Στη βίαιη κατάληψη δύο ελληνόκτητων δεξαμενόπλοιων που φέρουν την ελληνική σημαία προχώρησε, το μεσημέρι της Παρασκευής, το Ιράν.
Η κίνηση του Ιράν αποδίδεται σε αντίποινα προς την Αθήνα για την κατάσχεση φορτίου αργού ιρανικού πετρελαίου που μεταφερόταν από ρωσικό δεξαμενόπλοιο στις 15 Απριλίου στα ανοιχτά της Εύβοιας και την απόφαση της Ελλάδας την Πέμπτη 26 Μαΐου να αποστείλει το φορτίο στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Την ευθύνη για την κατάληψη των δύο ελληνικών πλοίων ανέλαβαν οι «Φρουροί της Επανάστασης» -το επίλεκτο τμήμα των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων. «Το Πολεμικό Ναυτικό των Φρουρών της Επανάστασης κατέλαβε σήμερα δύο ελληνικά τάνκερ για παραβιάσεις στα ύδατα του Κόλπου» αναφέρεται σε ανακοίνωσή τους.
Υπό κράτηση τελούν εννέα Έλληνες και τουλάχιστον άλλοι 40 ναυτικοί.
Εντονη αντίδραση της Αθήνας
Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών προχώρησε σε διάβημα διαμαρτυρίας.
Ειδικότερα, με εντολή του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια, ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Θεμιστοκλής Δεμίρης πραγματοποίησε έντονο διάβημα διαμαρτυρίας στον ιρανό ρέσβη στην Αθήνα, αναφορικά με την βίαιη κατάληψη δύο πλοίων ελληνικής σημαίας στον Κόλπο.
«Οι ανωτέρω πράξεις ισοδυναμούν ουσιαστικά με πράξεις πειρατείας» αναφέρει η ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών.
«Ο γενικός γραμματέας καταδίκασε έντονα τις πράξεις αυτές, οι οποίες αντιβαίνουν θεμελιώδεις κανόνες του Διεθνούς Δικαίου και της Διεθνούς Ναυσιπλοΐας. Κάλεσε για την άμεση απελευθέρωση των πλοίων και των πληρωμάτων τους. Τόνισε επίσης ότι οι πράξεις αυτές θα έχουν ιδιαίτερα αρνητικές επιπτώσεις στις διμερείς σχέσεις, καθώς και στις σχέσεις ΕΕ-Ιράν», επισημαίνεται.
Σε ό,τι αφορά τα γεγονότα, όπως σημειώνει το ελληνικό ΥΠΕΞ: «Νωρίτερα σήμερα ελικόπτερο του ιρανικού πολεμικού ναυτικού προσνηώθηκε στο ελληνικής σημαίας πλοίο Delta Poseidon το οποίο έπλεε σε διεθνή ύδατα (22 ναυτικά μίλια από τις ακτές του Ιράν) στον Κόλπο.
»Στη συνέχεια ένοπλοι αιχμαλώτισαν το πλήρωμα του πλοίου, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται δύο Έλληνες πολίτες. Αντίστοιχο συμβάν αναφέρθηκε ότι συνέβη και σε άλλο πλοίο ελληνικής σημαίας, στο οποίο επέβαιναν επτά Έλληνες πολίτες, και που ευρίσκετο πλησίον των ιρανικών ακτών.
»Το υπουργείο Εξωτερικών έχει ήδη προβεί σε ενημέρωση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης, του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτιλίας, καθώς και συμμάχων και εταίρων της Ελλάδας.
»Υπό το φως των ανωτέρω, το Υπουργείο Εξωτερικών συνιστά στους Έλληνες πολίτες να αποφεύγουν ταξίδια στο Ιράν.
»Τα πλοία ελληνικής σημαίας καλούνται να ακολουθούν τις οδηγίες του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, με το οποίο το Υπουργείο Εξωτερικών βρίσκεται σε στενό συντονισμό και συνεχή επικοινωνία».
Αντίποινα της Τεχεράνης
Σύμφωνα με πληροφορίες, ελικόπτερο του ιρανικού πολεμικού ναυτικού προσνηώθηκε, το μεσημέρι της Παρασκευής, στο ελληνικής σημαίας πλοίο Delta Poseidon το οποίο έπλεε σε διεθνή ύδατα (22 ναυτικά μίλια από τις ακτές του Ιράν) στον Κόλπο.
Στη συνέχεια, ένοπλοι αιχμαλώτισαν το πλήρωμα του πλοίου, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται δύο Έλληνες πολίτες.
Αντίστοιχο συμβάν αναφέρθηκε ότι συνέβη και σε άλλο πλοίο ελληνικής σημαίας, στο οποίο επέβαιναν επτά Έλληνες πολίτες, και που ευρίσκετο πλησίον των ιρανικών ακτών.
Αυτή την στιγμή δεν έχει καταστεί εφικτό να υπάρξει επικοινωνία του υπουργείου Εξωτερικών ή του Εμπορικής Ναυτιλίας με τα πλοία, ωστόσο οι ελληνικές αρχές είναι σε επιφυλακή προκειμένου να συντονίσουν τις ενέργειές τους.
Εκπρόσωπος της Polembros Shipping στην Ελλάδα, που διαχειρίζεται το Prudent Warrior, κατασκευής 2017, είπε ότι η εταιρεία είχε χάσει την επικοινωνία με το πλοίο με πλήρωμα συνολικά 24 ατόμων, Ελλήνων και Φιλιππινέζων. Το δεξαμενόπλοιο είχε αποπλεύσει από τη Βασόρα του Ιράκ και -σύμφωνα με πληροφορίες- μεταφέρει φορτίο πετρελαίου για τις ΗΠΑ. Από το ίδιο λιμάνι είχε αποπλεύσει και το Delta Poseidon, με πλήρωμα 25 ατόμων.
Διεθνή μέσα ενημέρωσης μεταδίδουν την είδηση, συνδέοντας την κατάληψη των δύο ελληνικών τάνκερ με το περιστατικό κατάσχεσης δεξαμενόπλοιου που μετέφερε ιρανικό πετρέλαιο, ανοιχτά της Εύβοιας, και την ανακοίνωση της Τεχεράνης ότι θα εξέταζε αντίποινα.
Υπενθυμίζεται ότι το δεξαμενόπλοιο «Pegas» ή «Lana» δεσμεύθηκε από τις Λιμενικές Αρχές στην Κάρυστο, μετά από εντολή της Αρχής για τη Νομιμοποίηση Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες στις 19 Απριλίου 2022 στο πλαίσιο των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία από ΝΑΤΟ και ΕΕ. Το δεξαμενόπλοιο έπλεε με ρωσική σημαία μέχρι την 1η Μαρτίου, οπότε μετονομάστηκε σε Lana και ύψωσε ιρανική σημαία.
Σύμφωνα με το Reuters, oι Ηνωμένες Πολιτείες κατάσχεσαν το φορτίο ιρανικού πετρελαίου που βρισκόταν στο πλοίο και σχεδιάζουν να το στείλουν στις Ηνωμένες Πολιτείες με άλλο πλοίο. Το δεξαμενόπλοιο και το πλήρωμα δεν κρατούνται πλέον, αλλά το γεγονός έχει προκαλέσει ένταση με το Ιράν.
Το ημιεπίσημο πρακτορείο ειδήσεων του Ιράν Tasnim επικαλείται ανώνυμη πηγή που ανέφερε ότι «υπάρχουν άλλα 17 ελληνικά πλοία στον Περσικό Κόλπο, τα οποία θα μπορούσαν να κατασχεθούν από τους Φρουρούς της Επανάστασης εάν η Ελλάδα συνεχίσει να προκαλεί ζημιά».
Ποιοι είναι οι Φρουροί της Επανάστασης
Οι Φρουροί της Επανάστασης απασχολούν που ανέλαβαν την ευθύνη για την κατάληψη των δύο ελληνικών πλοίων θεωρούνται ότι είναι οι θεματοφύλακες του θεοκρατικού καθεστώτος του Ιράν, ενώ έχουν αρκετή δύναμη, τόσο μέσα στη χώρα, όσο και στο εξωτερικό, ιδιαίτερα όμως στη Μέση Ανατολή, όπου έχουν δραστηριοποιηθεί έντονα τα τελευταία χρόνια.
Δημιουργήθηκαν κατά την διάρκεια της Ισλαμικής Επανάστασης το 1979 ως στρατιωτικό σώμα, ενώ όταν ανέλαβε την εξουσία του Ιράν ο Αγιατολάχ Χομεϊνί, στόχος της οργάνωσης έγινε η υπεράσπιση του ιρανικού ισλαμικού συστήματος και ως ένα σημείο εκείνη την εποχή, λειτουργούσε ως αντίβαρο στις ένοπλες δυνάμεις.
Έκτοτε, αρχίζουν να αυξάνουν την δύναμη τους σε όλα τα επίπεδα, όμως μετά την λήξη του αιματηρού πολέμου Ιράν – Ιράκ στις 20 Αυγούστου του 1988, ενισχύονται ακόμα περισσότερο.
Παρόλα αυτά, θα πρέπει να περιμένουν περίπου δύο δεκαετίες, για γίνουν μεγάλη δύναμη στη Μέση Ανατολή. Μέχρι το 2010 αποτελούσαν μια μεγάλη στρατιωτική, πολιτική και οικονομική δύναμη στο Ιράν που είχε στενούς δεσμούς με τον ανώτατο ηγέτη.
Όμως με την έναρξη του εμφυλίου πολέμου στη Συρία επεκτάθηκαν ακόμη περισσότερο. Έτσι, μέχρι το 2020, εκτιμάται ότι είχαν ξεπεράσει τις 190.000 ενεργό προσωπικό και ότι διέθεταν τις δικές τους χερσαίες δυνάμεις, όπως και μονάδες σε ναυτικό και αεροπορία. Παράλληλα, θεωρείται ότι έκτοτε επιβλέπουν τα στρατηγικά όπλα του Ιράν.
Ανέκαθεν ο μεγαλύτερος εχθρός των Φρουρών της Επανάστασης ήταν οι ΗΠΑ, όμως τα τελευταία χρόνια η κόντρα τους έχει αποκτήσει πιο απειλητική διάσταση. Τον Απρίλιο του 2019 η Ουάσιγκτον τους αναγνωρίζει ως «τρομοκρατική οργάνωση», με τους Φρουρούς ως αντίποινα να παρενοχλούν δυτικά πλοία στον Περσικό Κόλπο.
Η κατάσταση όμως φαίνεται να ξεφεύγει στις 3 Ιανουαρίου του 2020, όταν ο αμερικανικός στρατός σκότωσε σε αεροδρόμιο του Ιράν τον στρατηγό Κασέμ Σουλεϊμανί, που ήλεγχε τους Φρουρούς της Επανάστασης. Διεθνείς οργανώσεις και κράτη τους κατηγορούν ότι υποστηρίζουν τρομοκρατικές οργανώσεις στη Μέση Ανατολή, ενώ κατηγορούνται ότι ελέγχουν όλο το πυραυλικό σύστημα του Ιράν.