Η κατάσταση στα σύνορα Ρωσίας και Ουκρανίας παραμένει εξαιρετικά ανησυχητική, καθώς η Μόσχα έχει ξεκινήσει να μετακινεί στρατεύματα προς τη Λευκορωσία, τον βόρειο γείτονα του Κιέβου, σε μια κίνηση που κάθε άλλο παρά καθησυχάζει τη Δύση για το ενδεχόμενο εισβολής.
Τα ρωσικά στρατεύματα θα μεταβούν στην πρώην σοβιετική δημοκρατία για να πραγματοποιήσουν ασκήσεις από κοινού με τον λευκορωσικό στρατό, με την ονομασία Κοινή Επίλυση. Οι ασκήσεις πρόκειται να πραγματοποιηθούν τη στιγμή που η Ρωσία εξακολουθεί να διατηρεί στρατεύματα στα ανατολικά σύνορα της Ουκρανίας, προκαλώντας ανησυχία για μια πιθανή εισβολή που θα μπορούσε να εξελιχθεί στη μεγαλύτερη ένοπλη σύγκρουση που έχει σημειωθεί στην Ευρώπη εδώ και δεκαετίες.
Άρματα μάχης και στρατιώτες
Βίντεο από τη Λευκορωσία που διακινούνται στα κοινωνικά δίκτυα, απεικονίζουν άρματα μάχης και άλλα στρατιωτικά οχήματα να καταφθάνουν επάνω σε οχήματα-πλατφόρμες ιδιοκτησίας της κρατικής ρωσικής σιδηροδρομικής εταιρείας, ενώ ο Αλεξάντερ Βόλφοβιτς, επικεφαλής του συμβουλίου ασφαλείας της Λευκορωσίας, δήλωσε σε ενημέρωση Τύπου ότι ρώσοι στρατιώτες ήδη καταφθάνουν στη χώρα ενόψει των ασκήσεων που είναι προγραμματισμένες για τον Φεβρουάριο.
Ορισμένοι στρατιωτικοί αναλυτές έχουν υποστηρίξει ότι η Ρωσία θα μπορούσε να μεταφέρει δυνάμεις μέσω της Λευκορωσίας σε περίπτωση γενικευμένης εισβολής, παραλύοντας ουσιαστικά τις άμυνες της Ουκρανίας, εκμεταλλευόμενη το γεγονός ότι τα σύνορα που μοιράζονται οι δύο χώρες εκτείνονται σε απόσταση 700 σχεδόν μιλίων. Άλλοι πιστεύουν ότι η Λευκορωσία δεν θα διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στη σύγκρουση, σε περίπτωση που η Ρωσία αποφασίσει να εισβάλει στην Ουκρανία.
Ρωσία, η μόνη ελπίδα του Λουκασένκο
Ο λευκορώσος πρόεδρος, Αλεξάντερ Λουκασένκο, έχει απαντήσει στις διεθνείς πιέσεις και την απομόνωση της χώρας του ενισχύοντας περαιτέρω τις σχέσεις του με τη Ρωσία και υποστηρίζοντας ανοιχτά την ανάπτυξη στρατιωτών στα ουκρανικά σύνορα, λαμβάνοντας ως αντάλλαγμα διπλωματική και οικονομική υποστήριξη από το Κρεμλίνο για να αντισταθμίσει τις δυτικές κυρώσεις. Επιπλέον, έχει εγκαταλείψει την φαινομενικά ουδέτερη στάση της χώρας του στο ζήτημα της Ουκρανίας, χαιρετίζοντας δημοσίως την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014.
Οι ασκήσεις αναμένεται να πραγματοποιηθούν στο δυτικό τμήμα της Λευκορωσίας, κοντά στα σύνορα με την Πολωνία και τη Λιθουανία, δυο χώρες που ανήκουν στο ΝΑΤΟ, αλλά και στα νότια, όπου συνορεύει με την Ουκρανία, σύμφωνα με δηλώσεις του ίδιου του Λουκασένκο.
Ειρωνείες και προειδοποιήσεις
«Ορίστε μια ακριβή ημερομηνία και ενημερώστε μας, προκειμένου να μην κατηγορηθούμε ότι αναπτύσσουμε στρατιώτες εκεί ξαφνικά λες και ετοιμαζόμαστε να πάμε σε πόλεμο», είπε ο λευκορώσος πρόεδρος απευθυνόμενος σε υψηλόβαθμους αξιωματούχους του στρατού.
Δημοσιεύματα από τη Ρωσία έχουν επίσης φέρει στο φως τη μεταφορά περαιτέρω στρατιωτικού εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων τανκς και βαλλιστικών πυραύλων μικρής εμβέλειας, προς την κατεύθυνση της Ουκρανίας στη διάρκεια της εβδομάδας.
Η γερμανίδα υπουργός εξωτερικών, Αναλένα Μπέρμποκ, δήλωσε πριν από σύσκεψη με τον ρώσο ομόλογό της την Τρίτη ότι ελπίζει οι εντάσεις να αποσοβηθούν δια της διπλωματικής οδού. Ταυτόχρονα, ωστόσο, προειδοποίησε ότι η Μόσχα θα κληθεί να καταβάλει «υψηλό τίμημα» για επιθετικές κινήσεις εις βάρος της Ουκρανίας.
Διαμαρτυρίες για την παρουσία του ΝΑΤΟ
Προς το παρόν δεν έχει αποσαφηνιστεί ο αριθμός των στρατιωτών που θα λάβουν μέρος στις κοινές στρατιωτικές ασκήσεις Ρωσίας-Λευκορωσίας ούτε το ακριβές χρονικό πλαίσιο της διεξαγωγής τους. Ωστόσο, η πραγματοποίησή τους έχει ανακοινωθεί από τα τέλη Δεκεμβρίου, μετά τη συνάντηση Πούτιν-Λουκασένκο. Ο Λουκασένκο υποστήριξε τη Δευτέρα ότι οι ακριβείς ημερομηνίες παραμένουν άγνωστες.
Στη διάρκεια ενημέρωσης Τύπου δήλωσε ότι οι ασκήσεις, που θα πραγματοποιηθούν κάποια στιγμή τον Φεβρουάριο, είναι απαραίτητες εξαιτίας της παρουσίας δυνάμεων του ΝΑΤΟ στη γειτονική Πολωνία και τις χώρες της Βαλτικής αλλά και εξαιτίας της ανάπτυξης ουκρανών στρατιωτών στα σύνορα των δύο χωρών, μετά τις ροές προσφύγων προς τη Λευκορωσία, τις οποίες είχε ενορχηστρώσει ο ίδιος ο Λουκασένκο.
«Γιατί επικρίνετε εμάς και τη Ρωσία ότι κάνουμε ελιγμούς, ασκήσεις και τα λοιπά όταν εσείς έχετε έρθει εδώ από τόσο μακριά;», δήλωσε εκνευρισμένος ο Λουκασένκο, τονίζοντας ότι οι δυτικές χώρες έχουν τοποθετήσει σχεδόν 30.000 στρατιώτες κοντά στα σύνορα της χώρας του. «Υπάρχουν κάποιοι θερμοκέφαλοι που ζητούν πόλεμο. Ακούμε αυτές τις δηλώσεις».
Επιπλέον, υιοθέτησε επιθετική ρητορική που απηχεί απόψεις του Κρεμλίνου, οι οποίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να δικαιολογήσουν μια εισβολή στην Ουκρανία, υποστηρίζοντας ότι το Κίεβο προετοιμάζει τάγματα «ριζοσπαστών εθνικιστών». Ουκρανός αξιωματούχος χαρακτήρισε αυτά τα σχόλια «χειραγώγηση» και «μέρος ενός πολέμου προπαγάνδας».
Τι ρόλο θα παίξει η Λευκορωσία;
Ο Βόλφοβιτς σημείωσε επίσης ότι οι ασκήσεις θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν την εκπαίδευση λευκορώσων και ρώσων στρατιωτών στην απώθηση εναέριων και χερσαίων επιθέσεων, την εξουδετέρωση σαμποτέρ του εχθρού και την εξάσκηση σε άλλους τύπους ελιγμών. Ακόμη, υποτίμησε τη σημασία της χρονικής συγκυρίας, ισχυριζόμενος ότι δεν υπάρχει «τίποτα το εξαιρετικό» σε αυτή, καθώς ανακοινώθηκαν στα τέλη της περσινής χρονιάς, σύμφωνα με δημοσίευμα στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων της Λευκορωσίας.
Υπάρχουν, ωστόσο, ενδείξεις, αναφέρει ο Guardian, ότι η Λευκορωσία έχει αναλάβει πιο ενεργό ρόλο υπέρ της Ρωσίας στη συνεχιζόμενη σύγκρουσή της με την Ουκρανία και τη Δύση.
Κατ’ αρχάς, το Κίεβο δήλωσε ότι εκτιμά πως μια ομάδα χάκερ που συνδέεται με τις κρατικές μυστικές υπηρεσίες της Λευκορωσίας ενδέχεται να εμπλέκεται στην εκτεταμένη κυβερνοεπίθεση εις βάρος κυβερνητικών ιστοσελίδων την περασμένη εβδομάδα, ενώ ρωσικά βομβαρδιστικά αεροσκάφη, ικανά να μεταφέρουν πυρηνικά, πέταξαν πρόσφατα στον εναέριο χώρο της δυτικής Λευκορωσίας.
Ο Λουκασένκο έχει ενισχύσει τους δεσμούς του με τον Πούτιν μετά το 2020, όταν προχώρησε σε βίαιη καταστολή των ειρηνικών διαδηλώσεων κατά της νοθείας στις προεδρικές εκλογές. Η διεθνής απομόνωση της Λευκορωσίας επιδεινώθηκε περαιτέρω μετά το περιστατικό κρατικής αεροπειρατείας σε πτήση της RyanAir με αφετηρία την Αθήνα, η οποία κατέληξε στη σύλληψη ενός επικριτή της κυβέρνησής του. Στη συνέχεια, η Δύση προχώρησε σε ακόμη σκληρότερες κυρώσεις, όταν η Λευκορωσία ενορχήστρωσε προσφυγική κρίση στα σύνορά της με την ΕΕ.
Η Λευκορωσία είχε υιοθετήσει ουσιαστικά ουδέτερη στάση το 2014, αποφεύγοντας να αναγνωρίσει την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία, όμως έκτοτε οι δυναμικές έχουν μεταμορφωθεί, με τη χώρα να στηρίζεται στη Ρωσία περισσότερο από ποτέ για διπλωματική και υλική υποστήριξη στη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών.