Στις «πολλές προκλήσεις» που αντιμετωπίζει η χώρα μας αναφέρθηκε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας κατά την παρουσίαση του νέου βιβλίου του Κωνσταντίνου Φίλη, σε συνεργασία με τον Μάκη Προβατά, με τίτλο «Διεκδικητικός Πατριωτισμός». «Η χώρα μας βρίσκεται μπροστά σε σειρά προκλήσεων και έχω πει επανειλημμένως και απειλής, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι η εξωτερική της πολιτική αποτελεί μόνο την απάντηση ή την αντίδραση σε αυτή την απειλή» ανέφερε χαρακτηριστικά και εξήγησε ότι αυτό θα εγκλώβιζε τη χώρα.
Σε ό,τι αφορά την κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή μας, περιέγραψε πως τίποτα δεν είναι όπως ήταν. Ειδικότερα, ανέφερε πως η Τουρκία με την οποία διαλέγεται, συναλλάσσεται η Ελλάδα σήμερα, δεν έχει καμία σχέση με την Τουρκία του 2000-2010. Είναι χαρακτηριστικό πως άλλαξε η Τουρκία όταν εμφανίστηκε το κύμα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, προσέθεσε.
Στηλιτεύοντας τον ρόλο της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων, ανέφερε ότι «είναι ένας από τους παίκτες που θα ήθελαν οι κοινωνίες αυτές να οπισθοχωρήσουν προς προηγούμενα σχήματα, η οποία χαλάει πάρα πολλά χρήματα για την, υποτίθεται, βελτίωση της μουσουλμανικής εκπαίδευσης στις χώρες αυτές, που όμως είναι ένα πρότυπο εκπαίδευσης που ανατρέχει σε άλλες εποχές με άλλες αντιλήψεις και στην πραγματικότητα συνιστά ένα νεο-οθωμανικό αναθεωρητισμό».
«Είμαι εξαιρετικά ευτυχής που κλήθηκε η Ελλάδα στη Διάσκεψη του Παρισιού για τη Λιβύη»
Κληθείς να απαντήσει για τη Διάσκεψη του Παρισιού για τη Λιβύη, που θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή, δήλωσε εξαιρετικά ευτυχής που θα συμμετάσχει ο πρωθυπουργός, τον οποίο θα συνοδεύσει. «Είμαι εξαιρετικά ευχαριστημένος που κλήθηκε η Ελλάδα, και πήγα στην Τρίπολη στην τελευταία διάσκεψη που οργάνωσε η προσωρινή κυβέρνηση. Νομίζω ότι έχουμε μπει σε μια διαδικασία που συμμετέχουμε στην προσπάθεια για να δημιουργηθεί μια λειτουργούσα οντότητα στη Λιβύη. Βεβαίως, όμως, με κανέναν τρόπο δεν είμαι έτοιμος να σας πω ότι υπάρχει ένα χρονοδιάγραμμα το οποίο θα οδηγήσει στην αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων και των μισθοφόρων» σημείωσε. Εξήγησε πως είναι μια μακρά, επίπονη διαδικασία, υπογραμμίζοντας όμως ότι «μετέχουμε στη λήψη των αποφάσεων, και αυτό είναι κάτι το εξαιρετικά σημαντικό».
Σε ερώτηση του συγγραφέα του βιβλίου για το μέλλον της συμφωνίας με τη Λιβύη όσον αφορά την ΑΟΖ, είπε ότι στο παρελθόν με τη χώρα αυτή υπήρξε μακρά σειρά διαπραγματεύσεων και συμπλήρωσε ότι η διαφορά για την οποία δεν συμφωνήσαμε με την προ της πτώσης του Καντάφι Λιβύη ήταν της τάξης του 3% της θαλάσσιας έκτασης. Ανέφερε πως αν αυτή η συμφωνία είχε υπογραφεί, δεν θα υπήρχε το τουρκολιβυκό και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε τώρα.
Στο πλαίσιο αυτό, προέταξε την ανάγκη εθνικού ρεαλισμού και να μπορούμε να έχουμε μια ομόνοια στη λήψη των βασικά σημαντικών εθνικών αποφάσεων. «Είμαστε πολύ μικροί για να μπορούμε να αντέξουμε διχόνοια στις υπαρξιακές μας επιλογές. Δεν μπορεί η χώρα να το έχει αυτό» υπογράμμισε και τόνισε ταυτόχρονα: «Παρά τις διαφοροποιήσεις, τα τελευταία χρόνια που ασκώ αυτά τα καθήκοντα υπάρχει μια κοινωνική ωριμότητα γύρω από τις αναγκαίες μεγάλες επιλογές».
Κλείνοντας τη συζήτηση για τη Λιβύη, επισήμανε πως η Ελλάδα έχει υιοθετήσει τον μεγαλύτερο δήμο της Τρίπολης, στον οποίο διαμένουν κυρίως εσωτερικά εκτοπισμένοι άνθρωποι, ο οποίος έχει μια ποδοσφαιρική ομάδα που προέρχεται από εκτοπισμένα παιδιά, τα οποία θα αρχίσουν να παίζουν από την επόμενη εβδομάδα στην πρώτη κατηγορία της Λιβύης φορώντας στη φανέλα τους την ελληνική σημαία.
«Αν τα Δυτικά Βαλκάνια δεν γίνουν Ευρώπη, δυστυχώς θα ξαναγίνουν Βαλκάνια με την κακή έννοια του όρου»
Στη συνέχεια, ο Νίκος Δένδιας, απαντώντας σε ερώτηση για τις τρέχουσες εξελίξεις στη Βόρεια Μακεδονία, τόνισε ότι αν τα Δυτικά Βαλκάνια δεν γίνουν Ευρώπη, δυστυχώς θα ξαναγίνουν Βαλκάνια με την κακή έννοια του όρου.
Πιο συγκεκριμένα, είπε ότι αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζουμε την αρχή μιας κρίσης στη Βόρεια Μακεδονία. Αναφερθείς στην αυριανή συζήτηση της Βουλής της Βόρειας Μακεδονίας για την πρόταση μομφής, ανέφερε «μην προδικάσατε το αποτέλεσμα, μην θεωρήσετε ότι η κυβέρνηση Ζάεφ περάτωσε τον κύκλο της, δεν είναι καθόλου αυτονόητο αυτό».
Παράλληλα, διαμήνυσε εκ νέου πως η Ελλάδα είναι σταθερή φίλη και σύμμαχος της Βόρειας Μακεδονίας, υπό την απαραίτητη προϋπόθεση ότι τηρεί τα συμπεφωνημένα.
Επίσης, αναφέρθηκε στον διάλογο Βελιγραδίου – Πρίστινας, σημειώνοντας πως η Ελλάδα δεν θέλει να διαιωνίζεται η διαφορά εκεί και εξέφρασε βαθύτατη ανησυχία για τη Βοσνία – Ερζεγοβίνη και για την κατάσταση στο Μαυροβούνιο.
«Η σχέση της Ελλάδας με την Αίγυπτο είναι μια απόλυτα στρατηγική επιλογή»
Ειδική αναφορά έκανε στη σημασία της σχέσης της Ελλάδας με την Αίγυπτο. Η σχέση της Ελλάδας με την Αίγυπτο είναι μια απόλυτα στρατηγική επιλογή, απαραίτητη σχέση, διαμήνυσε και ανέφερε πως η τελευταία συμφωνία για την ηλεκτρική διασύνδεση των δύο χωρών που στηρίζεται στη συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες, δείχνει πόσο απαραίτητη είναι αυτή η σχέση και τι οικονομική δυναμική έχει.
«Οι 5 κύκλοι της εξωτερικής πολιτικής »
Στην αρχή της ομιλίας του ο Νίκος Δένδιας σκιαγράφησε την εξωτερική πολιτική της χώρας μας, παρομοιάζοντας την σχηματικά με το σήμα των Ολυμπιακών Αγώνων, με τους 5 ομόκεντρους κύκλους. «Η χώρα καταρχήν έχει μια πολιτική η οποία σχηματικά θυμίζει πάρα πολύ το σήμα των Ολυμπιακών Αγώνων, με 5 αλληλοτεμνόμενους κύκλους» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Επεξηγώντας τη σχηματική αυτή παρουσίαση, ο Νίκος Δένδιας είπε πως ο πρώτος κύκλος αφορά την ευρύτερη βόρεια γειτονιά μας, τα ευρύτερα Βαλκάνια, με τις προκλήσεις που ιδίως τα Δυτικά Βαλκάνια στην παρούσα συγκυρία παρουσιάζουν, σημειώνοντας πως δεν αναφέρεται μόνο στη Βόρεια Μακεδονία. Άλλες χώρες βορειότερα είναι δυνάμει πηγή πολύ μεγάλων προβλημάτων, συμπλήρωσε.
Ο δεύτερος κύκλος καλύπτει μια σειρά χωρών, Ισραήλ, Αίγυπτος, χώρες του Κόλπου, Τουρκία. Με αυτές τις χώρες η Ελλάδα έχει και με μερικές εξαιρετικά στενές σχέσεις, όπως η Αίγυπτος με την οποία υπέγραψε την «εξαιρετική συμφωνία» για την ΑΟΖ, το Ισραήλ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την πολύ στενή σχέση με τη Σαουδική Αραβία. Παράλληλα, αναφέρθηκε στο άνοιγμα σε χώρες της περιοχής με τις οποίες η Ελλάδα δεν είχε καμία σχέση πριν, όπως το Ομάν, η Ιορδανία, το Ισραήλ, «αλλά και τη βαθιά προβληματικότητα της σχέσης μας με την Τουρκία». Επιπροσθέτως, ανέφερε πως «η Βόρεια Αφρική είναι ένας χώρος με τον οποίο η Ελλάδα υπήρξε απούσα και πλήρωσε την απουσία της με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε τώρα στη Λιβύη».
Ο τρίτος κύκλος είναι η Ευρώπη. Ειδικότερα, αφού ανέφερε πως η ΕΕ είναι ένα εγχείρημα για το οποίο είναι εξαιρετικά περήφανος που μετέχει η Ελλάδα, σημείωσε πως θυμίζει τις μεγάλες μονοθεϊστικές θρησκείες, με την εξαίρεση του Ισλάμ: «παίρνει αιώνες για να ωριμάσει και είναι μόλις στις πρώτες δεκαετίες της ζωής της». Από την άλλη, προσέθεσε, είναι το πιο περήφανο εγχείρημα συνεργασίας κρατών στην ιστορία της ανθρωπότητας. Επιπλέον, αναφέρθηκε και σε μια σειρά άλλων ευρωπαϊκών χωρών, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και σε άλλες χώρες-μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, όπως η Ρωσία, η οποία, όπως είπε, είναι μια χώρα που κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει.
Ο τέταρτος κύκλος αφορά την αμερικανική ήπειρο και κυρίως τις ΗΠΑ, τον υπερατλαντικό δεσμό, τις σχέσεις μας με το ΝΑΤΟ.
Τέλος, ο πέμπτος κύκλος καλύπτει την επέκταση του ελληνικού ενδιαφέροντος σε περιοχές που μέχρι τώρα ήταν σχεδόν εκτός του ορίζοντα με ορισμένες εξαιρέσεις, όπως την Κίνα η οποία ήταν ήδη παρούσα οικονομικά στη χώρα μας. Επίσης, αναφέρθηκε σε άλλες χώρες, όπως την Ινδία, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία και σε μια σειρά κρατών της Αφρικής και της Κεντρικής Ασίας που παρουσιάζουν για την Ελλάδα ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Αναδεικνύοντας τη σημασία της σχηματικής παρουσίασης, είπε πως η λογική όλων αυτών των κύκλων είναι η δημιουργία ενός πλαισίου κατανόησης επί τη βάσει ορισμένων αρχών του Διεθνούς Δικαίου και στις περισσότερες περιπτώσεις του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, που θα επιτρέψει στην Ελλάδα και στις χώρες αυτές συνεργαζόμενες, να δημιουργήσουν ένα καλύτερο μέλλον για τις κοινωνίες τους, μια σταθερότερη κατάσταση και μια πρόοδο στις οικονομίες τους και από την άλλη διά του κοινού τόπου δεν θα επιτρέψουν σε αντιλήψεις διαφορετικές, αποκλίνουσες από το Διεθνές Δίκαιο να βρουν πρόσφορο έδαφος ανάπτυξης στον 21ο αιώνα. Αναγνώρισε πως αυτό δεν είναι κάτι το εύκολο και το άμεσα επιτεύξιμο, αλλά τόνισε πως είναι ορατό ότι δημιουργείται μια κοινή αντίληψη σε μια πολύ μεγάλη και πολύ ισχυρή ομάδα χωρών, κάτι που ίσως εδώ και λίγα χρόνια φαινόταν ίσως ευκταίο, αλλά όχι πιθανό ή επιτεύξιμο.
Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, ο υπουργός Εξωτερικών προέταξε πως πρέπει να υπάρχει μια αντιστοίχιση, θα πρέπει να είναι ένας εσωτερικός διάλογος μέσα στην ίδια την πατρίδα μας που θα επιτρέπει να αναπτυχθούν καινούργιες σκέψεις, ιδέες, αντιλήψεις, πάντα μέσα στο πλαίσιο του πατριωτισμού και θα αποτρέψει την παλινδρόμηση σε έναν αυτοεγκλωβισμό που θα μπορούσε να εμποδίσει να κατορθώσει η πατρίδα μας το σύνολο των δυνατοτήτων μας.
Για το βιβλίο «Διεκδικητικός Πατριωτισμός»
Αναφερόμενος στο βιβλίο των Κωνσταντίνου Φίλη και Μάκη Προβατά, ο Νίκος Δένδιας είπε πως είναι μια σοβαρή συνεισφορά σε αυτό που είναι απαραίτητο να γίνει, μια βαθιά ενδοσκόπηση πού βρισκόμαστε και κυρίως πού πρέπει να πάμε. Επισήμανε, επιπλέον, πως το βιβλίο διαπνέεται από μια εξαιρετικά σύγχρονη και ενδιαφέρουσα προσέγγιση των θεμάτων, είτε συμφωνεί είτε διαφωνεί κανείς με ορισμένα από αυτά που γράφονται σε αυτό. Και μάλιστα, προσέθεσε, με την εύστοχη επιλογή όχι ενός κειμένου, αλλά μιας διαδικασίας διαλόγου μέσω ερωτήσεων οι οποίες απαντώνται με έναν εύληπτο τρόπο.
Περαιτέρω, υπογράμμισε τη λέξη πατριωτισμός, που είναι κατεξοχήν αυτό που αντιστοιχεί στο αίσθημα του μέσου Έλληνα, μια θετική αγάπη προς την πατρίδα του και ό,τι αυτή εκπροσωπεί, χωρίς αυτό να συνιστά ούτε περιφρόνηση απέναντι σε οτιδήποτε άλλο ούτε αίσθημα αλαζονείας ή παράλογης υπεροχής, αλλά συνδυαζόμενο με την προσπάθεια που καταβάλλει η χώρα μετέχοντας σε υπερεθνικά σύνολα όπως η ΕΕ.
Για το βιβλίο που παρουσιάστηκε στον πολυχώρο του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής του Μεγάρου Μουσικής, μίλησαν επίσης η Μαριλένα Κοππά, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και πρώην ευρωβουλευτής, ο Κώστας Κωστής, καθηγητής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και ο Κωνσταντίνος Φίλης, συγγραφέας του βιβλίου.
Μεταξύ άλλων, παραβρέθηκαν στην παρουσίαση του βιβλίου ο υφυπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων Άγγελος Συρίγος, η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην αναπληρώτρια υπουργός Εξωτερικών Σία Αναγνωστοπούλου, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του πρωθυπουργού Θάνος Ντόκος, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Αλέξανδρος Παπαϊωάννου, ο επιχειρηματίας Πρόδρομος Εμφιετζόγλου, ο διπλωματικός σύμβουλος του Αλέξη Τσίπρα Βαγγέλης Καλπαδάκης, πρεσβευτές και διπλωμάτες, ακαδημαϊκοί.
Στο βιβλίο από τις εκδόσεις «Παπαδόπουλος» παρουσιάζεται μια διαχρονική επισκόπηση της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας. Τη συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος Μάκης Προβατάς.