Από το 2019, τούρκοι ειδικοί, δημοσιογράφοι και δημοσκοπήσεις παρακολουθούν τις τουρκικές γενικές εκλογές που έχουν προγραμματιστεί για το 2023. Αυτό οφείλεται πιθανώς στο γεγονός ότι το κυβερνόν Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) υπέστη ταπεινωτικές ήττες με τους υποψήφιους δημάρχους του στα μεγάλα πληθυσμιακά κέντρα της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένης της Κωνσταντινούπολης, στις τοπικές εκλογές του 2019.
Οι τακτικές δημοσκοπήσεις από αυτές τις εκλογές αποκαλύπτουν ότι η δημοτικότητα του ΑΚΡ δεν βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα, ακόμη και αν διατηρεί τον έλεγχο των πολιτικών θεσμών της Τουρκίας και των μέσων ενημέρωσης. Φαίνεται ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν έχει μεγάλη αποδοχή, ειδικά μεταξύ των νέων.
Ο τούρκος πρόεδρος μπορεί πράγματι να είναι ευάλωτος πριν από το 2023- απλά όχι απαραίτητα με τον τρόπο που πιστεύουν οι περισσότεροι. Σύμφωνα με δημοσίευμα του έγκυρου Foreign Policy, υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορεί να είναι πολύ άρρωστος για να μπορέσει να θέσει υποψηφιότητα για επανεκλογή.
Τι δείχνουν τα στοιχεία
Τους τελευταίους μήνες, πληθαίνουν τα δημοσιεύματα που θέλουν την κατάσταση της υγείας του Ταγίπ Ερντογάν να μην είναι καλή. Αυτό, άλλωστε, καταμαρτυρούν και διάφορα βίντεο που έχουν κατά καιρούς διαρρεύσει, κάνοντας έξαλλο τον σουλτάνο που θέλει να δείχνει πανίσχυρος.
Εκτός από τις παραπάνω ενδείξεις, υπάρχουν φήμες για την υγεία του τούρκου προέδρου -συμπεριλαμβανομένων ισχυρισμών που τον θέλουν να αντιμετωπίζει κρίσεις αναπνευστικών προβλημάτων, ενώ φέρεται να έχει κάνει εμφύτευση εσωτερικού απινιδωτή. Σύμφωνα με αυτούς τους ισχυρισμούς, ο τούρκος πρόεδρος αύξησε τον αριθμό των γιατρών γύρω του, μείωσε τις συναντήσεις με τον Τύπο και χρειάστηκε τη βοήθεια παυσίπονων πριν από δημόσιες εκδηλώσεις.
Φυσικά, αυτές οι φήμες διαδίδονται συχνότερα από ανθρώπους εκτός Τουρκίας και σίγουρα όχι από τον στενό κύκλο του προέδρου, οπότε οι ισχυρισμοί για ενδεχόμενη επιδείνωση της υγείας του μπορεί να είναι απλώς αβάσιμοι.
Τι γίνεται αν ο Ερντογάν είναι αρκετά άρρωστος;
Τι γίνεται όμως αν ο Ερντογάν είναι αρκετά άρρωστος; Τι θα συμβεί εάν είτε από ασθένεια είτε από θάνατο δεν μπορεί να υποβάλει υποψηφιότητα για επανεκλογή το 2023;
Σύμφωνα με το άρθρο 106 του τουρκικού Συντάγματος, ο αντιπρόεδρος Φουάτ Οκτάι θα αναλάβει τις ευθύνες και τις εξουσίες που έχει τώρα ο Ερντογάν μέχρι να γίνουν εκλογές (σε 45 ημέρες) και να ορκιστεί ένας νέος πρόεδρος. Αυτό είναι αρκετά απλό και τυπικό. Οι τούρκοι αναλυτές έχουν υποθέσει εδώ και καιρό ότι σε μια μετά-Ερντογάν Τουρκία, το ΑΚΡ θα χωριστεί με τέτοιο τρόπο που θα ανοίξει ο δρόμος για μια εκλογή που θα μπορούσε να κερδίσει οποιοσδήποτε από τους μεγαλύτερους αντιπολιτευόμενους πολιτικούς της Τουρκίας.
Φαβορί θα μπορούσε να είναι ο Έκρεμ Ιμάμογλου, ο οποίος κέρδισε έναν πρώην πρωθυπουργό του ΑΚΡ (δύο φορές) για να γίνει δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης. Ο ομόλογός του στην Άγκυρα, Μανσούρ Γιαβάς, θεωρείται επίσης πολύ καλός πολιτικός. Και μετά υπάρχει η Μεράλ Ακσενέρ, ηγέτης του IYI Parti, με φήμη ότι είναι σκληρή σαν την Μάργκαρετ Θάτσερ.
Πάντως, σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, αξίζει να εξεταστεί το ενδεχόμενο κάποιος άλλος να κυβερνήσει την Τουρκία μετά τον Ερντογάν, ίσως σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Μεταξύ των ισχυρότερων προσωπικοτήτων στην Τουρκία, εκτός από τον Ερντογάν, είναι ο επικεφαλής της ΜΙΤ Χακάν Φιντάν, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Χουλουσί Ακάρ και ο υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σόιλου. Από τους τρεις, ο Ακάρ φαίνεται ότι είναι σε πλεονεκτικότερη θέση για να αναλάβει την ηγεσία.
Φυσικά, δεν υπάρχει τρόπος να γνωρίζουμε την πραγματική κατάσταση της υγείας του Ερντογάν ή ποιος μπορεί να τον διαδεχθεί, αλλά οι αναλυτές και οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι υποθέτουν ότι ο τούρκος πρόεδρος θα φτάσει στις εκλογές του 2023. Εάν δεν το κάνει, η τουρκική πολιτική μπορεί να επιστρέψει σε κάτι που μοιάζει με το status quo ante, ή οι ρωγμές στο AKP μπορεί να παρουσιάσουν ευκαιρίες για την αντιπολίτευση, ή η χώρα να γίνει πιο ασταθής.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, θα ήταν μεγάλο λάθος να αγνοήσουμε τα σημάδια ότι η υγεία του Ερντογάν μπορεί να επιδεινωθεί.