Διπλό μήνυμα προς την Άγκυρα έστειλαν Αθήνα και Κάιρο, με αφορμή τη συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια με τον Αιγύπτιο ομόλογό του στο Κάιρο.
Οι δύο επικεφαλής των διπλωματικών σωμάτων κατέστησαν σαφές πρώτον ότι δεν αναγνωρίζουν ως νόμιμο το τουρκολυβικό μνημόνιο και δεύτερον ότι θα υπερασπιστούν με όλα τα νόμιμα μέσα τα συμφέροντα και τα δικαιώματά τους, τα οποία πηγάζουν από τις συμφωνίες που έχουν υπογράψει οι δύο χώρες.
Ο κ. Δένδιας δήλωσε ότι η θητεία της λιβυκής κυβέρνησης έχει λήγει και ως εκ τούτου δεν έχει κανένα δικαίωμα να συνάπτει συμφωνίες.
Ο Αιγύπτιος ΥΠΕΞ αναφέρθηκε εκτενώς στην αμοιβαία επωφελή συμφωνία που υπέγραψαν Αθήνα και Κάιρο πριν από δύο χρόνια και υπογράμμισε ότι η Λιβύη πρέπει ν αποκτήσει κανονική κυβέρνηση μέσω εκλογών και να αποχωρήσουν απο τα εδάφη της οι ξένες δυνάμεις, στέλνοντας ένα επιπλέον μήνυμα στην Άγκυρα.
Στην Τουρκία, ωστόσο, εξακολουθούν να επιμένουν στο αφήγημά τους, παρά τα απανωτά «χαστούκια» σε διπλωματικό επίπεδο τόσο από τη Σύνοδο της Πράγας, όσο και από την Ουάσινγκτον. Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, με νέες δηλώσεις του την Κυριακή, άνοιξε τη βεντάλια των τουρκικών διεκδικήσεων, υποστηρίζοντας ότι η Τουρκία έχει δικαιώματα και συμφέροντα από τη Συρία και τη Λιβύη, έως την Κύπρο, το Αιγαίο και τη Μεσόγειο, τα οποία και θα υπερασπιστεί. Αξίζει να σημειώσουμε, ωστόσο, ότι ο λόγος του ήταν ηπιότερος, αποφεύγοντας τις πολεμικές κορώνες.
Οι δηλώσεις Δένδια και Σούκρι από το Κάιρο
Για παραβίαση των αρχών των Ηνωμένων Εθνών με την υπογραφή του μνημονίου συνεργασίας και για προσπάθεια της Τουρκίας να εκμεταλλευθεί την κατάσταση στη Λιβύη, έκανε λόγο ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας στις δηλώσεις του μετά τη συνάντηση που είχε με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Σάμεχ Σούκρι στο Κάιρο.
«Η Τουρκία εκβιάζοντας και ασκώντας πιέσεις σε λιβυκούς παράγοντες προσπάθησε να δημιουργήσει ένα νομικό τερατούργημα με το “μνημόνιο” του 2019», υπογράμμισε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας σε δηλώσεις του μετά τη συνάντηση με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Σάμεχ Σούκρι (Sameh Shoukry) νωρίτερα σήμερα στο Κάιρο, ενώ τόνισε πως είναι υποχρέωση της Ελλάδας να υπερασπιστεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα με όλα τα διαθέσιμα νόμιμα μέσα.
«Τρία χρόνια αργότερα, η Τουρκία επιδιώκει, για άλλη μια φορά, να εκμεταλλευτεί την ταραχώδη κατάσταση στη Λιβύη για να αποσταθεροποιήσει περαιτέρω την ασφάλεια στην περιοχή της Μεσογείου και να εγκαθιδρύσει μια περιφερειακή ηγεμονία», τόνισε ο κ. Δένδιας και επεσήμανε την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η υπογραφή του “μνημονίου” που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Δευτέρα καταγγέλθηκε σαφώς από την ΕΕ, τις ΗΠΑ, τη Γερμανία, την Αίγυπτο, τη Γαλλία, την Ιταλία και πολλές άλλες χώρες.Σημείωσε δε πως και η συντριπτική αντίδραση των πολιτικών δυνάμεων της Λιβύης ενάντια σε αυτό το μνημόνιο «δείχνει ξεκάθαρα ότι η μόνη συνέπεια αυτής της πράξης είναι η περαιτέρω αποσταθεροποίηση της χώρας».
«Καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να παραχωρήσει στην Τουρκία δικαιώματα έρευνας σε περιοχές όπου δεν ασκεί κυριαρχικά δικαιώματα», υπογράμμισε χαρακτηριστικά.
Όπως ανέφερε, η Ελλάδα και η Αίγυπτος υπέγραψαν πριν από δύο χρόνια στο Κάιρο μια συμφωνία για την οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου με βάση το Διεθνές Δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία δημιουργεί αποκλειστικά κυριαρχικά δικαιώματα για την Ελλάδα, καθώς και για την Αίγυπτο.
«Η Ελλάδα έχει την πρόθεση και την υποχρέωση να υπερασπιστεί τα δικαιώματα αυτά με όλα τα διαθέσιμα νόμιμα μέσα», υπογράμμισε χαρακτηριστικά. «Δεν διεκδικούμε τίποτα που δεν μας ανήκει. Σεβόμαστε πλήρως τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου. Δεν προβαίνουμε σε επιθετικές ενέργειες, ούτε υπονομεύουμε την ειρήνη και τη σταθερότητα».
Όπως υπενθύμισε το λεγόμενο “μνημόνιο” του 2019 καταγγέλθηκε διεθνώς ως παράνομο, άκυρο και ανύπαρκτο, καθώς παραβιάζει σαφώς θεμελιώδεις αρχές του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας. Δεν επικυρώθηκε ποτέ από το Κοινοβούλιο της Λιβύης. Για την ακρίβεια, πρόσθεσε, καταγγέλθηκε από το Κοινοβούλιο της Λιβύης.
«Κανείς δεν μπορεί να οικοδομήσει νέα δεδομένα στη βάση παράνομων και αθέμιτων ενεργειών. Κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει τη γεωγραφία, κανείς δεν μπορεί να δημιουργήσει έναν εικονικό κόσμο, έναν κόσμο όπου τα νησιά σταματούν να εμφανίζονται στον χάρτη», επεσήμανε.
Ο υπουργός Εξωτερικών ανέφερε πως η επισφαλής κατάσταση στη Λιβύη και στην Ανατολική Μεσόγειο ήταν το βασικό θέμα συζήτησης με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, με τον οποίο συμφώνησαν ότι «κοινός στρατηγικός στόχος είναι μια σταθερή, ευημερούσα και ειρηνική Λιβύη και μια σταθερή Ανατολική Μεσόγειο».
Επεσήμανε δε ότι η Ελλάδα στηρίζει τις προσπάθειες που καταβάλλονται, οι οποίες θα ανοίξουν το δρόμο για τη διεξαγωγή εκλογών, βουλευτικών και προεδρικών, ενώ υπενθύμισε ότι έχει λάβει διάφορα μέτρα προκειμένου να στηρίξει τον λιβυκό λαό.
Πέρυσι άνοιξε εκ νέου την πρεσβεία στην Τρίπλη, ενώ παρείχε απτή στήριξη, συμπεριλαμβανομένης της ανοικοδόμησης του λιμανιού της Βεγγάζης, χρηματοδοτώντας ανθρωπιστικά έργα στην Τρίπολη.
«Ωστόσο, ανησυχούμε ιδιαίτερα για ενέργειες που απειλούν να αποσταθεροποιήσουν την εύθραυστη εσωτερική ισορροπία, αλλά και ενδεχομένως την περιοχή», ανέφερε και σημείωσε πως η πρόσφατη υπογραφή με την Τουρκία αποτελεί τέτοια περίπτωση, καθώς παραβιάζει μια θεμελιώδη αρχή του Φόρουμ Πολιτικού Διαλόγου της Λιβύης υπό την καθοδήγηση του ΟΗΕ.
Συγκεκριμένα, ορίζει ότι η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας δεν μπορεί να συνάψει οποιαδήποτε διεθνή συμφωνία με τρόπο που βλάπτει τη σταθερότητα των εξωτερικών σχέσεων του λιβυκού κράτους.
Επιπλέον, τόνισε, «η θητεία της κυβέρνησης της Τρίπολης έχει λήξει προ πολλού, οπότε δεν εκπροσωπεί τον λιβυκό λαό. Η εν λόγω κυβέρνηση δεν έχει καμία αρμοδιότητα να αναθεωρήσει ή να εφαρμόσει προηγούμενες συμφωνίες σχετικά με το μέλλον των εξωτερικών σχέσεων της Λιβύης».
Ο κ. Δένδιας ανέφερε ότι Ελλάδα και Αίγυπτος μοιράζονται ένα κοινό στόχο «να βοηθήσουμε τη Λιβύη να γίνει ένα λειτουργικό κράτος και επίσης να καταστήσουμε τη Μεσόγειο μια ειρηνική και σταθερή θάλασσα. Μια θάλασσα ευημερίας όπου οι άνθρωποι μπορούν να συνεργαστούν μεταξύ τους, όπως κάνουν οι Έλληνες και οι Αιγύπτιοι εδώ και χιλιάδες χρόνια».
«Η φιλία μας με την Αίγυπτο δεν είναι απλώς μια στρατηγική εταιρική σχέση. Είναι κάτι πολύ περισσότερο», σημείωσε και επεσήμανε ότι η Ελλάδα θα κάνει ό,τι περνάει από το χέρι της για να στηρίξει την Αίγυπτο διμερώς, αλλά και στο πλαίσιο της ΕΕ, ενώ εκτιμά βαθύτατα ότι μπορεί να υπολογίζει στη υποστήριξη της Αιγύπτου, τόσο σε διμερές πλαίσιο, όσο και στον Αραβικό Σύνδεσμο και σε άλλα διεθνή φόρουμ.
«Η Ελλάδα και η Αίγυπτος αποτελούν γέφυρα μεταξύ της Ευρώπης και του αραβικού κόσμου, καθώς και μια γέφυρα μεταξύ της Ευρώπης και της Αφρικής. Μια γέφυρα πάνω από ταραγμένα νερά και ταραγμένες χώρες», κατέληξε.
Ο Σάμεχ Σούκρι από την πλευρά του δήλωσε:
«Χαρά μου να σας υποδέχομαι, υπουργέ Εξωτερικών. Συζητήσαμε τις διμερείς σχέσεις, με πολύ μεγάλη κατανόηση για τα διεθνή θέματα. Είναι ξεκάθαρο ότι οι σχέσεις μας είναι στρατηγικές, πολύ ισχυρές που αντανακλούν στις ιστορικές σχέσεις μας.
Συζητήσαμε για ΑΠΕ, ειδικά που οι χώρες μας μπορούν να παίξουν ιδιαίτερο ρόλο στη μεταφορά ενέργειας από την Ανατολική Μεσόγειο. Όπως ξέρετε πριν από δύο χρόνια υπογράψαμε τη συμφωνία ΑΟΖ και συζητήσαμε για τις διεθνείς υποχρεώσεις μας και πόσο θετικό θα είναι αυτό για τις οικονομικές σχέσεις. Από τη συμφωνία αυτή, που είναι πολύ θετική, θα έχουμε πολλαπλά οφέλη. Η συμφωνία αυτή είναι σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο… και πρέπει να λάβουμε τα μέγιστα οφέλη από αυτή τη συμφωνία.
Συζητήσαμε για την τριμερή συνεργασία με Κύπρο και για το πως θα αντιμετωπίσουμε τις διεθνείς προκλήσεις στην οικονομία.
Συζητήσαμε επίσης για τη Λιβύη και το πόσο απαραίτητο είναι να γίνουν οι εκλογές στη Λιβύη και εξήγησα τις προσπάθειες της Αιγύπτου να γεφυρώσει τις πλευρές στην Λιβύη. Συζητήσαμε την ανάγκη να φύγουν οι ξένες δυνάμεις από τη Λιβύη. Συμφωνήσαμε ότι η λιβυκή κυβέρνηση δεν έχει δικαίωμα να υπογράφει διεθνείς συμφωνίες. Αυτή η κυβέρνηση προέκυψε από τη συμφωνία με την αιγίδα του ΟΗΕ… και θα πρέπει να τηρηθούν οι δεσμεύσεις. Η κυβέρνηση είχε διάρκεια ζωής έως τον Ιούνιο του 2022 και είναι φανερό ότι η νομιμότητά της έχει λήξει».
Οι δηλώσεις του Μεβλούτ Τσαβούσογλου
«Είμαστε υποχρεωμένοι να προστατέψουμε τα συμφέροντα και τα δικαιώματα της Τουρκίας από τη Συρία έως τη Λιβύη και από την Κύπρο, το Αιγαίο μέχρι τη Μεσόγειο», δήλωσε την Κυριακή ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, όπως μεταδίδει ο ανταποκριτής του ΣΚΑΪ στην Κωνσταντινούπολη Μανώλης Κωστίδης.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι «εναι υποχρέωσή μας να μειώσουμε την επιρροή αυτών των κρίσεων προς την χώρα μας. Έχουμε προτεραιότητες:
Πρώτο, να προστατέψουμε τα δικαιώματα και τα συμφέροντα της χώρας, από τη Συρία μέχρι τη Λιβύη, από την Κύπρο, το Αιγαίο μέχρι την Μεσόγειο, είμαστε υποχρεωμένοι να προστατεύσουμε τα δικαιώματα και τους νόμους μας. Δεύτερο, να συμβάλουμε με την ειρήνη και την ευημερία στις περιφερειακές και παγκόσμιες κρίσεις».
Αναφερόμενος στον πόλεμο στην Ουκρανία είπε: «Υπάρχει στήριξη για τον ρόλο της Τουρκίας, όμως δεν πρέπει να είναι μόνο λεκτική στήριξη, αλλά και ουσιαστική».
Στη συνέχεια είπε: «Όποιο είναι στο συμφέρον της χώρας μας, εκείνο πρέπει να κάνουμε. Πρέπει να προχωρήσουμε με μια ρεαλιστική νοοτροπία. Ξέρουμε ποια είναι η δύναμή μας. H σκληρή και ήπια δύναμή μας ξέρουμε ποια είναι. Όμως ξέρουμε πως μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε με ισορροπημένο τρόπο και να είναι μία “έξυπνη δύναμη”».
Ολοκληρώνοντας δήλωσε: «Ξέρετε υπήρχαν προβλήματα στις σχέσεις μας με ορισμένες χώρες της περιοχή μας. Στα περισσότερα από αυτά, αν το παρατηρήσετε σχεδόν όλα ήταν προβλήματα τα οποία προέρχονταν από την απέναντι πλευρά και όχι από εμάς. Όμως συνεχίζονται οι διαδικασίες ομαλοποίησης. Εμείς θέλουμε σταθερότητα στην περιοχή».