Μια νέα, υψηλού γεωπολιτικού συμβολισμού, αλλά και πολιτικής ουσίας, συμφωνία ετοιμάζεται να υπογράψει σήμερα η χώρα μας, καθώς ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας βρίσκεται ήδη στην Ουάσινγκτον, όπου θα συναντηθεί με τον ομόλογό του Άντονι Μπλίνκεν, ώστε να συμμετάσχει στον τρίτο γύρο του Στρατηγικού Διαλόγου Ελλάδας-ΗΠΑ και να υπογράψει τo Δεύτερο Τροποποιητικό Πρωτόκολλο της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA), που για πρώτη φορά θα έχει πενταετή διάρκεια.
Όπως σημείωνε σε άρθρο του προ ημερών, με αφορμή την κύρωση της ελληνογαλλικής συμφωνίας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, «οι συζητήσεις που έχουμε με τις ΗΠΑ για την υπογραφή ανανεωμένης Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA), πενταετούς διάρκειας, αποδεικνύουν ότι η χώρα μας καλλιεργεί σχέσεις με στρατηγικό βάθος και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Δεν μιλάμε, λοιπόν, για αντιμαχόμενες ή αμοιβαία αποκλειόμενες πρωτοβουλίες. Αντίθετα, πρόκειται για κινήσεις που αλληλοσυμπληρώνονται και είναι απόρροια της ενεργητικής και πολυδιάστατης ελληνικής εξωτερικής πολιτικής».
Η Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ (MDCA) υπεγράφη το 1990. Προέβλεπε δεκαετή ισχύ και δυνατότητα ετήσιας ανανέωσής της με ανταλλαγή ρηματικών διακοινώσεων έξι μήνες προ της λήξης της.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις αυτές η ΜDCA ανανεώνεται έκτοτε κάθε χρόνο, με τη συγκεκριμένη δυνατότητα να παραμένει σε ισχύ. Τον Οκτώβριο του 2019, οι Υπουργοί Εξωτερικών των δύο κρατών, Νίκος Δένδιας και Μάικ Πομπέο, υπέγραψαν την Τροποποίηση του Παραρτήματος της Συμφωνίας, με στόχο την επικαιροποίηση και την αναγκαία προσαρμογή της Συμφωνίας στις τρέχουσες γεωπολιτικές συνθήκες στην ευρύτερη περιοχή, αναβαθμίζοντας σημαντικά τη στρατηγική σημασία της Ελλάδας.
Μεταξύ άλλων διευρύνθηκε μέσω της Τροποποίησης το αποτύπωμα της παρουσίας των ΗΠΑ στην Ελλάδα, μέσω της φιλοξενίας αμερικανικών δυνάμεων σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις, των οποίων η διοίκηση και ο έλεγχος παραμένουν στην ελληνική πλευρά. Οι εγκαταστάσεις αυτές είναι στην περιοχή της Σούδας (Μαράθι), στην αεροπορική βάση της Λάρισας, στο Στεφανοβίκειο Μαγνησίας και στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης.
Πλέον, όπως έχει τονίσει ο κ. Δένδιας, «η στρατηγική σχέση μας με τις ΗΠΑ έχει περάσει σε άλλο επίπεδο. Βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο της. Η νέα συμφωνία αποτελεί επιστέγασμα της μοναδικής αυτής σχέσης – που με τη σειρά της συμπληρώνεται από τις σχέσεις που έχουμε αναπτύξει με τους βόρειους γείτονες μας, τις χώρες της Μέσης Ανατολής, αλλά και ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γαλλία».
Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος, έχει αποκαλύψει ότι η ανανεωμένη MDCA δεν θα περιλαμβάνει – όπως βρισκόταν στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης επί μακρόν – νέες βάσεις ή τοποθεσίες των ΗΠΑ στην Ελλάδα, καθώς, όπως είπε, «επιλέγουμε από κοινού με την αμερικανική πλευρά να επενδύσουμε ακόμα περισσότερο στις ήδη υπάρχουσες τέσσερις, στις οποίες αναπτύσσονται πολύ σημαντικές συνεργασίες σε επίπεδο αμυντικής συνέργειες Ελλάδας- ΗΠΑ».
Η επιλογή αυτή για την αναβάθμιση της αμερικανικής παρουσίας σε τέσσερα σημεία στην ελληνική επικράτεια, όπως εξήγησε ο κ. Δένδιας, «αυξάνει το αμερικανικό στρατηγικό και στρατιωτικό αποτύπωμα στη χώρα μας και έρχεται να συνδυαστεί με τις άλλες συμφωνίες που έχουμε επιτύχει την περασμένη διετία προκειμένου να θωρακίσουμε την Ελλάδα από κάθε είδους εξωτερική απειλή».
Μιλώντας στα Παραπολιτικά 90.1, ο Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης έκανε λόγο για «προφανή οφέλη» από τη «μονιμότερη και ισχυρότερη παρουσία των αμερικανικών δυνάμεων» στην Ελλάδα υπογραμμίζοντας ιδιαίτερα την εμβάθυνση της αμερικανικής παρουσίας σε κρίσιμες περιοχές όπως το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, «πράγμα το οποίο δίνει ένα πολύ ισχυρό μήνυμα για την προστασία των ελληνοτουρκικών συνόρων».
Ιδιαίτερης σημασίας θα είναι η αναφορά του κ. Μπλίνκεν στην εδαφική ακεραιότητα και στην κυριαρχία της Ελλάδας και στα κυριαρχικά της δικαιώματα βάσει του διεθνούς δικαίου, που σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες θα συνοδεύει το πρωτόκολλο και θα αποτελέσει ουσιαστικά μονομερή πολιτική δέσμευση των ΗΠΑ.
Σύμφωνα με το επίσημο πρόγραμμα, ο Έλληνας ΥΠΕΞ θα μεταβεί στο State Department, όπου θα έχει αρχικά κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ. Θα ακολουθήσουν διευρυμένες συνομιλίες. Οι δύο Υπουργοί θα εγκαινιάσουν, με εισαγωγικές παρεμβάσεις τους τον τρίτο γύρο του Στρατηγικού Διαλόγου.
Οι δηλώσεις αναμένεται να ξεκινήσουν περίπου στις 16:45 ώρα Ελλάδας. Αμέσως μετά, θα ακολουθήσει η υπογραφή του Δεύτερου Πρωτοκόλλου Τροποποίησης της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας.