Στο συνέδριο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς «Το μέλλον της Βιώσιμης Χρηματοδότησης» στο Μέγαρο Καρατζά της Εθνικής Τράπεζας έδωσε το παρών ο Χρήστος Σταϊκούρας και αναφέρθηκε σε όλες τις κινήσεις που έχουν γίνει για την δημιουργία ενός νέου μοντέλου βιώσιμης χρηματοδότησης και πράσινης ανάπτυξης.
Αναλυτικά η ομιλία του Χρήστου Σταϊκούρα
Θέλω να ευχαριστήσω την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς για την πρόσκληση που μου απηύθυνε να χαιρετίσω το Συνέδριο που διοργανώνει, με θέμα «Το μέλλον της Βιώσιμης Χρηματοδότησης».
Συνέδριο που αποτελεί συνέχεια των πρωτοβουλιών που έχει αναλάβει η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς στο πεδίο της προληπτικής εποπτείας, της προώθησης των σύγχρονων τάσεων των διεθνών κεφαλαιαγορών και της αποτελεσματικής ενσωμάτωσης των ευρωπαϊκών θεσμικών εξελίξεων στην Ελλάδα.
Κυρίες και Κύριοι,
Είναι γεγονός ότι για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης, όλες οι παραγωγικές δυνάμεις της κοινωνίας και της οικονομίας θα πρέπει να διαδραματίσουν ρόλο, συμπεριλαμβανομένου του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Ο αναπροσανατολισμός των ιδιωτικών κεφαλαίων σε πιο βιώσιμες επενδύσεις προϋποθέτει επανεξέταση του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα και θέσπιση ενός σύγχρονου πλαισίου βιώσιμης χρηματοδότησης.
Αυτό θα συμβάλει στην ισχυροποίηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και στην επίτευξη υψηλής και βιώσιμης ανάπτυξης, προσαρμοσμένης στις νέες απαιτήσεις που θέτει το περιβάλλον και το οικοσύστημα.
Προς αυτή την κατεύθυνση συμβάλλουν και οι πολιτικές που εφαρμόσαμε στο πεδίο της οικονομίας, παρά τις απρόσμενες, εξωγενείς, πολυεπίπεδες κρίσεις που βιώνουμε.
Κρίσεις που δεν στάθηκαν, όμως, εμπόδιο στην πρόοδο της Ελλάδας.
Διότι στο διάστημα αυτό, η χώρα μας δεν έπαψε να αναπτύσσεται, να αναβαθμίζεται και να ισχυροποιείται.
Η ελληνική οικονομία επέδειξε αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα και ισχυρή δυναμική, επιβεβαιώνοντας τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που την κατατάσσουν, βραχυπρόθεσμα και μεσομακροπρόθεσμα, στις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες της Ευρωζώνης.
Με εντατική, μεθοδική, συλλογική δουλειά κατακτήσαμε σχεδόν όλους τους σημαντικούς στόχους που είχαμε θέσει στο μέτωπο της οικονομίας, κλείνοντας επώδυνα κεφάλαια του παρελθόντος και ανοίγοντας νέα, πιο ελπιδοφόρα σελίδα για το μέλλον.
Όπως αποτυπώνεται στην ιστορική απόφαση του Eurogroup στο Λουξεμβούργο για την έξοδο της Ελλάδας από το καθεστώς Ενισχυμένης Εποπτείας και την επιστροφή της – μετά από 12 χρόνια – στην ευρωπαϊκή κανονικότητα.
Η Ελλάδα δεν αποτελεί πλέον εξαίρεση στην Ευρωζώνη.
Όπως αντανακλάται και στις 12 αναβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας της ελληνικής οικονομίας τα 3 τελευταία χρόνια, που τη φέρνουν ένα, μόλις, «σκαλοπάτι» πριν από την επενδυτική βαθμίδα.
Πριν από την κατάκτηση, δηλαδή, και του τελευταίου μεγάλου στόχου αυτής της τετραετίας, ο οποίος έχει τεθεί για το 2023, και ο οποίος αναμένεται να επιτευχθεί.
Όπως, όμως, καταγράφεται και σε βασικούς δείκτες της οικονομίας.
Με τον βασικότερο εξ αυτών, το ΑΕΠ, να εξακολουθεί να αυξάνεται με υψηλούς ρυθμούς, ύψους 7% σε ετήσια βάση το 1ο τρίμηνο του 2022, σημαντικά υψηλότερα του μέσου ευρωπαϊκού όρου, αναρριχόμενος σε υψηλό δεκαετίας, σε όρους όγκου.
Ταυτόχρονα, η σύνθεση του ΑΕΠ βελτιώνεται, καθώς μεγάλο μέρος αυτής της αύξησης εδράζεται στη σημαντική ενίσχυση των επενδύσεων και των εξαγωγών.
Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ότι η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί ισχυρά και βιώσιμα τόσο το 2022 όσο και το 2023, με την Ελλάδα «πρωταθλήτρια» στην Ευρώπη, για την επόμενη διετία, στις επενδύσεις και στις εξαγωγές.
Τα παραπάνω επιτεύγματα και οι θετικές προοπτικές που αυτά διαμόρφωσαν, είναι αποτέλεσμα της αναπτυξιακής στρατηγικής που έχουμε χαράξει ως χώρα, βασικός πυλώνας της οποίας αποτελεί η προώθηση της «αειφορίας και της βιώσιμης ανάπτυξης», τόσο στο επιχειρηματικό, όσο και στο χρηματοοικονομικό περιβάλλον.
Κυρίες και Κύριοι,
Στο πλαίσιο αυτό, το Υπουργείο Οικονομικών έχει προχωρήσει στον σχεδιασμό και την υιοθέτηση μιας σειράς δράσεων και παρεμβάσεων προς την κατεύθυνση της δημιουργίας ενός νέου μοντέλου βιώσιμης χρηματοδότησης και πράσινης ανάπτυξης.
1ον. Στο πεδίο της εγχώριας κεφαλαιαγοράς, μια σειρά στοχευμένων μεταρρυθμίσεων και δράσεων έχουν λάβει χώρα το τελευταίο χρονικό διάστημα, με απώτερο στόχο την αναβάθμιση, τον εκσυγχρονισμό και τη διαμόρφωση του ρυθμιστικού της πλαισίου, ώστε αυτή να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στις νέες συνθήκες και απαιτήσεις της αγοράς.
Α. Αναμορφώσαμε, ενισχύσαμε και εκσυγχρονίσαμε το πλαίσιο εταιρικής διακυβέρνησης των εισηγμένων εταιρειών, με τη νομοθέτηση ενός πλαισίου που, μεταξύ άλλων, στοχεύει στην ενίσχυσης της διαφάνειας και της βιώσιμης εταιρικής ανάπτυξης.
Β. Νομοθετήσαμε τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου λειτουργίας της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, καθώς και την οργανωτική της αναδιάρθρωση.
Ταυτόχρονα, έχει δρομολογηθεί έργο ψηφιακής μεταρρύθμισης της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, με χρονικό ορίζοντα το έτος 2025, και με χρηματοδότηση από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.
Έργο που θα συντελέσει ενεργά στην αποτελεσματική λειτουργία της Εποπτικής Αρχής.
Γ. Εκπονούμε στρατηγική για την ανάπτυξη της Ελληνικής Κεφαλαιαγοράς.
Λάβαμε τεχνική βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη διαμόρφωση «Στρατηγικής Ανάπτυξης της Ελληνικής Κεφαλαιαγοράς», με στόχο την προώθηση στοχευμένων ενεργειών και νομοθετικών πρωτοβουλιών για την ουσιαστική αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό της εγχώριας Κεφαλαιαγοράς.
Το έργο αυτό διαρθρώνεται σε τέσσερις άξονες:
Αναβάθμιση της ελληνικής κεφαλαιαγοράς σε ανεπτυγμένη αγορά.
Ενίσχυση της εποπτείας στην κεφαλαιαγορά.
Βέλτιστοι τρόποι κινητροδότησης της ζήτησης και της προσφοράς προϊόντων στην ελληνική κεφαλαιαγορά.
Ενίσχυση της χρήσης της χρηματοοικονομικής τεχνολογίας (Fintech) και των χρηματοδοτικών εργαλείων βιώσιμης χρηματοδότησης.
Δ. Δρομολογούμε έργο τεχνικής βοήθειας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την κατάρτιση «Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιώσιμη Χρηματοδότηση» μέσω του σχεδιασμού των κατάλληλων χρηματοδοτικών εργαλείων για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού προς την πράσινη μετάβαση.
Ε. Σχεδιάζουμε την έκδοση κρατικού πράσινου ομολόγου εντός του 2022, υπό την προϋπόθεση ύπαρξης των κατάλληλων οικονομικών συνθηκών.
ΣΤ. Συστήσαμε ομάδα εργασίας στο Υπουργείο Οικονομικών για τη βιώσιμη χρηματοδότηση και την πράσινη οικονομική μετάβαση.
Έργο της ομάδας εργασίας αποτελεί η διαμόρφωση στρατηγικών κατευθύνσεων και η κατάρτιση οδικού χάρτη για την αποτελεσματική ενσωμάτωση της διάστασης της αειφορίας στην οικονομική πολιτική και το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ομάδα Εργασίας θα προχωρήσει εντός των επόμενων μηνών στην κατάρτιση στρατηγικών κατευθύνσεων, με στόχο:
Την ανάδειξη των ενδεδειγμένων βιώσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων και οικονομικών πολιτικών για την πράσινη μετάβαση της πραγματικής οικονομίας, με ιδιαίτερη αναφορά στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Την αποτελεσματική συμβολή της δημοσιονομικής πολιτικής και της εκδοτικής στρατηγικής του Ελληνικού Δημοσίου, προκειμένου να επιτευχθεί η περαιτέρω κινητοποίηση πόρων για την πράσινη μετάβαση, με ταυτόχρονη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής.
Τη διασφάλιση ότι η πράσινη οικονομική μετάβαση της χώρας θα αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης και εξωστρέφειας, καθώς και εργαλείο ενίσχυσης της ανθεκτικότητας της ελληνικής οικονομίας.
2ον. Στον χρηματοπιστωτικό τομέα, έχει επιτευχθεί σημαντική βελτίωση στα θεμελιώδη μεγέθη του, ιδίως αναφορικά με τη διαχείριση του ενεργητικού και παθητικού των τραπεζών, έτσι ώστε οι τράπεζες να λειτουργήσουν ως ιμάντας της μετάδοσης ρευστότητας στην ελληνική οικονομία, που θα προέλθει και από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης για τη χρηματοδότηση βιώσιμων επενδύσεων.
Α. Στο ενεργητικό των πιστωτικών ιδρυμάτων, το ύψος των «κόκκινων» δανείων μειώθηκε σημαντικά.
Ειδικότερα, το σύνολο των μη-εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων ήταν 75 δισ. ευρώ τον Ιούνιο του 2019, με τον δείκτη μη-εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων να διαμορφώνεται στο 43,6% του συνόλου των δανείων.
Τον Μάρτιο του 2022, τα «κόκκινα» δάνεια διαμορφώθηκαν στα 17,7 δισ. ευρώ, και ο δείκτης στο 12,1%.
Β. Στο παθητικό – τώρα – των πιστωτικών ιδρυμάτων, η ρευστότητα βελτιώθηκε αισθητά.
Ενδεικτικά, οι καταθέσεις επιχειρήσεων και νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά περίπου 42 δισ. ευρώ μεταξύ Ιουνίου 2019 και Απριλίου 2022, και διαμορφώθηκαν στα 178 δισ. ευρώ, που είναι η υψηλότερη καταγραφή από την έναρξη της κρίσης το 2010.
Μέσω της εξυγίανσης των ισολογισμών τους, τα τραπεζικά ιδρύματα αποκτούν ενεργό ρόλο στη διαχείριση των εισροών του Ταμείου Ανάκαμψης και της χρηματοδότησης βιώσιμων επενδυτικών σχεδίων.
Γ. Στο σκέλος της ενίσχυσης της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία μέσω των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι το εθνικό μας Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», σχεδιάστηκε και υλοποιείται σε αρμονία με την Ατζέντα 2030 του Ο.Η.Ε., στοχεύοντας στην ανάδειξη ενός νέου προτύπου για τη χώρα.
Πρότυπο που θα οδηγήσει στην επίτευξη ισχυρής ανάκαμψης και διατηρήσιμης οικονομικής ανάπτυξης, χωρίς αποκλεισμούς, μέσα από μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που προωθούν την πράσινη οικονομία, την καινοτομία και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την ενδυνάμωση της κοινωνικής αλληλεγγύης και δικαιοσύνης.
Προς αυτή την κατεύθυνση, οι επενδύσεις του «Ελλάδα 2.0» επικεντρώνονται στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, δεδομένου ότι το 37% των δαπανών τους αφορούν στο κλίμα και το 20% στην προώθηση της ψηφιακής μετάβασης των ιδιωτικών επιχειρήσεων.
Στα πλαίσια αυτά:
1ον. 12,7 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης κατευθύνονται προς τις επιχειρήσεις για χρηματοδότηση επιλέξιμων επιχειρηματικών σχεδίων και επενδύσεων, μέσω της μορφής τραπεζικού δανεισμού, σε τομείς συνδεδεμένους, μεταξύ άλλων, με την «πράσινη και αειφόρο» ανάπτυξη.
2ον. Άνω των 10 δισ. ευρώ είναι, μέχρι στιγμής, ο συνολικός προϋπολογισμός των έργων που έχουν ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης, περιλαμβανομένων και των ιδιωτικών επενδύσεων που ανήκουν, μεταξύ άλλων, και στον πυλώνα της «πράσινης μετάβασης».
Κυρίες και Κύριοι,
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η Κυβέρνηση αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και υποστηρίζει δράσεις σε όλα τα πεδία της οικονομίας.
Βέβαια, οι προκλήσεις είναι τεράστιες και οι αβεβαιότητες μεγάλες.
Έχουμε, όμως, αποδείξει ότι στα δύσκολα μπορούμε!
Γι’ αυτό, με εμπιστοσύνη στις δυνάμεις μας και εφαλτήριο όλα όσα μέχρι στιγμής έχουμε πετύχει, συνεχίζουμε τον απαιτητικό, αλλά ταυτόχρονα και ανοδικό δρόμο που έχουμε χαράξει.
Είμαι ρεαλιστικά αισιόδοξος ότι μπορούμε να οδηγήσουμε την οικονομία μας σε ένα περιβάλλον υψηλής και βιώσιμης ανάπτυξης, μέσω της υλοποίησης επενδύσεων, μεταρρυθμίσεων και αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών, με στόχο να οικοδομηθεί μια οικονομία δυναμική, παραγωγική, εξωστρεφής, κοινωνικά δίκαιη, πράσινη, χωρίς αποκλεισμούς και ανισότητες.