Βίαιες επαναπροωθήσεις από τις τουρκικές Αρχές καταγγέλλουν Αφγανοί πρόσφυγες, οι οποίο αναζητούν διέξοδο από τη χώρα μετά την ανακατάληψή της από τους Ταλιμπάν.
Τις καταγγελίες τους φιλοξενεί ο βρετανικός Guardian, συμπεριλαμβανομένου συνεντεύξεις από πολλά θύματα, δικηγόρους ανθρωπίνων δικαιωμάτων που εργάζονται στην περιοχή και ανεξάρτητους ερευνητές.
Ένας 22χρονος με μελανιασμένο το μάτι και τραύματα στα χέρια έφτασε μέσω του Ιράν στο Βαν της Τουρκίας, λίγες μέρες νωρίτερα με τη βοήθεια λαθρεμπόρων. «Δεν είμαι καλά», λέει ο Sangeen με τα πόδια του να τρέμουν. «Δεν αισθάνομαι άνθρωπος».
Ο Sangeen, ο οποίος πολέμησε τους Ταλιμπάν για πέντε χρόνια ως στρατιώτης στον αφγανικό στρατό, λέει ότι τον περασμένο μήνα πέρασε τα σύνορα Τουρκίας-Ιράν, μετά από τρεις προσπάθειες. Κάθε φορά, οι τουρκικές συνοριακές δυνάμεις τον συνέλαμβαναν και τον επέστρεφαν πίσω στο Ιράν, λέει, ενώ ισχυρίζεται ότι βασανίστηκε συχνά στη διαδικασία.
Οι βίαιες επαναπροωθήσεις εναντίον προσφύγων έχουν αυξηθεί στην ανατολική Τουρκία τους τελευταίους μήνες μετά την κατάληψη του Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν, σύμφωνα με έρευνα του Guardian.
Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης δήλωσε ότι, τους τελευταίους μήνες, μεταξύ 20.000 και 30.000 προσφύγων εγκαταλείπουν το Αφγανιστάν κάθε εβδομάδα. Σύμφωνα με τον Orhan Deniz, καθηγητή μετανάστευσης στο Πανεπιστήμιο Van Yüzüncü Yıl, πολλοί επιχειρούν ταξίδια 1.400 μιλίων μέσω του Ιράν και τα Όρη Ζάγκρος στα τουρκικά σύνορα και σε πόλεις όπως το Başkale, το Çaldıran, το Saray και το Özalp.
«Αυτό που κάνουν είναι παράνομο»
Όμως, ο Μαχμούτ Κατσάν, Τούρκος δικηγόρος, ο οποίος ειδικεύεται σε υποθέσεις προσφύγων και ασύλου, ισχυρίζεται ότι οι επαναπροωθήσεις, που παραβιάζουν τη σύμβαση του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες του 1951, λαμβάνουν χώρα «συστηματικά». «Αυτό συμβαίνει 100%», είπε ο Κατσάν. «Αυτό που κάνουν οι τουρκικές αρχές είναι παράνομο».
Ο δικηγόρος πρόσθεσε ότι η Επαρχιακή Διεύθυνση Διαχείρισης Μετανάστευσης (PDMM) στο Βαν δεν δέχεται πλέον νέες αιτήσεις ασύλου, συμπεριλαμβανομένου ενός από τους πελάτες του – μια Αφγανή νοσοκόμα και η οικογένειά της αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τους τη χώρα τους. «Ήρθαν με διαβατήρια, αλλά ακόμη και σε αυτούς τους αρνήθηκε», είπε. «Οι Αφγανοί βρίσκονται σε μεγάλο κίνδυνο αυτή τη στιγμή. Όλοι είδαμε τις χιλιάδες κόσμου στο αεροδρόμιο της Καμπούλ και πρέπει να τους υποστηρίξουμε».
Οι προσπάθειες της τουρκικής κυβέρνησης να κρατήσει μακριά τους πρόσφυγες από το Αφγανιστάν κλιμακώθηκαν τον Αύγουστο όταν ξεκίνησε η κατασκευή ενός τσιμεντένιου τείχους 183 μιλίων στην επαρχία Βαν. Ο υπουργός Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ, είπε ότι τα ανατολικά σύνορα ενισχύθηκαν με κάμερες θερμικής και νυχτερινής όρασης και περισσότερα στρατεύματα, συμπεριλαμβανομένων 750 αξιωματικών ειδικών επιχειρήσεων.
Ο Metin Çorabatir, πρόεδρος του Κέντρου Έρευνας για το Άσυλο και τη Μετανάστευση (IGAM), με έδρα την Κωνσταντινούπολη, είπε ότι η άρνηση της νόμιμης εισόδου πολλών Αφγανών προσφύγων τους ανάγκαζε σε θανατηφόρα ταξίδια, αναφέροντας ένα περιστατικό όπου έως και 60 Αφγανοί πρόσφυγες πνίγηκαν διασχίζοντας τη λίμνη Βαν. «Είδαμε την κατάστασή τους, είναι πολύ κουρασμένοι και εκμεταλλευόμενοι από λαθρεμπόρους», είπε. «Τραυματίζονται σε μεγάλους περιπάτους, πεινασμένοι, χωρίς νερό. Τους κάνουν να διακινδυνεύουν άσκοπα τη ζωή τους».
Βία από τις τουρκικές Αρχές
Ο Sangeen, ο οποίος έφυγε από την Καμπούλ δύο ημέρες μετά την πτώση των Ταλιμπάν τον Αύγουστο, είπε ότι τα βουνά ήταν γεμάτα σορούς όταν πέρασε στην Τουρκία. Είπε ότι οι κλέφτες του έκλεψαν 150 δολάρια και οι τουρκικές συνοριακές δυνάμεις έσπασαν το τηλέφωνό του στο κεφάλι του, έκαψαν τα ρούχα του και τον κλώτσησαν επανειλημμένα στο πρόσωπο. «Βρισκόμασταν σε μεγάλο κίνδυνο», είπε.
Ένας άλλος πρόσφυγας ισχυρίστηκε ότι το χέρι του είχε σπάσει με μεταλλικό κράνος από έναν Τούρκο στρατιώτη, με αποτέλεσμα τα δάχτυλά του να διογκωθούν και να μολυνθούν. Άλλοι μίλησαν για ξυλοδαρμό και καταστροφή των περιουσιών τους από τον τουρκικό στρατό.
ΟΗΕ: Τα κράτη έχουν υποχρεώσεις
Σε μια δήλωση της Hπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) αναφέρεται ότι «παρακολουθεί στενά την κατάσταση» και ότι εξέδωσε πρόσφατα μια συμβουλή χωρίς επιστροφή για το Αφγανιστάν, ζητώντας απαγόρευση της αναγκαστικής επιστροφής Αφγανών υπηκόων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που απορρίφθηκαν οι αιτήσεις ασύλου τους.
«Είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι τα κράτη έχουν υποχρεώσεις, συμπεριλαμβανομένου του διεθνούς δικαίου, να διατηρήσουν τη διασυνοριακή πρόσβαση για τους πολίτες που διαφεύγουν από τις συγκρούσεις και να μην επιστρέψουν βίαια πρόσφυγες», πρόσθεσε.
Αλλά για τον Sangeen, παγιδευμένο σε μια ερημική γωνιά της Τουρκίας, οι προσπάθειες να ζητήσει άσυλο έχουν επηρεάσει τη σωματική και ψυχική του ευημερία. «Είναι βίαιοι εναντίον μας για να μας εμποδίσουν να εισέλθουμε», είπε. «Είναι παράνομο αυτό που κάνουν. Δεν πρέπει να μας το κάνουν αυτό. Δεν μπορώ να επιστρέψω στο Αφγανιστάν. Δεν υπάρχει μέλλον εκεί. Έχει τελειώσει».