«Προωθούμε εμβληματικά έργα, που θα μετατρέψουν την Ελλάδα σε κόμβο διαμετακόμισης πράσινης ενέργειας», δηλώνει στα «Παραπολιτικά» ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, όποιος αναλύει το ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας και εξηγεί τι περιλαμβάνει το σχέδιο εξοικονόμησης ενέργειας που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός.
Στις Βρυξέλλες προ ημερών «κλειδώσατε» τη συμφωνία για την αποκλιμάκωση των τιμών της ενέργειας. Πώς θα λειτουργεί ο μηχανισμός αυτός; Τι μειώσεις θα δουν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος από 1ης Ιουλίου;
Προχωρούμε σε μια σημαντική παρέμβαση προς όφελος όλων των πολιτών, που θα δουν μεγάλη μείωση στους λογαριασμούς τους, καθώς αποσυνδέουμε τις υψηλές τιμές φυσικού αερίου από τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας. Με τον νέο μηχανισμό που καθιερώνουμε δημιουργούμε ισχυρό δίχτυ προστασίας με πλαφόν στη χονδρική και επιδοτήσεις στη λιανική τιμή πώλησης. Στα 500.000 ευάλωτα νοικοκυριά απορροφούμε το 100% της αύξησης και σε όλους τους οικιακούς καταναλωτές έως και το 85%. Στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις η απορρόφηση της αύξησης διαμορφώνεται σε 82% και στους αγρότες και στα αγροτικά τιμολόγια στο 90%-95%. Από τον Ιούλιο οι παραγωγοί ηλεκτρισμού θα αποζημιώνονται με βάση το κόστος παραγωγής τους και όχι με τη χρηματιστηριακή τιμή. Η διαφορά θα επιστρέφεται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης και, μαζί με πόρους από τον προϋπολογισμό και από άλλες πηγές, θα χρηματοδοτήσει τα νέα μέτρα για τη στήριξη όλων των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων από τις επιπτώσεις της διεθνούς ενεργειακής κρίσης.
Ο ΣΥΡΙΖΑ σάς κατηγορεί, όμως, πως δεν λαμβάνετε μέτρα υποστήριξης και δεν φορολογείτε τις εταιρείες ενέργειας.
Ο κ. Τσίπρας είναι υπόλογος και όχι κατήγορος. Σήμερα πληρώνουμε την ανυπαρξία της ενεργειακής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ, που έθεσε σε κίνδυνο την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας. Παρά τα όσα λέει, μείωσε κατά 50% τη λιγνιτοπαραγωγή, δεν προώθησε τις ΑΠΕ και αύξησε την εξάρτηση από το φυσικό αέριο από το 14% το 2015 στο 31% το 2019. Επικαλείται, σήμερα, το παράδειγμα της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, όταν εκεί το ενεργειακό κόστος είναι μεγαλύτερο κατά 60% και 20%, αντίστοιχα. Μονίμως διαστρεβλώνει την αλήθεια, αλλά είναι εκείνος που πάσχει από πολιτική αμνησία και όχι ο ελληνικός λαός. Όσο για τα υπερέσοδα, είμαστε η μόνη κυβέρνηση που θα τα φορολογήσει κατά 90%.
Υπάρχουν οι απαραίτητοι πόροι -και από ποιες πηγές- για τη χρηματοδότηση της επιδότησης στο ηλεκτρικό ρεύμα; Μέχρι πότε μπορεί να συνεχιστεί αυτή;
Με τον νέο μηχανισμό εξασφαλίζουμε ετησίως επιπλέον έσοδα, πάνω από 1,6 δισ. ευρώ, που θα διατεθούν για τη χρηματοδότηση του Εθνικού Προγράμματος Στήριξης. Τα μέτρα ενίσχυσης θα χρηματοδοτηθούν, επίσης, από τον Προϋπολογισμό και από τα έσοδα των πλειστηριασμών δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Συνολικά, από τον περασμένο Σεπτέμβριο, όταν ξεκίνησε το ράλι στις τιμές ενέργειας έως και το τέλος του έτους, θα έχουν διατεθεί έως και 6,5 δισ. ευρώ για την αντιστάθμιση των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης, συμπεριλαμβανομένων των εκπτώσεων της ΔΕΗ και της ΔΕΠΑ Εμπορίας. Το σχέδιό μας προβλέπει τη συνέχιση της στήριξης και το 2023, εφόσον χρειαστεί. Όπως έχει δεσμευθεί ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, θα συνεχίσουμε να είμαστε στο πλευρό της κοινωνίας για όσο καιρό διαρκεί αυτή η πρωτόγνωρη, διεθνής ενεργειακή κρίση.
Μακροπρόθεσμα, όμως, τι θα γίνει;
Η μοναδική λύση για την έξοδο από αυτή την πρωτόγνωρη κρίση είναι η επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης. Η παραγωγή ενέργειας από τον ήλιο και τον άνεμο, φυσικούς πόρους που διαθέτουμε σε αφθονία στην πατρίδα μας, κοστίζει έως και πέντε φορές λιγότερο σε σχέση με την παραγωγή από ορυκτά καύσιμα. Και για αυτό συνδέουμε νέα έργα ΑΠΕ με ρυθμούς-ρεκόρ. Από 250 MW το 2018, το 2020 συνδέσαµε 1.000 MW και το 2021 1.115 MW, ενώ το 2022 θα συνδεθούν νέες µονάδες µε ισχύ άνω των 1.700 MW. Φέτος, µάλιστα, θα ξεπεράσουµε τη Γερµανία, στην οποία συνδέονται κατά µέσο όρο 1.400 MW τον χρόνο. Για κάθε 1.000 MW ΑΠΕ που συνδέουµε, εξοικονοµούµε έως και 250 εκατ. ευρώ από εισαγωγές φυσικού αερίου.
Στην επίσκεψή του στο Προεδρικό Μέγαρο, ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι σύντοµα η κυβέρνηση θα παρουσιάσει ένα ολοκληρωµένο σχέδιο εξοικονόµησης ενέργειας. Τι θα περιλαµβάνει;
Όπως είπε ο πρωθυπουργός, απέναντι σε αυτή την ιδιαίτερα κρίσιµη συγκυρία όλοι θα πρέπει να συνεισφέρουν στην προσπάθεια για την εξοικονόµηση ενέργειας. Το επόµενο διάστηµα έχουµε προγραµµατίσει σηµαντικές πρωτοβουλίες, όπως το πρόγραµµα «Ηλέκτρα», που θα είναι η µεγαλύτερη δράση ενεργειακής αναβάθµισης κτιρίων στο ∆ηµόσιο και θα οδηγήσει σε εξοικονόµηση ενέργειας που θα ανέλθει µεσοσταθµικά σε 30%. Το πρόγραµµα θα χρηµατοδοτηθεί µε 640 εκατ. ευρώ και συνολικά θα κινητοποιηθούν κεφάλαια πάνω από 1 δισ. ευρώ. Τον Ιούνιο θα ξεκινήσει το πρόγραµµα «Ανακυκλώνω – Αλλάζω Συσκευή» για την αντικατάσταση έως και τριών παλιών και ενεργοβόρων κλιµατιστικών, ψυγείων και καταψυκτών σε περισσότερα από 300.000 νοικοκυριά. Ενα µέσο νοικοκυριό, µε κατανάλωση έως και 5.000 κιλοβατώρες ετησίως, θα πετύχει εξοικονόµηση έως και 25%, ενώ σε µεγαλύτερες καταναλώσεις το ποσοστό µπορεί να ξεπεράσει και το 40%. Παράλληλα, έχουµε δροµολογήσει την υλοποίηση ενός προγράµµατος ενεργειακής αναβάθµισης που θα ωφελήσει έως και 10.000 επιχειρήσεις, κυρίως µικροµεσαίες.
Θα υπάρξει συνέχιση της στήριξης και το 2023, αν χρειαστεί. Θα συνεχίσουµε να είµαστε στο πλευρό της κοινωνίας για όσο καιρό διαρκεί αυτή η πρωτόγνωρη, διεθνής ενεργειακή κρίση
Ο κλιµατικός νόµος υπερψηφίστηκε από τη Βουλή και θέτει φιλόδοξους στόχους για την αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής. Υπάρχουν τα «εργαλεία» στην κυβέρνηση και στο κράτος για να πετύχετε τους στόχους αυτούς;
Με τον πρώτο κλιµατικό νόµο στην ιστορία της χώρας µας, που αποτελεί δέσµευση του πρωθυπουργού, προστατεύουµε έµπρακτα το περιβάλλον και το ενεργειακό µέλλον της χώρας, δηµιουργώντας προϋποθέσεις βιώσιµης ανάπτυξης. Μειώνουµε τις εκποµπές αερίων του θερµοκηπίου, διευκολύνουµε την ηπιότερη προσαρµογή νοικοκυριών και επιχειρήσεων στις συνθήκες της κλιµατικής κρίσης και δηµιουργούµε σηµαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης. Για την επίτευξη των κλιµατικών µας στόχων διαθέτουµε ήδη αρκετά εργαλεία, τα οποία µπορούµε να αξιοποιήσουµε πιο αποτελεσµατικά µε τον κλιµατικό νόµο. Οπως τα προγράµµατα ενεργειακής αναβάθµισης κτιρίων, την προώθηση της ηλεκτροκίνησης, το Ταµείο Απανθρακοποίησης νησιών, το πρόγραµµα Gr-Eco Islands και το Ταµείο Ανάκαµψης και Ανθεκτικότητας, που σε ποσοστό 38% θα χρηµατοδοτήσει πράσινες δράσεις.
Αρκούν τα συγκεκριµένα προγράµµατα για να επιτευχθούν αυτοί οι φιλόδοξοι στόχοι;
Όπως σας είπα, το νέο νοµοθετικό πλαίσιο επιταχύνει τη µετάβαση σε µια κλιµατικά ουδέτερη οικονοµία. Για να το πετύχουµε αυτό, δηµιουργούµε νέα εργαλεία, που υποστηρίζουν το νέο υπόδειγµα για µια βιώσιµη οικονοµία. Οπως την υποχρέωση µεγάλου αριθµού επιχειρήσεων να υποβάλλουν από το 2023 ετήσια έκθεση για το ανθρακικό τους αποτύπωµα. Αντίστοιχα, οι δήµοι της χώρας από τον Μάρτιο του 2023 θα πρέπει να υπολογίζουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωµα και να καταρτίζουν σχέδιο µείωσης εκποµπών ρύπων. Εισάγουµε τη διάσταση της κλιµατικής αλλαγής στις Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, οι οποίες από το 2024 θα περιλαµβάνουν υποχρεωτικά ποσοτική καταγραφή µειώσεων / αυξήσεων εκποµπών CO2 και οδικό χάρτη για την επίτευξη των στόχων της απανθρακοποίησης. Προβλέπεται, επίσης, η σύσταση Κυβερνητικής Επιτροπής για την παρακολούθηση της πορείας προς την κλιµατική ουδετερότητα και τον βέλτιστο συντονισµό της κυβερνητικής δράσης. ∆ηµιουργείται Εθνικό Παρατηρητήριο για την Προσαρµογή στην Κλιµατική Αλλαγή, που, σε συνεργασία µε την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, ακαδηµαϊκούς και ερευνητικούς φορείς, θα αναπτύσσει µια ενιαία εθνική βάση κλιµατικών δεδοµένων. Η χώρα πλέον αποκτά ολοκληρωµένη εθνική στρατηγική.
Υπάρχουν πολλά έργα υπό σχεδιασµό για να γίνει η Ελλάδα ενεργειακός κόµβος στην ευρύτερη περιοχή. Ποια από αυτά θα «τρέξουν» τελικά;
Από την πρώτη στιγµή που αναλάβαµε τη διακυβέρνηση της χώρας, προχωρήσαµε σε παρεµβάσεις για να ενισχύσουµε την εθνική ενεργειακή ασφάλεια και ανταγωνιστικότητα. Μετά την απρόκλητη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τον καταστροφικό πόλεµο, επισπεύσαµε τον ενεργειακό µας σχεδιασµό, που κινείται σε δύο άξονες: στη διασφάλιση της επάρκειας εφοδιασµού µε φυσικό αέριο και στη µετατροπή της Ελλάδας σε διαµετακοµιστικό κόµβο φυσικό αερίου και πράσινης ενέργειας για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Για την επίτευξη των στρατηγικών ενεργειακών µας στόχων, επιταχύνουµε την υλοποίηση κρίσιµων υποδοµών. Αναβαθµίζουµε τον σταθµό αεριοποίησης LNG του ∆ΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα µε την προσθήκη µιας νέας πλωτής δεξαµενής µέσα στο καλοκαίρι. Την ίδια περίοδο θα τεθεί σε εµπορική λειτουργία ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός φυσικού αερίου IGB. Εως το τέλος του 2023 θα έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή του πλωτού σταθµού LNG στην Αλεξανδρούπολη. Με τις νέες υποδοµές τριπλασιάζουµε τη δυνατότητα υποδοχής υγροποιηµένου φυσικού αερίου στη χώρα και κάνουµε ένα αποφασιστικό βήµα για την καθιέρωση της Ελλάδας ως βασικής πύλης εισόδου LNG για ολόκληρη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Εκτός από το φυσικό αέριο, προωθούµε εµβληµατικά έργα που θα µετατρέψουν την Ελλάδα σε κόµβο διαµετακόµισης πράσινης ενέργειας. Οπως την ηλεκτρική διασύνδεση µε την Αίγυπτο, µέσω της οποίας θα µεταφέρεται καθαρή ενέργεια στην Ευρώπη, αξιοποιώντας το πλούσιο δυναµικό που έχει η Αίγυπτος σε ΑΠΕ. Τα ηλεκτρικά συστήµατα των δύο χωρών θα συνδεθούν µε υποθαλάσσιο καλώδιο, που θα έχει δυνατότητα µεταφοράς έως 3.000 MW. Σε ώριµο στάδιο και µε εξασφαλισµένη χρηµατοδότηση από ευρωπαϊκούς πόρους βρίσκεται και το έργο για την ηλεκτρική διασύνδεση µε την Κύπρο, που θα βγάλει το νησί από την ενεργειακή αποµόνωση. Προωθούµε, επίσης, την αναβάθµιση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων µε τους βόρειους γείτονές µας, όπως τη Βουλγαρία και την Αλβανία, µε τις οποίες θα αυξηθούν οι διαθέσιµες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας, ενισχύοντας την ασφάλεια και την ανταγωνιστικότητα του συστήµατος.