Ένας ακόμα παράγοντας φαίνεται να αναδεικνύεται ως διαχωριστική γραμμή στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ ενόψει του 3ου συνεδρίου, καθώς πέραν των οργανωτικών αλλαγών που ενισχύουν τη θέση του Αλέξη Τσίπρα έναντι του κόμματος και βρίσκουν αντίθετη την εσωκομματική μειοψηφία («Ομπρέλα»), το εύρος των κυβερνητικών συνεργασιών και το περιεχόμενο της προοδευτικής διακυβέρνησης έχει αρκετές αναγνώσεις στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Δεν υπάρχουν κεντρώες λύσεις
Το ζήτημα ανέκυψε με έμφαση από την πρόσφατη τοποθέτηση του Γιώργου Τσίπρα που άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο μελλοντικών κυβερνητικών συνεργασιών με τμήμα της «υγιούς κεντροδεξιάς» που δεν στηρίζει τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Αυτή είναι μια διάσταση που διευρύνει την ως τώρα συζήτηση γύρω από το περιεχόμενο της «προοδευτικής διακυβέρνησης» καθώς στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ η όποια συζήτηση περιοριζόταν στο αν η απόπειρα σύγκλισης με το ΚΙΝΑΛ θέτει σε αμφισβήτηση τον αριστερό χαρακτήρα του ΣΥΡΙΖΑ και τον μετατρέπει σε ένα κεντροαριστερό κόμμα.
Γενικά πάντως φαίνεται πως είχε βρεθεί ένα modus vivendi στο εσωτερικό της Κουμουνδούρου και ουσιαστικά ουδείς αμφισβητούσε τη γραμμή μιας ευρύτερης συμπαράταξης της «δημοκρατικής αντιπολίτευσης» απέναντι στην κυβέρνηση της ΝΔ και του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Σε αυτό το πλαίσιο ο Νίκος Φίλης που δεν είδε με καθόλου καλό μάτι τις πρόσφατες θετικές αναφορές Τσίπρα για τις προηγούμενες κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ («προοδευτικές κυβέρνησης έφτιαξαν το ΑΣΕΠ και τη Διαύγεια»), υποστηρίζει ότι δεν υπάρχουν κεντρώες λύσεις και πως στις επόμενες εκλογές η σύγκρουση θα είναι ανάμεσα στην Αριστερά και τη Δεξιά.
Συγκεκριμένα ο κ. Φίλης σε συνέντευξή του στο «Βήμα της Κυριακής» αναφέρει χαρακτηριστικά: «Στις επόμενες εκλογές θα συγκρουστούν δυο αντίπαλα κοινωνικοπολιτικά σχέδια: της Δεξιάς και της Αριστεράς. Μέσα στην κοινωνική πόλωση της κρίσης, παγκοσμίως, δεν υπάρχουν κεντρώες λύσεις. Το σχέδιο της Αριστεράς έχει ως επίκεντρο ένα ισχυρό αναδιοργανωμένο κράτος, φιλικό στον πολίτη. Παίρνοντας πίσω κρίσιμους μοχλούς ανάπτυξης που πρέπει να ανήκουν στο κράτος. Αυξάνοντας τη φορολογία στον πλούτο. Καταπολεμώντας τις ανισότητες. Ανασυστήνοντας το κοινωνικό κράτος. Επαναφέροντας υπό το δημόσιο έλεγχο κρίσιμες υποδομές που σήμερα έχουν εκχωρηθεί στον ιδιωτικό τομέα (νερό, ενέργεια, οδικοί άξονες και άλλα)».
Αντι-νεοφιλελεύθερος και αντιδεξιός πόλος
Παράλληλα ο Νίκος Φίλης τονίζοντας ότι στο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ θα επιχειρηθεί η διευκρίνιση της φυσιογνωμίας του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης θέτει το ζήτημα ενός αντι-νεοφιλελεύθερου και αντιδεξιού μετώπου και καλεί το ΚΙΝΑΛ να πάρει θέση πάνω σε αυτό.
«Στις δημοσκοπήσεις καταγράφεται η αποδοκιμασία των νεοφιλελεύθερων κυβερνητικών πολιτικών και διαμορφώνεται μια σαφής πλειοψηφία των δυνάμεων που αναφέρονται στην πρόοδο και την Αριστερά. Αυτό γεννά ελπίδες ενόψει των εκλογών με Απλή Αναλογική. Χρειάζονται πολιτικές και κοινωνικές συμμαχίες. Να διευκρινίσουμε όλοι τη φυσιογνωμία και τις επιδιώξεις μας. Αυτό επιχειρούμε με το συνέδριό μας. Απομένει στο ΚΙΝΑΛ να ξεκαθαρίσει αν θέλει να καταστεί μέρος του αντι-νεοφιλελεύθερου και αντιδεξιού πόλου» υπογραμμίζει ο κ. Φίλης.
Ουσιαστικά αυτή η τοποθέτηση είναι και μια έμμεση απάντηση στη θέση του Γιώργου Τσίπρα, η οποία μάλιστα αξίζει να σημειωθεί ότι δεν αποδοκιμάστηκε από την Κουμουνδούρου. Απεναντίας επιχειρήθηκε από τον ίδιο τον κ. Γιώργο Τσίπρα να διασκεδάσει τις εντυπώσεις με μια διευκρινιστική δήλωση χωρίς να αναιρεί αυτά που είχε πει αρχικά περί υγιούς κομματιού της κεντροδεξιάς με το οποίο θα μπορούσε να συνεργαστεί μελλοντικά ο ΣΥΡΙΖΑ.
Αρχηγικό κόμμα και συστημική μετάλλαξη
Από εκεί και πέρα το θέμα των οργανωτικών αλλαγών με αιχμή την απευθείας εκλογή από τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ του προέδρου και της Κεντρικής Επιτροπής παραμένει σημείο προστριβής.
Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος μάλιστα χωρίς να αναφέρεται ευθέως σε αυτό το ζήτημα στη συνέντευξή του στην «Καθημερινή» δεν παραλείπει να αφήσει μια μπηχτή κατά του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ για έλλειψη συλλογικότητας και δημοκρατίας δια της πλαγίας λέγοντας ότι «μπροστά στο Βαρουφάκη ο Τσίπρας είναι υπόδειγμα συλλογικότητας και δημοκρατίας».
«Στην Ελλάδα, τα συστημικά κόμματα έχουν επιλέξει ένα αρχηγικό μοντέλο, που μετατρέπει το μέλος σε ψηφοφόρο μιας χρήσεως. Γιατί να ακολουθήσει αυτή την πορεία συστημικής μετάλλαξης, ένα αριστερό κόμμα που έχει παράδοση εσωκομματικής δημοκρατίας; Εκείνο που θέλουν οι πολίτες να συζητήσουμε στο Συνέδριο, είναι το δικό μας εναλλακτικό σχέδιο διακυβέρνησης» επαναλαμβάνει από την πλευρά του ο Νίκος Φίλης που έχει αντιταχθεί στην αιφνιδιαστική πρόταση Τσίπρα.
Μια συμβιβαστική πρόταση καταθέτει από την πλευρά της η Έφη Αχτσιόγλου καθώς από τη μια δεν εκφράζει απολύτη αντίθεση με την πρόταση Τσίπρα αλλά από την άλλη προτείνει ποσοστώσεις στην εκλογή των μελών της Κεντρικής Επιτροπής.
Δικλείδα ασφαλείας οι ποσοστώσεις
Σε συνέντευξή της στην «Αυγή της Κυριακής» και στο ερώτημα αν «η εκλογή προέδρου και Κ.Ε. από τα μέλη βαθαίνει τη δημοκρατία και τη συμμετοχή ή τις αποδυναμώνει;» η Έφη Αχτσιόγλου απαντά:
«Το ζήτημα είναι κατά τη γνώμη μου ευρύτερο και έχει να κάνει με το μοντέλο λειτουργίας του κόμματος και το κατά πόσο αυτό αντιστοιχεί στα σύγχρονα δεδομένα εργασίας, επικοινωνίας, συμμετοχής.
Ποια μορφή οργάνωσης αντιστοιχεί στη σημερινή κατάσταση πραγμάτων; Αυτό είναι το ερώτημα στο οποίο οφείλουμε να απαντήσουμε. Η εκλογή του προέδρου και της Κ.Ε. από τα μέλη του κόμματος μπορεί να απαντήσει σε μια γενικευμένη επιθυμία για περισσότερη δημοκρατία και περισσότερη συμμετοχή. Από μόνη της, όμως, δεν είναι αρκετή. Αφενός χρειάζονται δικλίδες ασφαλείας, όπως για παράδειγμα η ποσόστωση για τη συμμετοχή στελεχών της περιφέρειας στη νέα Κ.Ε., αφετέρου απαιτούνται και άλλες αλλαγές που θα βλέπουν, για παράδειγμα, την ανάγκη ενίσχυσης της παρέμβασής μας στους κοινωνικούς χώρους αλλά και την ανάγκη αναβάθμισης της πολιτικής μας λειτουργίας. Με άλλα λόγια, στην απάντηση του “γιατί να γίνω μέλος” να μπορεί κάποιος να δει τις δυνατότητες επίτευξης σημαντικών αλλαγών για συγκεκριμένες κοινωνικές δυνάμεις».