H πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Facebook σκόπιμα μπλόκαρε την ανάρτηση ειδήσεων και ενημερώσεων από κρατικές υπηρεσίες στην Αυστραλία όσο συζητούνταν νομοσχέδιο για την επιβολή αντίτιμου στην αξιοποίηση ψηφιακού περιεχομένου των εκδοτικών οίκων. Αν και δημοσίως ο όμιλος αρνήθηκε πως το συμβάν ήταν εσκεμμένο, η Wall Street Journal αποκάλυψε πως οι ενέργειες αυτές ήταν προμελετημένες, προκαλώντας σύγχυση στον κλάδο υγείας της Αυστραλίας εν μέσω της πανδημίας της νόσου Covid-19.
Όπως προκύπτει από επίσημα έγγραφα και μαρτυρίες πληροφοριοδοτών που έχουν κατατεθεί στις αρμόδιες αρχές της Αυστραλίας και των ΗΠΑ, η πλατφόρμα Facebook έθεσε σε λειτουργία αλγόριθμο για να μπλοκάρει όχι μόνον αναρτήσεις από ειδησεογραφικούς οργανισμούς αλλά και να «κατεβάσει τις σελίδες νοσοκομείων, υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης και φιλανθρωπικών οργανισμών», αναφέρει το σχετικό δημοσίευμα η αμερικανική εφημερίδα.
Πιέσεις στο αυστραλιανό κοινοβούλιο
Απώτερος στόχος ήταν να εντείνει τις πιέσεις στο αυστραλιανό κοινοβούλιο και να ενισχύσει τη διαπραγματευτική ισχύ της. Όπως διευκρινίζει η Wall Street Journal, αρκετοί υπάλληλοι της Facebook, οι οποίοι δεν συμμετείχαν σε αυτές τις προμελετημένες ενέργειες, προσπάθησαν να επισημάνουν το πρόβλημα αλλά χωρίς να λάβουν έγκαιρη ανταπόκριση.
Μετά τη διακοπή προβολής ιστοσελίδων επί πέντε ημέρες στην Αυστραλία από τον όμιλο Facebook, συμπεριλαμβανομένων των Ιατρών χωρίς Σύνορα και του υπουργείου Πυρκαγιών και Έκτακτων Υπηρεσιών της Δυτικής Αυστραλίας σε κρίσιμη περίοδο για τη χώρα, η κυβέρνηση τροποποίησε το νομοσχέδιο. Αναλυτικότερα δόθηκε προτεραιότητα στη σύναψη «ιδιωτικών συμφωνιών» ανάμεσα στους εκδοτικούς οίκους και τις ψηφιακές πλατφόρμες προτού αποφασίσει η αρμόδια αρχή εάν θα πρέπει να υπάρξει δεσμευτική διαιτησία.
Στην αρχική εκδοχή του νομοσχεδίου προτείνονταν απευθείας η δεσμευτική διαιτησία (binding arbitration) για την υποβολή της τελικής προσφοράς. «Προσγειωθήκαμε εκεί που ακριβώς θέλαμε» έγραψε σε εταιρικό mail η Κάμπελ Μπράουν, επικεφαλής εταιρικών σχέσεων του ομίλου που επινόησε αυτή τη στρατηγική, αφού πέρασε το τελικό νομοσχέδιο. Η γενική διευθύντρια της Facebook, Σέριλ Σάντμπεργκ, έδωσε επίσης γραπτώς συγχαρητήρια για την «σύνεση» των ενεργειών αυτών και την «ακρίβεια της εκτέλεσης».
Οι επίσημες θέσεις των Google και Facebook
Ήταν Φεβρουάριος του 2021 όταν τελικά το κοινοβούλιο της Αυστραλίας έδωσε το πράσινο φως στο νομοσχέδιο που υποχρεώνει τις Google και Facebook να αξιοποιούν τις ειδήσεις με αντίτιμο και όχι δωρεάν όπως συνέβαινε όλα τα προηγούμενα χρόνια. Έτσι άνοιξε το δρόμο και σε άλλες χώρες.
Επίσημα η Google, η μεγαλύτερη μηχανή αναζήτησης στον κόσμο που ανήκει στον όμιλο Alphabet, και η Facebook υποστήριζαν με σθένος πως βοηθούν τους εκδοτικούς οίκους διότι αναδεικνύουν το περιεχόμενο τους. Οπότε η επιβολή αντίτιμου, όπως υποστήριζαν οι ψηφιακοί κολοσσοί, παραβιάζει τους κανόνες του Διαδικτύου για την ελεύθερη κίνηση περιεχομένου.
Αλλά οι εκδοτικοί οίκοι, οι οποίοι έχουν χάσει ένα μεγάλο κομμάτι των εσόδων τους από τη διοχέτευση των διαφημιστικών εσόδων απευθείας στις μεγάλες πλατφόρμες του Διαδικτύου, τόνιζαν στην Αυστραλία πως δεν έχουν καμία δικαιοδοσία στον τρόπο που διανέμεται το περιεχόμενο τους. Σε αυτήν την αντιπαράθεση, η Google είχε απειλήσει πως θα διέκοπτε ολοσχερώς τη λειτουργία της στην Αυστραλία εάν περνούσε το νομοσχέδιο αλλά τελικά ανακάλεσε.
Σημειωτέον ότι όμιλος Facebook μετονομάστηκε αργότερα και ειδικότερα πέρσι τον Οκτώβριο σε Meta ύστερα από τις αποκαλύψεις της Φράνσις Χόγκεν για τις αμφιλεγόμενες πρακτικές του ομίλου στη διαχείριση αναρτήσεων από τους χρήστες του. Η ονομασία Facebook περιορίστηκε έκτοτε μόνον στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης.