόλο στην κίνηση του κτηματομεσιτικού τομέα.
Η ιστορία των Ρώσων στη Λεμεσό και οι 50.000 πολίτες
«Ένα από τα διαχρονικά χαρακτηριστικά της Λεμεσού είναι η αλλαγή», δήλωσε ο Ελληνοκύπριος δήμαρχος Λεμεσού, Νίκος Νικολαΐδης. «Δεν ήταν ποτέ μια βαρετή πόλη, αλλά ήταν μια πόλη-λιμάνι, μια ανοιχτή πόλη, μια πόλη που δεχόταν συνεχώς επιρροές από τον έξω κόσμο» πρόσθεσε.
Πίσω στη δεκαετία του 1980, οπότε ξέσπασαν συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή, Λιβανέζοι επιχειρηματίες συνέρευσαν στο νησί της Μεσογείου. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, προσωπικότητες όπως ο πρώην πρόεδρος της Σερβίας, Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, ταξίδεψαν με βαλίτσες γεμάτες μετρητά στη Λεμεσό, για να μετατραπεί σε τραπεζική Μέκκα και όαση για Ρώσους επιχειρηματίες.
Πριν από, περίπου, τρεις δεκαετίες, στη Λεμεσό κατέπλευσαν κι άλλοι Ρώσοι, από εμπόρους όπλων μέχρι κατόχους πορνογραφικών ιστοτόπων. Ευνόησαν, αν μη τι άλλο, τη Λεμεσό, στην οποία ζει μια ρωσόφωνη κοινότητα περίπου 50.000 πολιτών από τους συνολικά 237.000.
Η έλευση των Ουκρανών
Μέσα σε αυτό το σκηνικό μετανάστευσης, χιλιάδες είναι και οι Ουκρανοί που αναμείχθηκαν με τη ρωσική κοινότητα, ενώ πλέον – λόγω της σφοδρής σύρραξης – η συνύπαρξη έχει εξελιχθεί σε δύσκολο στοίχημα.
Πάνω από 10.000 επιπλέον Ουκρανοί έφτασαν πρόσφατα στη Λεμεσό, κουβαλώντας τον πόνο του πολέμου που κήρυξαν οι Ρώσοι και αναγκαζόμενοι να συμβιώσουν με το αντίπαλο στρατόπεδο.
Το ζήτημα είναι εάν η ρωσική κοινότητα θα μετατοπιστεί. Η τραπεζική κρίση του 2013 στην Κύπρο δεν ανάγκασε τους Ρώσους να φύγουν παρά το γεγονός ότι διακόπηκαν οικονομικές σχέσεις με τη Μόσχα.
Η οικονομική κρίση και οι έρευνες για ξέπλυμα χρήματος
Ωστόσο, στον απόηχο της οικονομικής κρίσης, η κυβέρνηση της Κύπρου έδωσε σε σειρά Ρώσων μετοχές σε τράπεζες, ως αντιστάθμισμα των απωλειών που πορκλήθηκαν από την κρίση.
Ένταση άρχισε να διαφαίνεται με το πέρασμα των χρόνων. Το 2018, οι ΗΠΑ πίεσαν τις κυπριακές αρχές να διαξάγουν έρευνες για ξέπλυμα μαύρου χρήματος από τη Ρωσία.
Το 2020 η Κύπρος ανέστειλε το αμφιλεγόμενο πρόγραμμα της «χρυσής βίζας», που έδινε στους ξένους διαβατήριο με αντάλλαγμα μεγάλης κλίμακας επενδύσεις.
<Εξαιτίας της παύσης, δεν ήταν λίγοι οι αποκαλούμενοι πύργοι που έμειναν στη μέση, με τις κατασκευές να παγώνουν.
Ο απόηχος του πολέμου
Πολλές είναι οι δραστηριότητες Ρώσων στη Λεμεσό που έχουν παγώσει εξαιτίας των κυρώσεων, με επιχειρηματίες να αποχωρούν από την παραθαλάσσια πόλη της Κύπρου. Λουκέτο μπήκε, παράλληλα, σε εταιρείες που συνεργάζονταν αποκλειστικά με Ρώσους.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία φαίνεται να αλλάζει όχι μόνο τη γεωγραφία αλλά και την μορφολογία της Λεμεσού. Την ώρα που Ρώσοι αποχωρούν και μεταφέρουν τις επιχειρήσεις τους σε άλλα μέρη, στην πόλη-λιμάνι εντοπίζονται και διάσπαρτοι εγκαταλελειμμένοι πύργοι που δεν ολοκληρώθηκαν λόγω της παύσης στις κατασκευές.
Αντί για εντυπωσιακά κτίρια, χτίζονται πιο λιτά σπίτια και γραφεία. Κτίρια, δηλαδή, που «δένουν» περισσότερο με τις προτιμήσεις και τις ανάγκες της μεσαίας τάξης παρά με εκείνες των Ρώσων ολιγαρχών.