Πολλαπλά μηνύματα για την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο, την ανάγκη δράσης για την κλιματική αλλαγή, την αντιμετώπιση ενός μεταναστευτικού κύματος από το Αφγανιστάν και την προστασία των θαλασσίων συνόρων έστειλε, από το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, η σύνοδος των ηγετών των Μεσογειακών χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUMED9).
Νωρίτερα, η EUMED9 υιοθέτησε τη «Διακήρυξη των Αθηνών» για την κλιματική αλλαγή, ζητώντας την πλήρη εφαρμογή του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας και την ουσιαστική ενίσχυση των μέσων της RescEU στη Μεσόγειο.
Δηλώσεις ηγετών στη Σύνοδο Κορυφής των κρατών-μελών του νότου της Ευρωπαϊκής Ένωσης | EUMED 9
Κατά την έναρξη της συνέντευξης Τύπου, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επισήμανε ότι οι χώρες της Μεσογείου συντονίζουν την δράση τους ενάντια στην κλιματική αλλαγή, ενώ μίλησε για την ανάγκη η Τουρκία να εγκαταλείψει τις προκλήσεις απέναντι στην Ελλάδα και την Κύπρο.
Είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τις υβριδικές απειλές, ξεκαθάρισε ο πρωθυπουργός, αναφερόμενος στις μεταναστευτικές ροές από το Αφγανιστάν. Όπως είπε, τα σύνορα της Ελλάδας είναι και σύνορα της ΕΕ και η χώρα μας δεν θα επιτρέψει ένα νέο μεταναστευτικό κύμα, όπως αυτό του 2015.
Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε και στην εκστρατεία των εμβολιασμών, τονίζοντας ότι θα συνεχιστεί η επιχείρηση της πειθούς, χωρίς να διακοπεί η οικονομική δραστηριότητα.
Η Μεσόγειος του πολιτισμού, των ανοιχτών οριζόντων μας ζητά να προστατεύσουμε την ειρήνη και την ασφάλεια δίπλα της, περιέγραψε ο πρωθυπουργός. Η Ελλάδα πρόσθεσε στην ατζέντα μας το ζήτημα της κλιματικής κρίσης, εξήγησε ο κ. Μητσοτάκης, ενώ υπενθύμισε πως οι καταστροφικές φωτιές του φετινού καλοκαιριού δεν άφησαν τελικά αλώβητη καμία ευρωπαϊκή χώρα.
Ο ίδιος ανέφερε πως οι μεσογειακές χώρες «διεκδικούμε έναν ισχυρότερο Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας» και τόνισε πως θεμελιώδης προτεραιότητα όλων μας παραμένει η ασφάλεια και η σταθερότητα σε όλο το εύρος της Μεσογείου.
«Είναι καιρός να εγκαταλείψει την επιθετική συμπεριφορά απέναντι στην Κύπρο, στην Ελλάδα και σε όλη την περιοχή» σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης, αναφερόμενος στην Τουρκία και υπεραμύνθηκε της αναγκαιότητας στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης, με φόντο τις πρόσφατες ανακατατάξεις στην παγκόσμια σκακιέρα.
Ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για επιτακτική η εξάρθρωση των παράνομων δικτύων διακίνησης ανθρώπων και ξεκαθάρισε ότι «δεν θα επιτρέψουμε την επανάληψη του φαινομένου των ανεξέλεγκτων μεταναστευτικών ροών του 2015», με φόντο τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν.
5377868
Μακρόν: Αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο
«Θα ήθελα να εκφράσω τις ευχές μου στον ελληνικό λαό για τη 200η επέτειο από την ελληνική Επανάσταση» ανέφερε ο πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας, Εμανουέλ Μακρόν, ξεκινώντας την τοποθέτησή του. Ο ίδιος γνωστοποίησε πως «συζητήσαμε για την προοπτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης», όπως και «μεταφέραμε ένα μήνυμα σταθερότητας και ειρήνης και ήδη παρατηρούμε αποκλιμάκωση όσον αφορά την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου».
Επιπλέον, ο πρόεδρος Μακρόν υποστήριξε ότι «εκφράσαμε την υποστήριξή μας στην ακεραιότητα της Κύπρου στο πρόσωπο του προέδρου της, συζητήσαμε το πόσο σημαντικό είναι να προάγουμε την ανθρώπινη ανάπτυξη». Ο ίδιος έκανε λόγο για μια «σημαντική γεωπολιτική πρόκληση» στην περίπτωση της Λιβύης, ενώ γνωστοποίησε ότι θα διοργανωθεί από τους ευρωπαίους νέα Σύνοδος τον ερχόμενο Νοέμβριο.
Ο Γάλλος πρόεδρος ζήτησε να ενισχύσουμε τον μηχανισμό Ευρωπαϊκής Πολιτικής Προστασίας, ενώ πρόσθεσε για την ατζέντα της Συνόδου πως «συζητήσαμε για την σπουδαιότητα μιας κοινής προσπάθεια στους τομείς της άμυνας και της ασφαλείας».
«Πρέπει να είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε προκλήσεις και απειλές στη γειτονιά μας» ανέφερε ο κ. Μακρόν, προσθέτοντας με νόημα «αλλά και να δημιουργούμε συμμαχίες».
Ντράγκι: Επαναξιολογήσαμε τις διεθνείς σχέσεις
Από πλευράς του, o πρωθυπουργός της Ιταλίας, Μάριο Ντράγκι, τόνισε ότι «δεν υπάρχει πια χρόνος, δεν μπορούμε να καθησυχαζόμαστε» και αναφέρθηκε στην ευρεία γκάμα θεμάτων που συζητήθηκαν στη Σύνοδο.
Ανάμεσά τους ο κ. Ντράγκι ξεχώρισε τις αυξήσεις στην τιμή του ρεύματος. «Οι Ευρωπαίοι πολίτες βλέπουν ήδη την αύξηση στους λογαριασμούς τους» τόνισε ο ίδιος, και ζήτησε εμείς να αναλάβουμε δράση και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρεμβεί».
Σύμφωνα με τον κ. Ντράγκι, «οι βόρειες χώρες είναι λιγότερο εξαρτημένες η ευρωπαϊκή επιτροπή να αναλάβει ένα συντονιστικό ρόλο, ώστε να υπάρξει μία ισορροπία».
Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας διαπίστωσε πως στη δεύτερη φάση της προμήθειας των εμβολίων βλέπουμε ότι υπάρχει «αυξημένος συντονισμός», ενώ «συζητήσαμε και για την αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου».
Ως προς την ευρωπαϊκή άμυνα, τους τελευταίους μήνες βιώσαμε κάποια γεγονότα, σημείωσε ο κ. Ντράγκι και ζήτησε να «επαναξιολογήσουμε τις διεθνείς σχέσεις και την στάση που πρέπει να τηρούμε».
Στόχος μας όμως πάντα είναι η ευρωπαϊκή κυριαρχία μέσω της ευρωπαϊκής άμυνας, κατέληξε ο Ιταλός πρωθυπουργός.
Σάντσεθ: Κι εμείς βιώσαμε καταστροφές
«Στην Ισπανία και εμείς βιώσαμε καταστροφές» σημείωσε ο πρωθυπουργός της χώρας, Πέδρο Σάντσεθ. «Ένα άλλο σημαντικό θέμα είναι η ευρωπαϊκή άμυνα. Με αυτήν θα μπορέσουμε να οδηγηθούμε σε μια Ευρώπη της ασφάλειας, να ενισχύσουμε την ευρωπαϊκή κυριαρχία» τόνισε ο κ. Σάντσεθ και υπεραμύνθηκε των πολιτικών κατά της αύξησης της τιμής του ρεύματος.
«Είναι ένα πρόβλημα ευρωπαϊκό και γι’ αυτό πρέπει να βρούμε ευρωπαϊκές λύσεις σε αυτό» κατέληξε ο κ. Σάντσεθ.
Αμπέλα (Μάλτα): Προτεραιότητα το μεταναστευτικό
O πρωθυπουργός της Μάλτας, Ρόμπερτ Αμπέλα, ανακοίνωσε την επιστροφή στην αεροπορική σύνδεση της χώρας του με τη Λιβύη, ενώ έθεσε ως προτεραιότητα το μεταναστευτικό. «Η περίπτωση του Αφγανιστάν μπορεί να έχει πολλές συνέπειες για την Ευρώπη» εξήγησε και πρόσθεσε πως «η επιλογή η ΕΕ να μην εστιάσει σε αυτό το θέμα δεν υφίσταται. Η ΕΕ να συνεργαστεί με χώρες της περιοχής».
Ο κ. Αμπέλα έθεσε ως προτεραιότητα τις νέες μορφές ενέργειας, αλλά και την κλιματική αλλαγή, για την οποία ζήτησε συνεργασία για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και των συνεπειών της.
«Πρέπει να έχουμε μια κοινή προσέγγιση για τη μεσογειακή περιοχή» ανέφερε, ενώ τόνισε την αλληλεγγύη του στην Κύπρο, εξηγώντας ότι «ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου ο μόνος δρόμος για το μέλλον».
Παράλληλα, συνεχάρη τον Έλληνα πρωθυπουργό για την πρωτοβουλία του ψηφιακού πιστοποιητικού για τον εμβολιασμό από τον κορωνοϊό, εστιάζοντας ακόμη σε κοινά σχέδια πράσινης και ψηφιακής μετάβασης.
Πλένκοβιτς (Κροατία): Έμπρακτη αλληλεγγύη
«Η Ελλάδα έχει δείξει την αλληλεγγύη αυτή και οι Ευρωπαίοι εταίροι, όταν η Κροατία επλήγη από δύο πολύ δυνατούς σεισμούς και εμείς με τη σειρά μας βοηθήσαμε την Ελλάδα, στέλνοντας αεροπλάνα για την περίπτωση των καταστροφικών πυρκαγιών» φέτος το καλοκαίρι, ανέφερε ο πρωθυπουργός της Κροατίας, Αντρέι Πλένκοβιτς
Ο ίδιος έκανε ιδιαίτερη αναφορά στις πολιτικές εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα σε άλλα μέρη του κόσμου και επηρεάζουν την Μεσόγειο, με το βλέμμα εμφανώς στραμμένο στη συμμαχία AUKUS.
Ανυπομονώ να συμμετέχω ενεργά στις επόμενες συζητήσεις, όπου θα υπάρξουν συζητήσεις για θέματα ειρήνης, ασφάλειας, σταθερότητας και ανάπτυξης κατέληξε ο πρωθυπουργός Πλένκοβιτς.
Η δήλωση Μητσοτάκη
Κυρίες και κύριοι,
Με ξεχωριστή χαρά υποδέχομαι σήμερα, στην Αθήνα, τους επτά αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων του Ευρωπαϊκού Νότου, όπως και τον Υπουργό Εξωτερικών που εκπροσωπεί τον φίλο Πρωθυπουργό της Πορτογαλίας. Και για πρώτη φορά, μάλιστα, συμμετέχουν και οι Πρωθυπουργοί της Σλοβενίας και της Κροατίας.
Η 8η Σύνοδος λοιπόν του MED 9, όπως ονομάζεται από εδώ και στο εξής, είναι γεγονός. Και με τα συμπεράσματά της να καθρεφτίζονται και στο χώρο που σήμερα μας φιλοξενεί. Ένα εμβληματικό τοπόσημο της σύγχρονης Αθήνας, έτοιμης να αναμετρηθεί με το μέλλον, πάντα όμως κάτω από την αύρα της αιώνιας πυξίδας μας, της Ακρόπολης, και δίπλα στο κύμα της θάλασσας που μας ενώνει όλους, τη Μεσόγειο.
Δεν πιστεύω ότι πρόκειται για απλούς συμβολισμούς αλλά για κρίσιμες αντιστίξεις στα πραγματικά ζητούμενα της συγκυρίας. Γιατί στην πόλη όπου γεννήθηκε, η Δημοκρατία καλείται τώρα να αναβαθμιστεί για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του αυταρχισμού και του λαϊκισμού. Ενώ η Μεσόγειος του πολιτισμού, των ανοιχτών οριζόντων και της ευημερίας, μάς ζητά να προστατεύσουμε την ειρήνη και την ασφάλεια γύρω της, αλλά και την ίδια την ισορροπία στο οικοσύστημα που ζει στα νερά της.
Ακριβώς γι’ αυτό και η Ελλάδα πρόσθεσε στην ατζέντα μας το κρίσιμο ζήτημα της κλιματικής κρίσης και η παρουσία της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ursula von der Leyen, στη σχετική συζήτηση, υπογραμμίζει την προτεραιότητα που έχει το θέμα και που απασχολεί συνολικά τα κράτη-μέλη της Ένωσής μας.
Ειδικά οι καταστροφικές φωτιές του φετινού καλοκαιριού, που χτύπησαν ιδιαίτερα την Ελλάδα, την Ιταλία, την Κύπρο, δεν άφησαν τελικά αλώβητη καμία μεσογειακή χώρα. Την ίδια ώρα βέβαια που ο ευρωπαϊκός Βορράς δοκιμαζόταν από θανατηφόρες πλημμύρες. Είναι η καλύτερη απόδειξη, η ισχυρότερη απόδειξη, ότι η περιβαλλοντική κρίση μάς αφορά όλους. Είναι και ένα σήμα συναγερμού ότι αυτή αποβιβάστηκε ήδη στις ακτές μας.
Και καθώς ο κίνδυνος είναι κοινός, κοινή θα πρέπει να είναι και η άμυνά μας. Οι κατευθύνσεις που δίνει, λοιπόν, η Διακήρυξη των Αθηνών για το περιβάλλον, που προσυπογράψαμε, σήμερα είναι σαφείς. Συντονιζόμαστε οι εννέα χώρες του ευρωπαϊκού Νότου για να προστατεύσουμε τα δάση μας και τις θάλασσές μας.
Διεκδικούμε -και συμφωνήσαμε σε αυτό- έναν ισχυρότερο μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας. Προχωρούμε στην ανταλλαγή τεχνολογίας και μέσων πρόληψης για να αντιμετωπίσουμε τις επιθέσεις της φύσης. Προωθούμε, προφανώς, τους ευρωπαϊκούς στόχους, τη γρήγορη απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, τις επενδύσεις σε ήπιες πηγές ενέργειας, την προστασία της θάλασσας από τη μόλυνση και -όπως συζητήσαμε και με τον φίλο Emmanuel Macron στη Μασσαλία- από την υπεραλίευση.
Και βέβαια ζητάμε να αντιμετωπίσουμε και από κοινού, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, την πρόκληση των αυξημένων τιμών του φυσικού αερίου καθώς αυτές έχουν επιπτώσεις τελικά στις τιμές του ρεύματος για όλες τις οικονομίες μας.
Φίλες και φίλοι, τα νέα στοιχήματα δεν επισκιάζουν, ωστόσο, τις παλιές προκλήσεις. Και από αυτές που εξετάσαμε επιτρέψτε μου πολύ σύντομα να επισημάνω μόνο ορισμένες.
Θεμελιώδης προτεραιότητα όλων μας παραμένει η ασφάλεια και η σταθερότητα σε όλο το εύρος της Μεσογείου, με βάση πάντα το Διεθνές Δίκαιο, τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας που οι χώρες μας, όλες, έχουν υπογράψει και τιμούν. Και την εφαρμογή της οποίας βέβαια όχι απλά απαιτούν, αλλά και εγγυώνται.
Αυτό αφορά όλες τις χώρες, αφορά και τη γειτονική Τουρκία, η οποία είναι καιρός πια να εγκαταλείψει την επιθετική συμπεριφορά απέναντι στην Κύπρο, στην Ελλάδα, αλλά και συνολικά στην περιοχή. Οι σχέσεις της Ευρώπης με την Άγκυρα, άλλωστε, καταγράφονται πια αναλυτικά σε όλα τα πρόσφατα συμπεράσματα των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων και τώρα στέλνουν και τα μεσογειακά κράτη το δικό τους μήνυμα.
Πρόκειται για μία ακόμα παράμετρο η οποία αναδεικνύει την αναγκαιότητα της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης, τη χάραξη του δικού της δρόμου στην άμυνα, στην ασφάλεια, στην ενέργεια, στην οικονομία, στην υγεία.
Είναι προβλήματα που θέτουν, πια, επιτακτικά στο τραπέζι τα ίδια τα γεγονότα αλλά και οι πρόσφατες αναδιατάξεις στην παγκόσμια σκακιέρα. Είναι μία επιλογή που, προφανώς, προϋποθέτει νέους συνδυασμούς στο πλέγμα των συμμαχιών μας. Αλλά προβάλει, πλέον, ως αδήριτος στόχος και για την επίτευξή του η Ελλάδα θα βρεθεί στην πρώτη γραμμή.
Η πολιτική μας διακήρυξη είναι επίσης ξεκάθαρη απέναντι σε υβριδικές απειλές, όπως η εκμετάλλευση των μεταναστευτικών ροών και η μετατροπή τους σε μοχλό πίεσης για άλλους στόχους. Είναι κάτι που παραβιάζει, προφανώς, τα δικαιώματα του ανθρώπου, ένα ζήτημα το οποίο αποκτά όμως νέα χαρακτηριστικά στη σκιά των πρόσφατων εξελίξεων στο Αφγανιστάν.
Συνεπώς, σήμερα περισσότερο παρά ποτέ, είναι επιτακτική η εξάρθρωση των παράνομων δικτύων διακίνησης ανθρώπων. Τα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης πρέπει να προστατευτούν και ναι, πρέπει να εντατικοποιηθεί και η συνεργασία μας με χώρες που βρίσκονται πιο κοντά στο Αφγανιστάν, όπως η Τουρκία, προκειμένου οι πρόσφυγες να μπορούν να μείνουν πιο κοντά στις εστίες τους.
Ένα, όμως, είναι βέβαιο. Δεν θα επιτρέψουμε την επανάληψη του φαινομένου των ανεξέλεγκτων μεταναστευτικών ροών που βιώσαμε το 2015.
Ο Ευρωπαϊκός Πυλώνας Κοινωνικών Δικαιωμάτων ήταν και αυτό θέμα στην ατζέντα μας. Αναγνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει ανάπτυξη χωρίς κοινωνική συνοχή, δεν υπάρχει όμως ούτε ατομική ευημερία χωρίς ασφαλείς και ακμαίους πολίτες.
Συνεπώς, η μετά Covid εποχή απαιτεί σταθερό βηματισμό, τόσο στο μέτωπο της δημόσιας υγείας όσο και σε εκείνο της οικονομίας. Σχετικά με το πρώτο χαιρετήσαμε την ευρωπαϊκή εμβολιαστική στρατηγική και δεν υπάρχει πια καμία αμφιβολία ότι ο κίνδυνος σε όλες τις χώρες μας περιορίζεται πρωτίστως στους πολίτες που δεν έχουν εμβολιαστεί. Θα επιμείνουμε σε αυτήν, θα επιμείνουμε να κερδίσουμε την μάχη της πειθούς, γιατί η πρόκληση της προστασιας της δημόσιας υγείας παραμένει πανευρωπαϊκή.
Σε ό,τι αφορά το δεύτερο, νομίζω ότι κοινή μας θέση είναι ότι η οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα δεν μπορούν να ανασταλούν για ακόμα μια φορά στις χώρες μας. Πολύ περισσότερο όταν όλες οι χώρες του μεσογειακού Νότου -από τις πρώτες και η Ελλάδα- έχουν ήδη τεθεί σε τροχιά ανάπτυξης.
Το άμεσο στοίχημα, λοιπόν, είναι να συνεχιστεί η οικονομική πρόοδος παράλληλα με την εξάπλωση των εμβολιασμών, ενώ το επόμενο που θα μας απασχολήσει σε λίγο καιρό θα είναι το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας. Θα πρέπει να αξιοποιεί θετικά τις εμπειρίες του προηγούμενου, αποφεύγοντας όμως τις αστοχίες του. Άλλωστε, ειδικά ο ευρωπαϊκός Νότος απέδειξε ότι δεν έχει ανάγκη από λιτότητα αλλά προοπτική και αυτήν είμαστε έτοιμοι να υπηρετήσουμε.
Κυρίες και κύριοι, κλείνω με την εξής παρατήρηση: Ο Νότος της Ευρώπης έχει την παράδοση του παρελθόντος, έχει την ισχύ του παρόντος, αλλά και τη δυναμική του μέλλοντος. Μπορεί, λοιπόν, να μεταφέρει τη δροσιά της Μεσογείου στην Κεντρική, την Ανατολική, τη Βόρεια πλευρά της κοινής μας πατρίδας, δίνοντας έτσι νέα πνοή στην ταυτότητά της.
Ο ιστορικός Φερνάν Μπροντέλ, ανέφερε “dans son paysage physique comme dans son paysage humain, la Méditerranée hétéroclite se présente dans nos souvenirs comme une image cohérente, comme un système où tout se mélange et se recompose en une unité originale” (“στο φυσικό όπως και στο ανθρώπινο τοπίο της, η ποικιλομορφη Μεσόγειος εμφανίζεται στις αναμνήσεις μας ως μια συνεκτική εικόνα, ως ένα σύστημα όπου όλα συγχέονται και ανασυντίθενται σε μια αυθεντική ενότητα”).
Ενώ ο Έλληνας ποιητής Γιώργος Σεφέρης, παραλαμβάνοντας το Νόμπελ το 1963, τόνιζε ότι “σε αυτόν τον κόσμο που ολοένα στενεύει, ο καθένας χρειάζεται τους άλλους”.
Ακολουθώντας, λοιπόν, τα λόγια αυτών των δύο σπουδαίων ανθρώπων του πνεύματος, την ανάγκη για δημιουργική σύνθεση λοιπόν που προκύπτει από την κοινή δράση, νομίζω πως θα βρούμε το δρόμο που αξίζουν οι χώρες μας, η Μεσόγειος και η Ευρώπη την τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα.
Η διακήρυξη της 8ης Συνόδου Κορυφής Νοτίων Χωρών της ΕΕ
Αθήνα, 17.9.2021
Εμείς, οι Αρχηγοί των Κρατών και των Κυβερνήσεων της Γαλλίας, Ελλάδας, Ισπανίας, Ιταλίας, Κροατίας, Κύπρου, Μάλτας, Πορτογαλίας και Σλοβενίας συναντηθήκαμε την 17η Σεπτεμβρίου στην Αθήνα, για την 8η Σύνοδο Κορυφής των Νότιων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Καλωσορίζουμε την Κροατία και την Σλοβενία στην ομάδα χωρών Νότιας Ευρώπης (EUMED): η συμμετοχή τους θα μας ενδυναμώσει και θα εμπλουτίσει τις συζητήσεις μας και το όραμά μας για το μέλλον της Ευρώπης. Καθόσον η Ευρώπη έρχεται αντιμέτωπη με διαφορετικές αλλά εξίσου σημαντικές προκλήσεις, σε ποικίλους τομείς, όπως το περιβάλλον και το κλίμα, την υγεία, την οικονομία, την ασφάλεια και τη σταθερότητα, είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαίο να ενδυναμώσουμε τα ευρωπαϊκά θεμέλια, να αντιμετωπίσουμε τις δομικές ανεπάρκειες της ΕΕ, να ενισχύσουμε την ευρωπαϊκή διάσταση της άμυνας και να ενδυναμώσουμε τη συλλογική ανθεκτικότητα μας. Ειρήνη, Ασφάλεια και Σταθερότητα στη Μεσόγειο Μια ειρηνική, σταθερή, ασφαλής και ευημερούσα Μεσόγειος συνιστά στρατηγική προτεραιότητα της ΕΕ. Οι χώρες της Νότιας Ευρώπης λειτουργούν ως πυλώνας σταθερότητας στην περιοχή, με κοινή προσέγγιση ως προς τη διευθέτηση των προκλήσεων και με κοινό όραμα για το μέλλον της Μεσογείου και, γενικότερα, ολόκληρης της Ευρώπης. Η Μεσόγειος αντιμετωπίζει πληθώρα συνεχιζόμενων κρίσεων, οι οποίες επηρεάζουν όχι μόνο τα κράτη και τους λαούς της περιοχής, αλλά και πέραν αυτής. Καλούμε όλες τις χώρες της περιοχής να σεβασθούν την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών-μελών της ΕΕ στις θαλάσσιες ζώνες τους σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένου του δικαίου της θάλασσας. Υπογραμμίζουμε πως η οριοθέτηση Υφαλοκρηπίδας και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης πρέπει να διευθετείται με ειρηνικά μέσα επίλυσης διαφορών και σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Επαναλαμβάνουμε την απαίτησή μας προς την Τουρκία να αποδεχθεί την πρόσκληση της Κύπρου για συμμετοχή σε διάλογο σχετικά με την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών ανάμεσα στις ακτογραμμές τους, συμπεριλαμβανομένου μέσω της υποβολής του ζητήματος στο Διαρκές Διεθνές Δικαστήριο. Σύμφωνα με τα συναφή Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, καθώς και τη Δήλωση της 25ης Μαρτίου 2021, είναι θεμελιώδες όλα τα κράτη να τηρούν τη διεθνή νομιμότητα και να απέχουν, με συνεπή και μόνιμο τρόπο, από προκλήσεις ή μονομερείς ενέργειες κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου. Επαναβεβαιώνουμε την αποφασιστικότητά μας, σε περίπτωση τέτοιας ενέργειας, να χρησιμοποιήσουμε τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της η ΕΕ για να υπερασπισθεί τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών-μελών της, καθώς και να διαφυλάξει την περιφερειακή σταθερότητα. Επαναλαμβάνουμε την ετοιμότητα μας να συζητήσουμε με την Τουρκία κατά τρόπο σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο, για την ενίσχυση της συνεργασίας σε διάφορους τομείς κοινού ενδιαφέροντος, υπό την προϋπόθεση σεβασμού των προϋποθέσεων που τέθηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον περασμένο Ιούνιο.
Επιβεβαιώνουμε την ισχυρή μας δέσμευση για μια βιώσιμη συνολική επίλυση του Κυπριακού ζητήματος επί τη βάσει μιας δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, όπως ορίζεται στα σχετικά, δεσμευτικά για όλους, Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και όπως προβλέπεται από το κεκτημένο, τις αξίες και τις αρχές της ΕΕ. Επομένως, θεωρούμε απαράδεκτη οποιαδήποτε πρόταση για λύση δύο κρατών. Οι προσπάθειες επανέναρξης των διαπραγματεύσεων δεν πρέπει να υπονομευθούν περαιτέρω από παράνομες και προκλητικές συμπεριφορές στις θαλάσσιες ζώνες και στην εδαφική επικράτεια της Κύπρου. Καταδικάζουμε σθεναρά τις τουρκικές παράνομες ενέργειες στην περίκλειστη πόλη των Βαρωσίων, κατά παράβαση του Ψηφισμάτων ΣΑΗΕ 550 (1984) και 789 (1992), και καλούμε για την ανάκλησή τους σύμφωνα με την Προεδρική Δήλωση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών της 23ης Ιουλίου 2021, και της Δήλωσης του Ύπατου Εκπροσώπου εξ ονόματος της ΕΕ της 27 ης Ιουλίου 2021. Η Ειρηνευτική Διαδικασία στη Μέση Ανατολή παραμένει ο μόνος τρόπος επίτευξης λύσης μέσω διαπραγμάτευσης για τη δημιουργία δύο κρατών που θα συνυπάρχουν με ειρήνη και ασφάλεια, σε ασφαλή και αναγνωρισμένα σύνορα, επί τη βάσει συμφωνημένων παραμέτρων και του διεθνούς δικαίου. Καλωσορίζουμε την πρόσφατη επανέναρξη των επαφών υψηλού επιπέδου μεταξύ των Κυβερνήσεων του Ισραήλ και της Παλαιστινιακής Εθνικής Αρχής και ενθαρρύνουμε την επανέναρξη διμερούς συνεργασίας μεταξύ των μερών. Καλωσορίζουμε επίσης τις συνεχιζόμενες προσπάθειες, με επικεφαλής την Αίγυπτο, την Ιορδανία, το Κατάρ και άλλους περιφερειακούς και διεθνείς εταίρους, για την εδραίωση της σταθερότητας μετά την πρόσφατη κρίση. Καλούμε επίσης τα μέρη να απέχουν από μονομερή μέτρα που υπονομεύουν το μέλλον μιας δίκαιης και βιώσιμης επίλυσης της σύγκρουσης. Τονίζουμε την ανάγκη διακοπής κάθε δραστηριότητας εποικισμού, συμπεριλαμβανομένων στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ. Είμαστε έτοιμοι, εντός της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου εντός του πλαισίου του Κουαρτέτου της Μέσης Ανατολής, να στηρίξουμε το Ισραήλ και τους Παλαιστίνιους στις προσπάθειές τους να ξεκινήσουν εκ νέου ουσιαστική πολιτική διαδικασία. Παρακολουθούμε με ιδιαίτερη ανησυχία ενδείξεις πιθανής αναζωπύρωσης της βίας στην ήδη κατεστραμμένη από τον πόλεμο Συρία. Καλούμε όλα τα μέρη σε κατάπαυση του πυρός, σε όλη την επικράτεια, σύμφωνα με το Ψήφισμα ΣΑΗΕ 2254 (2015), και να διασφαλίσουν την προστασία των αμάχων, δίνοντας έμφαση στην ανθρωπιστική διάσταση της κατάστασης και στην ανάγκη για απρόσκοπτη πρόσβαση σε ανθρωπιστική βοήθεια, διασυνοριακά και εντός εσωτερικών ορίων.
Στο πλαίσιο αυτό, καλωσορίζουμε την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, του περασμένου Ιουλίου, για παράταση της επιχείρησης διασυνοριακής βοήθειας των Ηνωμένων Εθνών στη βορειοδυτική Συρία για ακόμη 12 μήνες. Επαναβεβαιώνοντας την πλήρη στήριξή μας στον Ειδικό Απεσταλμένο των ΗΕ, Geir Pedersen, συμφωνούμε, επίσης, ότι πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για επανέναρξη της πολιτικής διαδικασίας, υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, και να εγγυηθούμε την ενότητα, την εθνική κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της χώρας, τη δημιουργία όλων των αναγκαίων συνθηκών για την εθελούσια, ασφαλή και αξιοπρεπή επιστροφή των προσφύγων, εξασφαλίζοντας, ταυτόχρονα, την απόσυρση όλων των ξένων στρατευμάτων. Θα συνεχίσουμε να θέτουμε την εφαρμογή μιας αξιόπιστης και βιώσιμης πολιτικής λύσης ως προϋπόθεση για την εξομάλυνση των σχέσεων μας με τη Δαμασκό. Από το 2019, ο Λίβανος αντιμετωπίζει μια άνευ προηγουμένου κρίση, η οποία επιδεινώθηκε περαιτέρω λόγω της καταστροφικής έκρηξης στο λιμάνι της Βηρυτού στις 4 Αυγούστου 2020, του ξεσπάσματος της πανδημίας Covid-19, της μεγάλης εισροής μεταναστών, καθώς και της συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης και πολιτικής αβεβαιότητας. Προσφέρουμε πλήρη αλληλεγγύη και υποστήριξη στον λαό του Λιβάνου. Προκειμένου να διασφαλισθεί η βιωσιμότητα της όποιας προόδου, απαιτείται η διασφάλιση πολιτικής σταθερότητας και κοινωνικής συνοχής. Καλωσορίζουμε τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης με επικεφαλής τον Najib Mikati. Η κυβέρνηση αυτή πρέπει να προχωρήσει γρήγορα στην υλοποίηση όλων των απαιτούμενων μεταρρυθμίσεων. Εκφράζουμε την ετοιμότητά μας να στηρίξουμε την κυβέρνηση του Λιβάνου στην εφαρμογή μέτρων που αναμένονται από τον πληθυσμό του Λιβάνου και τη διεθνή κοινότητα. Η πολιτική διαδικασία στη Λιβύη ανέδειξε μια νέα, Ενιαία Μεταβατική Αρχή, με εντολή να οδηγήσει τη χώρα σε ελεύθερες και δίκαιες εκλογές στις 24 Δεκεμβρίου 2021. Ενθαρρύνουμε όλους τους Λίβυους εμπλεκόμενους να αντιμετωπίσουν τις εναπομείνασες δυσκολίες όσον αφορά στην ενοποίηση των θεσμών, την αποσαφήνιση της συνταγματικής βάσης και την υιοθέτηση του νομικού πλαισίου για τη διεξαγωγή προγραμματισμένων εκλογών, καθώς και την πλήρη εφαρμογή της Συμφωνίας Εκεχειρίας, και, ιδίως, της διάταξής της για αποστράτευση, αφοπλισμό και απόσυρση όλων των ξένων δυνάμεων, μαχητών και μισθοφόρων. Στο πλαίσιο αυτό, η διαρκής εμπλοκή της ΕΕ παραμένει ουσιώδης. Επαναβεβαιώνουμε την στήριξη μας στον Λιβυκό λαό στις συνεχείς προσπάθειές του να επιλύσει την κρίση υπό την δίκη του καθοδήγηση και ευθύνη, και καλούμε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να συνεισφέρουν εποικοδομητικά προς τον σκοπό αυτό.
Υπογραμμίζουμε τη σημασία των κοινών προσπαθειών των παράκτιων Κρατών στις επιχειρήσεις Έρευνας και Διάσωσης στην Κεντρική Μεσόγειο, σύμφωνα με τις συναφείς διεθνείς συμβάσεις και το διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Καλούμε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να αυξήσουν περαιτέρω τις προσπάθειες πρόληψης παράνομων μεταναστευτικών ροών, εμπορίας ανθρώπων και λαθρεμπορίου, καθώς και να παρεμπόδισης παραβιάσεων του εμπάργκο όπλων, συμπεριλαμβανομένου μέσω της Επιχείρησης EUNAVFOR MED Irini. Όσον αφορά στη Τυνησία, επαναβεβαιώνουμε τη σημασία διαφύλαξης της δημοκρατίας, των συνταγματικών διαδικασιών και του Κράτους Δικαίου. Μία αποτελεσματική και λειτουργική κυβέρνηση είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση της τρέχουσας οικονομικής κρίσης, που απαιτεί επείγουσα λύση. Συνεχίζουμε να προσφέρουμε πλήρη στήριξη στις προσπάθειες της χώρας να αντιμετωπίσει την κοινωνική και οικονομική κρίση που επιδεινώθηκε με την πανδημία και, ως εκ τούτου, υπογραμμίζουμε την αναγκαιότητα διαφύλαξης της σταθερότητας στην Τυνησία και την ευρύτερη περιοχή. Καλούμε, επίσης, όλους τους εμπλεκόμενους να αντιμετωπίσουν το ζήτημα της παράτυπης μετανάστευσης και τα γενεσιουργά αίτιά της. Μας ανησυχούν ιδιαίτερα οι εξελίξεις στο Αφγανιστάν. Το δικαίωμα των Αφγανών πολιτών να διαβιούν με αξιοπρέπεια, ειρήνη και ασφάλεια και η προστασία και ασφάλεια των πολιτών της ΕΕ, του επιτόπιου προσωπικού που εργάζεται για την ΕΕ ή τα κράτη-μέλη και των ανθρώπων που κινδυνεύουν εξαιτίας της αφοσίωσης τους στην προάσπιση των κοινωνικών δικαιωμάτων, είναι υψίστης σημασίας. Απευθύνουμε έκκληση για σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου. Σε αυτό το πνεύμα, καλούμε την αφγανική ηγεσία να συνεργασθεί πλήρως με διεθνείς δωρητές και υπηρεσίες των ΗΕ και να επιτρέψει την απρόσκοπτη πρόσβαση των φορέων ανθρωπιστικής βοήθειας σε όλες τις περιοχές της χώρας. Η καταπολέμηση της τρομοκρατίας και η παρεμπόδιση χρήσης του αφγανικού εδάφους από διεθνείς τρομοκρατικές ομάδες, παραμένει προτεραιότητα. Καλούμε τις αρχές να συνεργασθούν πλήρως στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας και του λαθρεμπορίου ναρκωτικών και να στηρίξουν τις διεθνείς προσπάθειες προς τον σκοπό αυτό. Παραμένουμε, επίσης, δεσμευμένοι στην ενίσχυση της ικανότητας της ΕΕ να ενεργεί ως πάροχος ασφάλειας σε παγκόσμιο επίπεδο. Στηρίζουμε τις συνεχιζόμενες διεθνείς προσπάθειες για την επίλυση της αφγανικής κρίσης, συμπεριλαμβανομένης της πρωτοβουλίας που προωθεί η Ιταλική Προεδρία της G20. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, ιδίως των δικαιωμάτων των πιο ευάλωτων ομάδων, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών και των παιδιών, των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες. Πρέπει να υπάρξει διεθνής συνεργασία, ιδιαίτερα με τις γειτονικές χώρες, για την αντιμετώπιση του ζητήματος των Αφγανών που εγκαταλείπουν τη χώρα. Η ΕΕ πρέπει να διαδραματίσει πρωτεύοντα ρόλο σε αυτήν την πτυχή της κρίσης και, σε συνεργασία με όλους τους εν δυνάμει εταίρους, να αποτρέψει την εμπορία ανθρώπων και το λαθρεμπόριο. Το Αφγανιστάν φιλοξενεί μνημεία παγκόσμιας σημασίας που αναδεικνύουν την κοινή πολιτιστική κληρονομιά και τους ιστορικούς δεσμούς μεταξύ Ευρώπης και Ασίας. Είναι, επομένως, σημαντικό να συντηρούνται και να προστατεύονται επαρκώς προς όφελος όλης της ανθρωπότητας, σύμφωνα με το συναφές διεθνές δίκαιο. Ανανεώνουμε την αποφασιστικότητά μας να αντιμετωπίσουμε συνολικά το συνεχώς επεκτεινόμενο φάσμα υβριδικών απειλών, τόσο από κρατικούς όσο και από μη κρατικούς δρώντες. Επαναβεβαιώνουμε την ισχυρή δέσμευσή μας να αντιμετωπίσουμε το φαινόμενο βίαιου εξτρεμισμού και τρομοκρατίας, μέσω περαιτέρω εμβάθυνσης της κατανόησης των γενεσιουργών αιτιών και υποκείμενων παραγόντων. Είναι σημαντικό να παρέχουμε ευκαιρίες ιδιαίτερα στους νέους, χρησιμοποιώντας, μεταξύ άλλων, προσεγγίσεις με βάση το φύλο, ώστε να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα στη ριζοσπαστικοποίηση. Η τρομοκρατική δράση μετασχηματίζεται διαρκώς, ακολουθώντας τις τεχνολογικές εξελίξεις και τάσεις. Οι δυνατότητες που προσφέρει το Διαδίκτυο, όπως αποδείχθηκε ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, ενδέχεται να παρέχουν ένα μοναδικό εργαλείο στους τρομοκράτες, που το καταχρώνται για συγκεκριμένους σκοπούς, όπως η προπαγάνδα, η στρατολόγηση, η εκπαίδευση, το ξέπλυμα χρήματος και η χρηματοδότηση. Η καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας είναι δύσκολο εγχείρημα: η παράνομη διακίνηση και εμπορία πολιτιστικών αγαθών, συμπεριλαμβανομένων αγαθών που έχουν ανασκαφεί παράνομα από αρχαιολογικούς χώρους σε ζώνες συγκρούσεων, αποτελεί βασικό μέσο χρηματοδότησης τρομοκρατικών ομάδων, καθώς και πηγή παγκόσμιας ανησυχίας για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς παγκοσμίως.
Δεσμευόμαστε να ενισχύσουμε τη συνεργασία, τόσο διεθνώς όσο και εντός πλαισίου ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου μέσω ανταλλαγής πληροφοριών, και να ασχοληθούμε περαιτέρω με αυτά τα ζητήματα στα σχετικά fora. Επαναβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας να στηρίξουμε τις χώρες στην περιοχή του Σαχέλ, όπου η κατάσταση παραμένει εύθραυστη. Στο Μάλι, είναι σημαντικό η τρέχουσα μετάβαση να ολοκληρωθεί εγκαίρως με τη διοργάνωση εκλογών, στις 22 Φεβρουαρίου 2022, υπό τους όρους που συμφωνήθηκαν με τους διεθνείς εταίρους, ιδίως το ECOWAS και την Αφρικανική Ένωση. Θα συνεχίσουμε να επιδιώκουμε τρεις στόχους στην περιοχή: 1) την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, που παραμένει η προτεραιότητά μας· 2) την ενίσχυση της στρατιωτικής συνεργασίας, προκειμένου να επιταχυνθεί η συγκρότηση των στρατών του Σαχέλ, μέσω, ιδίως, της εκπαιδευτικής αποστολής της ΕΕ (EUTM) στο Μάλι, της συνοδευτικής αποστολής της Ευρωπαϊκής Ομάδας Δύναμης Takuba, καθώς και του διμερούς μηχανισμού συνεργασίας· και 3) τη διατήρηση του εγγυητικού ρόλου των διεθνών δυνάμεων, πρωτίστως της MINUSMA. Δηλώνουμε, επίσης, εκ νέου, την προθυμία μας να βοηθήσουμε αυτές τις χώρες, μέσω προσπαθειών που υπερβαίνουν κατά πολύ την καταπολέμηση ένοπλων τρομοκρατικών ομάδων. Με την υποστήριξη για την επιστροφή των διοικήσεων και των δημόσιων υπηρεσιών σε όλη τη χώρα, την αυξημένη συνεργασία μεταξύ των ποικίλων δρώντων και τη στήριξη για την ανάπτυξη όλων των περιοχών της χώρας, θα επιτύχουμε, από κοινού, μια βιώσιμη επίλυση των αιτιών της κρίσης. Αυτός είναι ο σκοπός της διεθνούς δέσμευσης στον Συνασπισμό για το Sahel.