Τέλος στις «θεραπείες» μεταστροφής έρχεται να βάλει το Υπουργείο Υγείας με τροπολογία που κατέθεσε χθες και περιλαμβάνει την πλήρη απαγόρευση των πρακτικών αυτών σε ανήλικους.
Η παρακάτω μαρτυρία είναι μία εκ των ανθρώπων που δέχτηκαν πιέσεις, δαιμονοποιήθηκαν και εκφοβίστηκαν λόγω της ταυτότητας φύλου τους.
Τη συγκεκριμένη μαρτυρία καταγράφει μεταξύ πολλών άλλων η οργάνωση Orlando σε μία μεγάλη έρευνα που έχει διεξάγει για τις λεγόμενες θεραπείες μεταστροφής.
Οι «θεραπείες» μεταστροφής είναι οι ψευδοεπιστημονικές (ιατρικές, ψυχιατρικές, ψυχοθεραπευτικές, ψυχολογικές, φαρμακευτικές, συμπεριφορικές) ή άλλες πρακτικές και παρεμβάσεις που έχουν ως στόχο την «αλλαγή» του σεξουαλικού προσανατολισμού ή της ταυτότητας φύλου ενός ατόμου.
Το πρόβλημα δεν είναι καθόλου μικρό στη χώρα μας, όπως αποκαλύπτουν τα ευρήματα της ίδιας έρευνας: «Μέχρι στιγμής και μετά το σχετικό κάλεσμα (βρείτε το εδώ), το Orlando LGBT+ κατάφερε να συγκεντρώσει περισσότερες από 90 ολοκληρωμένες (ανώνυμες) μαρτυρίες. Σε αυτές προστίθενται κι άλλες 700, από άτομα που δεν ολοκλήρωσαν το σχετικό ερωτηματολόγιο. Οι περισσότερες, απ΄αυτές τις μαρτυρίες είναι πρόσφατες».
Οι «θεραπείες» μεταστροφής δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Το πρόβλημα καταγράφεται σε πολλές χώρες με αποτέλεσμα σειρά διεθνών οργανισμών και φορέων να ζητούν την επίσημη θεσμοθέτηση της απαγόρευσης τους. Ήδη Γερμανία, Γαλλία, Καναδάς, Μάλτα, Βραζιλία, Νέα Ζηλανδία και αρκετές ακόμη χώρες έχουν ψηφίσει αντίστοιχους νόμους.
«Έκλαιγα και ούρλιαζα»
«Ακόμα και σήμερα, μετά από πολλά χρόνια που άλλαξα ψυχίατρο, δεν έχω καταφέρει να αντιμετωπίσω πλήρως τη ζημιά που μου προκάλεσαν τα έξι χρόνια υπόγειας απόπειρας μεταστροφής που υπέστη», εξομολογείται άτομο που είναι και ο ίδιος επαγγελματίας ψυχικής υγείας, ο οποίος δεν αισθάνεται ότι «πατάει γερά στα πόδια του»
«Έγινε ένα σύστημα κατά το οποίο ο (σ.σ. ενεργειακός) θεραπευτής έπαιρνε ρόλους ανθρώπων στη ζωή μου ή ιδιότητές μου και μετέφερε με λόγια τι νιώθει ότι συμβαίνει. Ενδεικτικά ότι το φύλο μου είναι γυναίκα και ότι έλκομαι από άντρες. Με ψηλάφισε σε περιοχές που είχα ψυχοσωματικούς πόνους και μου είπε ότι, εάν δεν με απελευθερώσει, η κατάσταση της υγείας μου θα είναι μη αναστρέψιμη, κάνοντας αναφορές σε καρκίνο. Στη δεύτερη συνεδρία ζήτησε την πλήρη άδεια και θέλησή μου να θεραπευτώ μέσω της κρανιοϊερής θεραπείας. Στη διαδικασία ήμουν ξαπλωμένος και άφηνε τα χέρια του σε απόσταση εκατοστών από το σώμα μου, σε διάφορες περιοχές που θεωρούσε μπλοκαρισμένες, όπως ο λαιμός και η γενετήσια περιοχή, ενώ καθοδηγούσε λεκτικά την απομάκρυνση του κακού από το σώμα. Στη διαδικασία έκλαιγα και ούρλιαζα. Στο τέλος της συνεδρίας μου είπε ότι είμαι ελεύθερος.»
«Επικίνδυνη διατύπωση»
Ωστόσο η οργάνωση για την ψυχική υγεία χωρίς στίγμα Orlando LGBT+ κάνει λόγο για προβληματικές στην τροπολογία.
Η ανακοίνωση:
Πληροφορηθήκαμε ότι κατατέθηκε πρωτοβουλία, σε σχετικό σχέδιο νόμου του Υπουργείου Υγείας, για την ποινικοποίηση των θεραπειών μεταστροφής με τίτλο «Πρακτικές Μεταστροφής». Ο φορέας μας τα τελευταία δύο χρόνια έχει διενεργήσει την πρώτη, ανεξάρτητη καμπάνια στην Ελλάδα για το θέμα, με τίτλο #ηταυτότητάσουδενθέλειαλλαγή. Στο πλαίσιο αυτό διενεργήσαμε την πρώτη εθνική έρευνα για τις θεραπείες μεταστροφής στην Ελλάδα, ενισχύσαμε την διάχυση όλων των επιστημονικών δεδομένων και θεσμικών βημάτων που έχουν γίνει σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο για την κατάργησή τους, συμμετείχαμε και προτείναμε την ποινικοποίησή τους με την έκθεσή μας στην Εθνική Επιτροπή Στρατηγικής για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ και παρείχαμε στο Υπουργείο όσες σχετικές πληροφορίες μας ζητήθηκαν για το θέμα.
Διαβάζοντας την σχετική τροπολογία χαιρετίζουμε την πρωτοβουλία του Υπουργείου, που σίγουρα κινείται προς την σωστή κατεύθυνση της ποινικοποίησης σχετικών πρακτικών. Παρ’ όλα αυτά τονίζουμε ότι το βήμα παραμένει ημιτελές, για δύο λόγους: Πρώτον, αποκλείει τα ενήλικα (και ικανά δικαιοπρακτικά) άτομα επιζώντα σχετικών πρακτικών από το δικαίωμα να προσφύγουν στην δικαιοσύνη. Τονίζουμε ότι τα άτομα που βρίσκονται στην αναδυόμενη ενηλικίωση (18-25), τόσο στην εθνική μας έρευνα, όσο και σε άλλα διεθνή δεδομένα, αποτελούν συχνά το μεγαλύτερο ποσοστό των θυμάτων τέτοιων πρακτικών, που από τον ΟΗΕ έχουν χαρακτηριστεί βασανιστήρια. Με αυτήν την τροπολογία ο νόμος τα εξαιρεί ευθέως -δυστυχώς όμως αυτό δεν αναιρεί την δυνάμει καταστροφική επίδραση που έχουν πάνω στα άτομα τέτοιας ηλικίας τέτοιου είδους πρακτικές, με επίδραση στην ψυχική και σωματική τους κατάσταση, συχνά μακροχρόνιες ή και ισόβιες.
Δεύτερον, αν οριστούν ως αυτουργοί τέτοιων πρακτικών μόνο επαγγελματίες που έχουν λάβει οικονομικό αντίτιμο, ή επιτρέπεται στους μη επαγγελματίες να διαφημίζουν τις υπηρεσίες τους, ο νόμος θα εξαιρέσει, αν όχι την μεγαλύτερη, μία από τις μεγαλύτερες ομάδες ατόμων που εφαρμόζουν πρακτικές μεταστροφής: τους ιερείς και εκπροσώπους της εκκλησίας (από κάθε ρόλο και αν λειτουργούν π.χ. ιερείς, κατηχητές, βοηθοί εκκλησιαστικών λειτουργών κ.α.). Κάτι τέτοιο είναι προφανές ότι δεν εξυπηρετεί το αίσθημα δικαίου, ενώ εντείνει τον κίνδυνο της περαιτέρω δράσης των εν λόγω ατόμων/ομάδων πέρα από κάθε έλεγχο και λογοδοσία.
Αν και οι σχετικές νομοθετικές πρωτοβουλίες κάθε κράτους-μέλους της Ε.Ε έχουν μεταξύ τους διαφοροποιήσεις, υπάρχουν παραδείγματα μακράν καλύτερα του εδώ προτεινόμενου στα οποία μπορούμε να σταθούμε, όπως της Γαλλίας, και που αντιμετωπίζουν τα παραπάνω ζητήματα.
Τέλος και ιδιαίτερα σημαντικό: η τροπολογία αναφέρει ρητά ότι «οποιοσδήποτε εφαρμόζει πρακτικές μεταστροφής πρέπει προηγουμένως να έχει εξασφαλίσει την ρητή συναίνεσή τους». Ως επιστημονικός φορέας ψυχικής υγείας, με επικέντρωση στις ΛΟΑΤΚΙ+ ταυτότητες/βιώματα, θέλουμε να τονίσουμε με κάθε τρόπο και ένταση ότι η παραπάνω έκφραση και το κλίμα που δημιουργεί είναι δυνάμει επικίνδυνα. Η κακοποιητική και επικίνδυνη συμπεριφορά σε βάρος ενός ατόμου, με την απουσία χορήγησης σε αυτό ολοκληρωμένης, επιστημονικά έγκυρης και συμβατής με τα ανθρώπινα δικαιώματα ενημέρωσης, συμπεριφορά που ασκείται από άτομο σε θέση ή ρόλο ισχύος, με τον μανδύα παροχής εξειδικευμένης γνώσης ή πνευματικής καθοδήγησης, είναι η πεμπτουσία της κακοποίησης και η έννοια της συναίνεσης είναι πλήρως ασύμβατη με αυτή.
Καλούμε τις ΛΟΑΤΚΙ+ οργανώσεις και τους φορείς ανθρωπίνων δικαιωμάτων να στηρίξουν αρχικά την πρόθεση του Υπουργείου για ποινικοποίηση, μελετώντας όμως με την σειρά τους τα παραπάνω -και να πιέσουν για μία ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ, ΠΛΗΡΗ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΗ ποινικοποίηση των θεραπειών μεταστροφής, που να συμπεριλαμβάνει κάθε θύμα και να μην σχετικοποιεί την κακοποίηση και τα βασανιστήρια.