Για αύξηση των πιστώσεων για την κάλυψη αναγκών των ελληνικών πρεσβειών το 2023 έκανε λόγο ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Ανδρέα Λοβέρδου, για την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών των πρεσβειών.
Ο υπουργός Εξωτερικών ενημέρωσε τον κ. Λοβέρδο και για τις μεταρρυθμίσεις που έχουν δρομολογηθεί, κυρίως με έργα ψηφιοποίησης λέγοντας χαρακτηρριστικά πως «για πρώτη φορά στην ιστορία του αυτό το υπουργείο θα απορροφήσει για ψηφιακά έργα άνω των 110 εκατομμυρίων ευρώ. Θα αλλάξει σαν Υπουργείο» είπε ο Νίκος Δένδιας.
Παράλληλα, ο Νίκος Δένδιας ανέφερε ότι ο προϋπολογισμός του 2023 θα διαμορφωθεί κοντά στα 290 εκατ. ευρώ και πρόσθεσε πως το 2023 το κονδύλι για τα έξοδα προβολής και δημοσίων σχέσεων στις αρχές του εξωτερικού περίπου θα διπλασιαστεί.
Ενημέρωσε επίσης τον βουλευτή ότι θα υπάρξει συνολική μεταρρύθμιση στη γενική οικονομική διαχείριση. Ο Νίκος Δένδιας, αναφερόμενος στο πλαίσιο κατανομής χρηματοδότησης των δράσεων, της Διεύθυνσης Στρατηγικού Σχεδιασμού, είπε ότι θα υπάρχει πλέον επιχειρησιακό σχέδιο που θα περιλαμβάνει κοστολογημένες δράσεις με τρόπο που «δεν θα είναι ο υπουργός εκείνος που θα διανέμει χρήματα, κατά τη συμπάθεια και την αρέσκεια του, στις πρεσβείες».
Αναλυτικά η απάντηση του κ. Δένδια
Κύριε Πρόεδρε, ευχαριστώ. Καλησπέρα.
Αγαπητέ κύριε Υπουργέ, κύριε συνάδελφε,
Σας ευχαριστώ και για την αναγνώριση στο ζήτημα της ειλικρινούς μεταξύ μας συνεργασίας και ενημέρωσης.
Βεβαίως συνιστά υποχρέωσή μου. Δεν κάνω κάτι παραπάνω από αυτό. Πάντως σας ευχαριστώ για την καλοσύνη σας να το αναγνωρίσετε.
Επίσης οφείλω να πω ότι επί της αρχής στην ερώτησή σας, όπως ξέρετε και όπως αναμένετε, θα συμφωνήσω μαζί σας. Δεν πρόκειται να έρθω εδώ ούτε να ξεκινήσω λέγοντάς σας «τότε έγιναν αυτά, τότε έγιναν εκείνα ή φταίει εκείνος πριν».
Θα συμφωνήσω μαζί σας ότι οι διαθέσιμες πιστώσεις, ιδίως για τα έξοδα προβολής και δημοσίων σχέσεων στις Αρχές Εξωτερικού είναι πολύ περιορισμένες και ο συνολικός προϋπολογισμός του Υπουργείου είναι πολύ περιορισμένος.
Θα μου επιτρέψετε να σας πω δύο πράγματα στην πρωτολογία και να συνεχίσω να συμπληρώσω τη δευτερολογία, βλέποντας τη διαδικασία εδώ ως μία διαδικασία αμοιβαίας ενημέρωσης και εξήγησης μιας στάσης στην Εθνική Αντιπροσωπεία, και όχι σαν μία προσπάθεια αντιμετώπισης της ερώτησης ως αντιπολιτευτικού εργαλείου κατά της κυβέρνησης.
Δεν θα επεκταθώ στα θέματα του προϋπολογισμού που είπατε. Πάντως, απλώς, το 2023 θα διαμορφωθεί γύρω στα 290. Και μια προηγούμενη διαφορά, μια μείωση που φαίνεται, δεν είναι πραγματική μείωση, διότι προσωπικό και διάφορες δαπάνες επέστρεψαν στη Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης. Αλλά ας μείνω στην ερώτησή σας, γιατί έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον.
Κατ’ αρχάς, επί της ουσίας, το 2023, το νούμερο με το οποίο θα ξεκινήσουν οι Αρχές του Εξωτερικού θα διπλασιαστεί, θα πάει γύρω στα 800.000 ευρώ από τα περίπου 300.000 του 2022. Για τα έξοδα προβολής και δημοσίων σχέσεων, γι’ αυτό το οποίο κυρίως αφορά η ερώτησή σας όπως τη διαβάζω.
Το οποίο, επίσης, και τα 300.000 ευρώ του 2022 θα φτάσουν μέχρι το τέλος του χρόνου περίπου στο 1.000.000 ευρώ, με επιπλέον εγκρίσεις της Κεντρικής Υπηρεσίας για ad hoc ενέργειες.
Όμως εδώ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα δομικό πρόβλημα, για το οποίο υπήρξε προσπάθεια να διορθωθεί.
Το νομικό πρόβλημα είναι η όλη οικονομική διαχείριση του Υπουργείου, η οποία επιτρέπει κάθε χρόνο – κύριε Πρόεδρε, ίσως αν μου επιτρέψετε να εκμεταλλευτώ λίγο την πρωτολογία – να υπάρχει σωρεία επιστροφών χρημάτων, τα οποία αδυνατούν οι υπηρεσίες να απορροφήσουν.
Υπάρχει βελτίωση της απορρόφησης, έχουμε φτάσει το 2021 στο 78%, υπολογίζουμε ότι το 2022 θα περάσουμε το 80%. Ξεκινήσαμε κάτω από το 70%.
Όμως για να αντιμετωπιστεί αυτό, η ανάγκη είναι η συνολική μεταρρύθμιση του Υπουργείου που υλοποιείται. Και το λέω επιγραμματικά, μπορώ να επεκταθώ στη δευτερολογία.
Συστάθηκε Γενική Οικονομική Διεύθυνση, η οποία πρέπει να στελεχωθεί με άτομα τα οποία είναι καταρτισμένα στο αντικείμενο της οικονομικής διαχείρισης. Μεγάλο τμήμα του Υπουργείου Εξωτερικών δεν γνωρίζει οικονομική διαχείριση. Έχουμε προκηρύξει τη θέση, υπήρξε άκαρπη, την επαναπροκηρύξαμε.
Δημιουργήθηκε Διεύθυνση Στρατηγικού Σχεδιασμού με πλαίσιο το οποίο έχει κατανομή των δράσεων, ώστε να ξέρουμε ποιες δράσεις να χρηματοδοτούμε. Και όχι ο Υπουργός να διανέμει κατά την αρέσκειά του και τη συμπάθειά του, ή κατά το όνομα μεγάλο ή μικρό της εκάστοτε Πρεσβείας, τα χρήματα.
Έχουμε προχωρήσει σε ψηφιοποίηση της οικονομικής διαχείρισης όλων των Αρχών της εξωτερικής υπηρεσίας, η οποία θα αρχίσει να λειτουργεί την 1η Ιουνίου 2023. Όποιος με διαδεχθεί, δηλαδή, θα έχει ένα σοβαρό εργαλείο στα χέρια του, για να ξέρει τι γίνεται στα οικονομικά των υπηρεσιών του.
Υπάρχει προεδρικό διάταγμα, το οποίο θα συζητήσουμε, θα ενημερωθείτε αυτοτελώς εσείς με την προηγούμενη ιδιότητά σας ως προς τη σύνθεση Αρχών της εξωτερικής υπηρεσίας, γιατί θα επιφέρουμε αλλαγές.
Και υπάρχει και η υλοποίηση του έργου «Ψηφιοποίηση των Προξενικών Υπηρεσιών» ώστε να υπάρχουν καλύτερες υπηρεσίες. Τα υπόλοιπα θα σας τα πω στη δευτερολογία, αλλά συμποσούμενη η απάντηση έχει ως εξής:
Πρώτον, περισσότερα χρήματα το 2023.
Δεύτερον, βελτίωση του συστήματος, ώστε να μην επιστρέφονται χρήματα. Αυτό σημαίνει ψηφιοποιήσεις και στρατηγικός σχεδιασμός, κατανομή δράσεων και χρηματοδότηση δράσεων. Όχι υπηρεσιών κατά το δοκούν του εκάστοτε Υπουργού.
Κος ΛΟΒΕΡΔΟΣ:
*****
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ:
Κύριοι συνάδελφοι και κύριε Υπουργέ,
Δεν έχω καμιά πρόθεση να σας κατηγορήσω για τα κίνητρα υποβολής της ερώτησης και σας ξαναλέω, γιατί θέλω να είμαι ειλικρινής στην Εθνική Αντιπροσωπεία, ότι συμμερίζομαι σε μεγάλο βαθμό τουλάχιστον την ανάγνωση των αριθμών.
Αυτό το οποίο θα ήθελα να σας παρακαλέσω να κάνουμε μαζί είναι να ξεφύγουμε από την ανάγνωση των αριθμών ως αριθμών και από τα λελογισμένα παράπονα των ανθρώπων οι οποίοι χειρίζονται τα πενιχρά – όχι τόσο πενιχρά, γιατί σας ξαναείπα ότι το Υπουργείο κατά τη διάρκεια του χρόνου αυξάνει σταδιακά τα ποσά, αλλά πενιχρά πάντως και στον απόλυτο βαθμό που φθάνει, δηλαδή και το 1 εκατομμύριο με το οποίο θα ξεκινήσουμε το 2023 – παίρνει χρόνια.
Και σωστά τοποθετήσατε το μέτρο σύγκρισης στη γειτονική χώρα, η οποία λειτουργεί πολλές φορές εις βλάβην των δικών μας συμφερόντων. Αυτό είναι αλήθεια και η χώρα μας πρέπει να προβάλλει τα δίκαιά της. Τα δίκαιά της δεν είναι από Θεού. Κατά συνέπεια, συμμερίζομαι τα κίνητρα τα οποία σας οδηγούν στην ερώτηση.
Σας παρακαλώ, όμως, να εμβαθύνετε πίσω από το πρώτο πρόβλημα στο δεύτερης τάξης σημαντικότερο πρόβλημα, το οποίο είναι η διαχρονική αδυναμία αυτού του Υπουργείου – δε θα ήθελα δημοσίως να εξηγήσω γιατί, έχω και εξήγηση για αυτό – να απορροφά κονδύλια.
Θα σας πω ένα παράδειγμα: ΕΣΠΑ. Είναι το μόνο Υπουργείο που δεν έχει εντάξει τίποτε για τις κτιριακές του υποδομές, και εντός της χώρας και εκτός της χώρας, οι οποίες πάσχουν. Λέτε για τα έξοδα των Αρχών Εξωτερικού, και σωστά το λέτε, να σας δώσω έναν αριθμό. Και θα σας αιτιολογήσω και τη δική μου τρίχρονη διαδρομή, γιατί έχετε δίκιο, δεν είμαι «χθεσινός». Δεν μπορώ να φέρομαι και να ομιλώ σαν κάποιος που μόλις έχει έρθει σε αυτό το πόστο.
Ο ψηφισμένος προϋπολογισμός του 2021 ήταν 26 εκατομμύρια, με επιπλέον διαμόρφωση, 43 εκατομμύρια. Για τις πιστώσεις Αρχών Εξωτερικού μιλάμε. Το ξέρετε ότι επιστρέψανε 11 εκατομμύρια τα οποία δεν μπόρεσαν να απορροφήσουν; Άρα με ποιο βάρος θα πάω στο Υπουργείο Οικονομικών και θα του πω «φέρε και άλλα» όταν ο μηχανισμός του Υπουργείου το οποίο διοικώ δεν έχει τη δυνατότητα να απορροφήσει τα κονδύλια; Ποια ήταν η επιλογή λοιπόν; Γιατί έχετε δίκιο και μου λέτε «τρία χρόνια που είσαι εκεί τι έκανες;». Θα σας απαντήσω τι έκανα.
Προσπάθησα να αλλάξω το σύστημα λειτουργίας. Και είπα και προηγουμένως: Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών. Επιχειρησιακό σχέδιο με κοστολογημένες δράσεις, για να ξέρουμε που πάνε τα χρήματα. Ψηφιοποίηση στα Προξενεία.
Εάν με ρωτήσετε, εάν μου καταθέσετε ερώτηση αυτή τη στιγμή και να μου μιλήσετε για τα έξοδα τα οποία γίνονται επί τη βάση των προξενικών εισπράξεων μέχρι 30/9, δεν έχω να σας τα δώσω, διότι δεν τα ξέρω. Θα μου έρθουν όλα μαζεμένα στο τέλος του χρόνου.
Κι από εκεί και πέρα επίσης, ψηφιοποιημένη πλατφόρμα για τις δράσεις. Για να ξέρουμε ποιες δράσεις γίνονται και άρα τι χρήματα πληρώνουμε σε αυτές τις δράσεις.
Και σε δεύτερο χρόνο, αλλαγή της Διπλωματικής Ακαδημίας, για να αλλάξει το προσοντολόγιο του διπλωμάτη, ώστε να αντιλαμβάνεται και τα οικονομικά.
Με ρωτήσατε για τους ΟΕΥ, θα μπορούσα να σας απαντήσω και για αυτό, αλλά ο χρόνος δεν επιτρέπει. Πρέπει να κάνουμε – και λέω να κάνουμε γιατί αυτό διατρέχει πέραν της μιας κοινοβουλευτικής θητείας, ίσως δυο ή τρεις κατ’ ελάχιστον – μια συνολική μεταρρύθμιση η οποία όμως έχει μπει σε έναν δρόμο. Διότι αυτό το Υπουργείο για πρώτη φορά στην ιστορία του θα απορροφήσει για ψηφιακά έργα άνω των 110 εκατομμυρίων ευρώ. Θα αλλάξει σαν Υπουργείο.
Όποιος καθίσει στην καρέκλα του Υπουργού Εξωτερικών μετά από δυο χρόνια θα διοικεί ένα άλλο Υπουργείο. Δεν θα σας απαντά, σε εσάς ή οποιονδήποτε άλλον, όπως σας απαντώ εγώ σήμερα.
Αλλά αυτό απαιτούσε μια ολόκληρη αλλαγή νοοτροπίας. Όχι «αυξάνω τα κονδύλια, για να τα επιστρέψω στο τέλος του χρόνου στο Υπουργείο Οικονομικών, για να μην έρχεται ο οποιοσδήποτε να μου κάνει, ορθώς, έλεγχο και να μου λέει τι είναι αυτά που κάνεις».
Αλλά αλλαγή συνολικά του συστήματος, ώστε να μπορεί αυτό να γίνει ένα σύγχρονο Υπουργείο του 21ου αιώνα. Αυτή είναι η απολογία μου απέναντί σας.
Και ξαναλέω, καταθέτω την απολογία, συνυπογράφοντας την ορθότητα αυτού που λέτε ότι σε απόλυτες τιμές το ποσό είναι κωμικό. Επ’ αυτού δεν πρόκειται από εμένα να ακούσετε κάτι άλλο.