«Για πρώτη φορά μετά από 41 χρόνια, ξεκινά οριζοντίως η ατομική αξιολόγηση εκπαιδευτικών, ένα κομβικό εργαλείο βελτίωσης των εκπαιδευτικών μας, των εφοδίων που προσφέρουμε στα παιδιά μας, της εκπαίδευσης συνολικά», ανέφερε η κα. Κεραμέως και συμπλήρωσε ότι το συγκεκριμένο εργαλείο «χρησιμοποιείται εδώ και αρκετά χρόνια στην πλειονότητα των χωρών της Ευρώπης, με στόχο αμιγώς βελτιωτικό».
Για τις αντιδράσεις της εκπαιδευτικής κοινότητας στην αξιολόγηση, η υπουργός ανέφερε ότι αν και αρχικά υπήρξαν επιφυλάξεις, με την πάροδο του χρόνου «ολοένα και περισσότεροι εκπαιδευτικοί είναι θετικά διακείμενοι». «Εμείς, από την πλευρά μας, ακούσαμε τους προβληματισμούς τους – π.χ. ζήτησαν, εύλογα, να μην αξιολογούνται από έναν μόνο αξιολογητή για λόγους αμεροληψίας, για αυτό και προβλέψαμε τρεις-, ενώ παράλληλα λάβαμε όλα τα μέτρα που διασφαλίζουν την αντικειμενικότητα της διαδικασίας», τόνισε.
Υπογράμμισε, δε, ότι υπουργείο και εκπαιδευτικοί έχουν κοινό στόχο: «οι εκπαιδευτικοί μας να βελτιώνονται, να προοδεύουν και να προσφέρουν διαρκώς περισσότερα και καλύτερα εφόδια στα παιδιά μας για να κάνουν πράξη τα όνειρά τους».
Όπως σημείωσε, η κα. Κεραμέως, η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών είναι ένα από τα τρία -συμπληρωματικά μεταξύ τους- επίπεδα αξιολόγησης στην Εκπαίδευση: αξιολόγηση εκπαιδευτικής μονάδας και εκπαιδευτικού έργου, αξιολόγηση εκπαιδευτικού συστήματος («ελληνική PISA») και αξιολόγηση εκπαιδευτικών. «Η αξιολόγηση στην εκπαίδευση έχει ξεκινήσει από το 2021 και τώρα ενεργοποιείται και το τρίτο και τελευταίο επίπεδο της αξιολόγησης», ανέφερε.
Ως προς τα αποτελέσματα της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, η κα. Κεραμέως εξήγησε ότι για τις περιπτώσεις που τα αποτελέσματα είναι θετικά, θα αναγνωρίζεται και επιβραβεύεται το εκπαιδευτικό έργο και ο εν λόγω εκπαιδευτικός λαμβάνει επιπλέον μόρια τα οποία μπορεί να αξιοποιήσει για την επιλογή του σε θέση ευθύνης. Όπου η απόδοση κριθεί μη ικανοποιητική, προβλέπεται υποχρεωτική επιμόρφωση.
Τέλος, σχετικά με τη διαδικασία, η υπουργός ανέφερε: «την ερχόμενη εβδομάδα θα πραγματοποιηθούν ειδικές επιμορφωτικές συνεδρίες στους Διευθυντές Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και στους νέους Συμβούλους Εκπαίδευσης, οι οποίοι και είναι ανάμεσα στους αξιολογητές (μαζί με τους Διευθυντές Σχολείων), εν συνεχεία θα ανοίξει η ειδική πλατφόρμα που έχει σχεδιαστεί για την αξιολόγηση εκπαιδευτικών και θα ακολουθήσουν οι κατ’ ιδίαν συναντήσεις αξιολογητών και εκπαιδευτικών, καθώς και οι δια ζώσης παρακολουθήσεις στις τάξεις».
Ακολουθεί αναλυτικά η συνέντευξη που παραχώρησε η Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Νίκη Κεραμέως στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και την Αθηνά Καστρινάκη.
Γιατί θεωρείτε σημαντική την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών; Αν είναι όντως, γιατί δεν λειτούργησε νωρίτερα;
Για πρώτη φορά μετά από 41 χρόνια, ξεκινά οριζοντίως η ατομική αξιολόγηση εκπαιδευτικών, ένα κομβικό εργαλείο βελτίωσης των εκπαιδευτικών μας, των εφοδίων που προσφέρουμε στα παιδιά μας, της εκπαίδευσης συνολικά. Είναι ένα εργαλείο το οποίο χρησιμοποιείται εδώ και αρκετά χρόνια στην πλειονότητα των χωρών της Ευρώπης, με στόχο αμιγώς βελτιωτικό, αλλά ως σήμερα δεν εφαρμοζόταν στη χώρα μας. Η αξιολόγηση συνολικά στην εκπαίδευση διαρθρώνεται σε τρία επίπεδα.
Το πρώτο είναι η αξιολόγηση εκπαιδευτικής μονάδας και εκπαιδευτικού έργου. Βρισκόμαστε ήδη στη δεύτερη χρονιά υλοποίησης, αφού ολοκληρώθηκε η πρώτη εφαρμογή της κατά το σχολικό έτος 2021-2022, με σχεδόν απόλυτη συμμετοχή των σχολείων, της τάξης του 99%.
Το δεύτερο είναι η αξιολόγηση εκπαιδευτικού συστήματος, η «ελληνική PISA», ποια είναι δηλαδή τα δυνατά σημεία και ποιες οι αδυναμίες του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Και εδώ ολοκληρώθηκε ήδη ο πρώτος κύκλος -και προετοιμάζεται ο δεύτερος- των Εθνικών Εξετάσεων Διαγνωστικού Χαρακτήρα που διενεργήθηκαν στις 18 Μαΐου 2022, οι οποίες αποτυπώνουν το βαθμό ανταπόκρισης των μαθητών στις εξεταζόμενες γνώσεις και δεξιότητες, σύμφωνα με τους στόχους που θέτουν τα ισχύοντα Προγράμματα Σπουδών, σε 554 Σχολεία, Δημοτικά (ΣΤ’τάξη) και Γυμνάσια (Γ’ τάξη), όλων των τύπων όλης της χώρας, με τη συμμετοχή 11.411 μαθητών.
Το τρίτο επίπεδο αφορά στην ατομική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, που ξεκινάει την επόμενη εβδομάδα, ενός της φετινής σχολικής χρονιάς όπως είχαμε δεσμευθεί.
Τα τρία αυτά επίπεδα είναι συμπληρωματικά, αποτελώντας ένα συνεκτικό τρίπτυχο με κοινή στόχευση. Συνεπώς η αξιολόγηση στην εκπαίδευση έχει ξεκινήσει από το 2021 και τώρα ενεργοποιείται και το τρίτο και τελευταίο επίπεδο της αξιολόγησης.
Τι αναμένετε να βγει από τη διαδικασία;
Η αξιολόγηση έχει καθαρά βελτιωτικό χαρακτήρα. Για τις περιπτώσεις που τα αποτελέσματα είναι θετικά, αναγνωρίζεται και επιβραβεύεται το εκπαιδευτικό έργο και ο εν λόγω εκπαιδευτικός λαμβάνει επιπλέον μόρια τα οποία μπορεί να αξιοποιήσει για την επιλογή του σε θέση ευθύνης, π.χ. για να γίνει Διευθυντής Σχολείου, Διευθυντής Εκπαίδευσης, Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης, συνεπώς για να ανέλθει στην ιεραρχία της εκπαίδευσης, ανέλιξη που συνεπάγεται και υψηλότερες αποδοχές. Αντίστοιχα, όπου η απόδοση κριθεί μη ικανοποιητική, προβλέπεται υποχρεωτική επιμόρφωση. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η αξιολόγηση εστιάζει σε δύο βασικούς άξονες: ο πρώτος αφορά στο γνωστικό αντικείμενο, για παράδειγμα η διδασκαλία των μαθηματικών μέσα στην τάξη είναι ορθή και πλήρης; Ο δεύτερος άξονας αφορά στην παιδαγωγική προσέγγιση, φερ’ ειπείν μπορεί κάποιος να είναι εξαιρετικά καλός επιστήμονας μαθηματικών, ωστόσο να υπολείπεται σημαντικά σε μεταδοτικότητα. Και τα δύο αυτά στοιχεία είναι σημαντικά και αξιολογούνται.
Υπάρχει ημερομηνία έναρξης και λήξης της αξιολόγησης;
Την ερχόμενη εβδομάδα θα πραγματοποιηθούν ειδικές επιμορφωτικές συνεδρίες στους Διευθυντές Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και στους νέους Συμβούλους Εκπαίδευσης, οι οποίοι και είναι ανάμεσα στους αξιολογητές (μαζί με τους Διευθυντές Σχολείων), εν συνεχεία θα ανοίξει η ειδική πλατφόρμα που έχει σχεδιαστεί για την αξιολόγηση εκπαιδευτικών και θα ακολουθήσουν οι κατ’ ιδίαν συναντήσεις αξιολογητών και εκπαιδευτικών, καθώς και οι δια ζώσης παρακολουθήσεις στις τάξεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι η αξιολόγηση είναι μία συνεχής διαδικασία και θα διενεργείται σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης εν γένει πώς αξιοποιούνται και από ποιους;
Ήδη αξιοποιούνται τα αποτελέσματα της αξιολόγησης της σχολικής μονάδας και της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού συστήματος που ξεκίνησαν πριν από 1,5 χρόνο. Θα σας αναφέρω δύο ενδεικτικά παραδείγματα.
Ως προς την αξιολόγηση της σχολικής μονάδας, πριν από λίγο καιρό επισκέφθηκα ένα σχολείο στην επαρχία, το οποίο διαπίστωσε, μέσω αυτής της ανατροφοδοτικής διαδικασίας, ότι υπάρχουν μεγάλα περιθώρια βελτίωσης ως προς την εξωστρέφεια του σχολείου, επί της οποίας δεν είχε αναλάβει δράσεις. Για πρώτη φορά φέτος, λοιπόν, το σχολείο και οι μαθητές του συμμετέχουν σε ευρωπαϊκά προγράμματα.
Ως προς την αξιολόγηση εκπαιδευτικού συστήματος, τη λεγόμενη ελληνική PISA, διαπιστώθηκαν συγκεκριμένες ανάγκες στο Γυμνάσιο και σε ζητήματα γλωσσικών δεξιοτήτων και μαθηματικών. Κατόπιν αυτού, έχουν επέλθει βελτιώσεις στα αντίστοιχα νέα Προγράμματα Σπουδών, τα οποία βρίσκονται σε πιλοτική εφαρμογή, προ της εισαγωγής τους σε όλα τα σχολεία της χώρας.
Τα συμπεράσματα της ατομικής αξιολόγησης των εκπαιδευτικών θα αξιοποιηθούν, όπως είπαμε, για την επιβράβευση όσων σημειώνουν θετικά αποτελέσματα, καθώς και για την επιμόρφωση όσων διαπιστωθεί ότι χρήζουν βελτίωσης.
Εκτιμάτε ότι η διαδικασία θα αγκαλιαστεί ή θα πολεμηθεί από την εκπαιδευτική κοινότητα;
Είναι γεγονός ότι, αρχικά, ένα μέρος της εκπαιδευτικής κοινότητας ήταν επιφυλακτικό ως προς την αξιολόγηση. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου, συναντάμε ολοένα και περισσότερους εκπαιδευτικούς οι οποίοι είναι θετικά διακείμενοι, αντιλαμβανόμενοι ότι ο στόχος της αξιολόγησης είναι καθαρά βελτιωτικός. Εμείς, από την πλευρά μας, ακούσαμε τους προβληματισμούς τους – π.χ. ζήτησαν, εύλογα, να μην αξιολογούνται από έναν μόνο αξιολογητή για λόγους αμεροληψίας, για αυτό και προβλέψαμε τρεις-, ενώ παράλληλα λάβαμε όλα τα μέτρα που διασφαλίζουν την αντικειμενικότητα της διαδικασίας. Ενδεικτικά, προβλέψαμε ότι η αξιολογική έκθεση των αξιολογητών είναι υποχρεωτικά τεκμηριωμένη και, αφού καταχωριστεί στην ειδική ψηφιακή εφαρμογή, γνωστοποιείται στον αξιολογούμενο, ενώ προβλέπεται και ειδική διαδικασία ένστασης. Ο στόχος είναι κοινός: οι εκπαιδευτικοί μας να βελτιώνονται, να προοδεύουν και να προσφέρουν διαρκώς περισσότερα και καλύτερα εφόδια στα παιδιά μας για να κάνουν πράξη τα όνειρά τους.