“Η Ευρώπη κατανοεί πλέον πολύ καλύτερα την κατάσταση που επικρατεί στην Ανατολική Μεσόγειο και αυτό βασίζεται εν μέρει στην αρχή που ορίζει ότι εάν τα κυριαρχικά δικαιώματα ενός κράτους-μέλους δεχτούν επίθεση αυτό συνιστά επίθεση σε ολόκληρη την Ένωση”, δήλωσε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, σε συνέντευξη που παραχώρησε στον διεθνολόγο και αναλυτή, Ian Bremmer.
Σε ένα πρώτο απόσπασμα της συνέντευξης, που έχει προβληθεί, ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι οι διαφορές για τις θαλάσσιες ζώνες δεν αποτελούν διμερή ή τριμερή ζητήματα ανάμεσα στην Ελλάδα, την Κύπρο και την Τουρκία, αλλά αφορούν ολόκληρη την Ευρώπη, δεδομένου ότι στην περιοχή μας “διακυβεύονται στρατηγικά συμφέροντα” της Ένωσης.
“Είναι επίσης ένα ζήτημα το οποίο οφείλει να απασχολεί και τις ΗΠΑ. Όπως γνωρίζετε οι ΗΠΑ έχουν ανανεώσει το ενδιαφέρον τους για την Ανατολική Μεσόγειο, δεν επιθυμούν δυνάμεις αποσταθεροποίησης σε αυτό το μέρος του κόσμου. Γι’ αυτό νομίζω η επίσκεψη του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών Πομπέο στην Ελλάδα είναι τόσο σημαντική”, προσέθεσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο πρωθυπουργός επανέλαβε ότι η Ελλάδα θέλει και επιδιώκει μία ιδιαίτερα εποικοδομητική σχέση με την Τουρκία, όμως η συμπεριφορά της Άγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου παραβιάζει δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου, δεν συνάδει με το Διεθνές Δίκαιο.
-Ολόκληρο το απόσπασμα των δηλώσεων του πρωθυπουργού εχει ως εξής:
*Ian Bremmer*: Ας στραφούμε σε ένα πιο δύσκολο θέμα, που είναι η Τουρκία. Λειτουργεί αυτή τη στιγμή η διεθνής διπλωματία; Σίγουρα υπήρχε η αίσθηση ότι οι δύο χώρες ήταν στο χείλος του πολέμου μόλις πριν λίγες εβδομάδες.
*Κυριάκος Μητσοτάκης*: Ήταν ένα πολύ δύσκολο καλοκαίρι, θέλω να ξεκαθαρίσω απόλυτα ότι η Ελλάδα δεν ενεπλάκη σε καμία κλιμάκωση ή πρόκληση. Αφορά στην οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, μια διαφωνία που έχουμε για χρόνια με την Τουρκία και την οποία δεν έχει καταστεί δυνατόν να επιλύσουμε. Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο όταν υπάρχουν περιοχές που δεν έχουν οριοθετηθεί καμία πλευρά δεν πρέπει να επιδίδεται σε μονομερείς ενέργειες έως ότου το πρόβλημα επιλυθεί και μπορεί να επιλυθεί με δυο τρόπους: Είτε με διαπραγμάτευση, είτε πηγαίνοντας την υπόθεση σε κάποιο διεθνές δικαστήριο, στην προκειμένη περίπτωση στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, προκειμένου να σου το λύσει.
Η Τουρκία δεν έκανε τίποτα από τα δυο. Έστειλε ένα ερευνητικό σκάφος σε μια περιοχή την οποία θεωρούμε ότι είναι Ελληνική ΑΟΖ συνοδευόμενο από γύρω στα 20 πολεμικά πλοία, καθώς επίσης επιδόθηκε σε μια ρητορική εναντίον της Ελλάδας, εξαιρετικά πολεμοχαρή και εντελώς εχθρική. Φυσικά κι εμείς κινητοποιήσαμε τον στόλο μας και φτάσαμε σε ένα σημείο που θεωρώ ότι είναι καλό ότι το τουρκικό πλοίο έχει επιστρέψει στο λιμάνι του και έχουμε συμφωνήσει σε κατ’ αρχήν διερευνητικές συνομιλίες οι οποίες είναι και η πρώτη φάση πριν μπούμε σε μια επίσημη διαπραγμάτευση προκειμένου να καθίσουμε και να δούμε αν μπορούμε να βρούμε κάποια λύση μέσω διαπραγμάτευσης για το θέμα.
Αλλά ναι, η διεθνής διπλωματία έχει παίξει ρόλο, πιστεύω ότι έγινε ξεκάθαρο σε πολλούς διεθνείς παράγοντες ότι αυτή δεν ήταν μόνο μια διαφορά μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας ή μεταξύ της Τουρκίας και της Κύπρου, καθώς η Τουρκία εξακολουθεί την ίδια δραστηριότητα και πηγαίνει κι ένα βήμα παραπέρα, κάνοντας παράνομες γεωτρήσεις στην Κυπριακή ΑΟΖ. Όμως αυτή δεν είναι διαφορά ανάμεσα στην Τουρκία, την Ελλάδα και την Κύπρο, είναι μία διαφορά ανάμεσα στην Ευρώπη και την Τουρκιά, καθώς διακυβεύονται στρατηγικά συμφέροντα της Ευρώπης.
Είναι επίσης ένα ζήτημα το οποίο οφείλει να απασχολεί και τις ΗΠΑ. Όπως γνωρίζετε οι ΗΠΑ έχουν ανανεώσει το ενδιαφέρον τους για την Ανατολική Μεσόγειο, δεν επιθυμούν δυνάμεις αποσταθεροποίησης σε αυτό το μέρος του κόσμου. Γι’ αυτό νομίζω η επίσκεψη του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών Πομπέο στην Ελλάδα είναι τόσο σημαντική.
Και επίσης υπάρχει αυτό το νέο πλέγμα συμμαχιών που διαμορφώνεται. Η συμφωνία ανάμεσα στο Ισραήλ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Ελλάδα έχει εξαιρετικές σχέσεις τόσο με τα ΗΑΕ όσο και με το Ισραήλ. Έχει τις τριμερείς στις οποίες συμμετέχουν το Ισραήλ, η Κύπρος, η Ελλάδα, η Αίγυπτος. Υπάρχουν πολλές χώρες που σκέφτονται παρόμοια. Η Τουρκία επιλέγει να κινηθεί σε διαφορετική κατεύθυνση. Μακάρι να μην ήταν έτσι τα πράγματα, μακάρι να είχαμε μια πολύ εποικοδομητική σχέση με την Τουρκία, όχι μόνο ως γείτονα αλλά και ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
*Ian Bremmer*: Οι Ευρωπαίοι είναι ιστορικά διχασμένοι σε πολλά ζητήματα, και η Τουρκία σίγουρα ήταν ένα όπου έπαιζαν πολλά συμφέροντα. Αισθάνεστε ότι αυτό έχει δώσει στην Τουρκία μεγαλύτερη ευελιξία; Σας έχει προκαλέσει αυτό περισσότερα προβλήματα; Ή θεωρείτε ότι οι Ευρωπαίοι βρίσκονται σε καλό σημείο σε ό,τι αφορά αυτό το ζήτημα, από τη σκοπιά της Ελλάδας;
*Κυριάκος Μητσοτάκης*: Πιστεύω ότι οι Ευρωπαίοι κατανοούν πολύ καλύτερα τώρα την κατάσταση απ’ ότι πριν από έξι μήνες. Και σε ένα βαθμό αυτό είναι ένα ζήτημα αρχών, πως αν τα κυριαρχικά δικαιώματα ενός κράτους μέλους δεχθούν επίθεση, πρόκειται για επίθεση στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αλλά είναι και θέμα καθαρής γεωπολιτικής ισχύος. Εάν αυτή είναι μια κρίσιμη περιοχή για την Ευρώπη και δεν θέλουμε να είμαστε απλώς μια ήπια οικονομική δύναμη, εάν θέλουμε να ασκήσουμε μεγαλύτερη γεωπολιτική επιρροή, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τους μοχλούς της ισχύος μας, οι οποίοι σε αυτή την περίπτωση είναι οικονομικοί. Διότι έχουμε πολύ μεγάλη οικονομική επιρροή. Πρέπει να είμαστε περισσότερο παρόντες και πιο απαιτητικοί όταν χαράσσουμε πολιτικές στην άμεση γειτονιά μας. Αυτό δεν είναι για κάτι που συμβαίνει στην άλλη άκρη του κόσμου.