Η κατηγορηματική διαβεβαίωση του πρωθυπουργού ότι οι κάλπες θα στηθούν στο τέλος της τετραετίας µπορεί να έφερε µια πρόσκαιρη ανακούφιση στα στελέχη της αξιωµατικής αντιπολίτευσης -καθώς η λογική που επικρατεί στην Κουµουνδούρου είναι «όσο πιο αργά τόσο πιο καλά»-, τα έβαλε ωστόσο στη διαδικασία να ψάξουν τα πώς και τα γιατί πίσω από τις κινήσεις του πρωθυπουργού.
Η αλήθεια είναι ότι οι συνεργάτες του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ εµφανίζονται επιφυλακτικοί απέναντι στις διαβεβαιώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη για κάλπες τον Μάιο του 2023 και προσπαθούν να καταλάβουν τον σχεδιαµό και την τακτική που έχει αποφασίσει να ακολουθήσει ο πρωθυπουργός. Επιµένουν, δε, ότι το Μέγαρο Μαξίµου µπορεί και να αιφνιδιάσει τους πάντες φέρνοντας τις εκλογές νωρίτερα από το 2023, ακόµα και µέσα στο φθινόπωρο, από τη στιγµή που τα νούµερα δεν βγαίνουν.
Η ανάγνωση των προθέσεων του Κυριάκου Μητσοτάκη, σύµφωνα µε τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, έχει πολλές πτυχές, καθώς οι όποιες αποφάσεις του δεν έχουν να κάνουν µόνο µε τον ίδιο, αλλά και µε τους εταίρους και προφανώς µε τις εξελίξεις στα θέµατα της ενέργειας. Κατ’ αρχάς, οι συνεργάτες του Αλέξη Τσίπρα θεωρούν ότι ο πρωθυπουργός θέλησε µε την κίνηση αυτή να στείλει µήνυµα στην κοινωνία ότι µια σταθερή, αυτοδύναµη κυβέρνηση µπορεί να τα καταφέρει και ο ίδιος ως θεσµικός παράγοντας ακολουθεί αυτή την τακτική. Αρα, στην περίπτωση που τελικά το φθινόπωρο ή στις αρχές του χειµώνα προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές, το µήνυµα που θα σταλεί στην κοινωνία είναι ότι, παρά τις όποιες προθέσεις είχε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, το διεθνές οικονοµικό περιβάλλον επέβαλε τα πράγµατα να γίνουν αλλιώς.
Μια τέτοια αιφνιδιαστική απόφαση θα ενίσχυε τον δικοµµατισµό -καθώς οι πολίτες στις µεγάλες κρίσεις συσπειρώνονται γύρω από τα µεγάλα κόµµατα-, αποψιλώνοντας το ΠΑΣΟΚ και στηρίζοντας τη Ν.∆. Οι συνεργάτες του Αλέξη Τσίπρα υποστηρίζουν ότι ο πρωθυπουργός γνωρίζει πολύ καλά τα «αγκάθια» που έχει µπροστά του, καθώς οι προβλέψεις για την ενέργεια και την οικονοµία είναι οι πλέον δυσοίωνες.
Αδύναμο το ενδεχόμενο
Λένε, ωστόσο, ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης ευελπιστεί πως οι ευρωπαϊκοί θεσµοί θα βάλουν το χέρι στην τσέπη και θα ενισχύσουν τις χώρες-µέλη που σήµερα εµφανίζονται να αντιµετωπίζουν σοβαρά προβλήµατα. Το σενάριο αυτό µοιάζει ωστόσο να είναι ιδιαίτερα αδύναµο, αφού όλοι οι αναλυτές κάνουν λόγο για παγκόσµια ύφεση. ∆ίνουν µάλιστα έµφαση -γνωρίζοντας πλέον πολύ καλά πώς λειτουργούν οι θεσµοί- στη δέσµευση της κυβέρνησης ότι, για να λάβει νέα χρήµατα από το Ταµείο Ανάκαµψης το φθινόπωρο, θα πρέπει να έχει εκπληρώσει µια σειρά από προαπαιτούµενα και µεταρρυθµίσεις (ιδιαίτερα στον τοµέα της Υγείας). Υποστηρίζουν, δε, ότι η επιστροφή της επιστρεπτέας προκαταβολής εντάσσεται σε αυτό το πλαίσιο, καθώς οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το οικονοµικό επιτελείο της κυβέρνησης το πάλεψε στην Ευρώπη, αλλά τελικά δεν κατάφερε να το κερδίσει, καθώς οι θεσµοί το είδαν ως προεκλογική κίνηση.
Συνδέουν µάλιστα το θέµα αυτό µε τη γραπτή δέσµευση για συνετή δηµοσιονοµική πολιτική το 2023 και τη διακοπή έκτακτων παροχών που δεν µονιµοποιήθηκαν, κάνοντας λόγο για την πορεία προς πρωτογενή πλεονάσµατα το 2023. Τα στελέχη της Κουµουνδούρου δίνουν µάλιστα έµφαση στο µήνυµα που έστειλαν ευρωπαϊκές πηγές, λέγοντας ότι «η Ελλάδα θα πρέπει να φέρει εις πέρας τα προαπαιτούµενα της ενισχυµένης εποπτείας που εκκρεµούν, αλλά και τις νέες δεσµεύσεις για το σχέδιο ανάπτυξης». Οπως υποστηρίζουν, µάλιστα, η ολοκλήρωση των προαπαιτούµενων θα φέρει και κοινωνικές αντιδράσεις.
Με βάση τα στοιχεία του πληθωρισµού -ο οποίος ανεβαίνει κάθε µήνα περισσότερο από τον µέσο όρο της Ευρώπης-, τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ λένε ότι η κυβέρνηση δεν θα µπορέσει το επόµενο διάστηµα να φτιάξει ένα πακέτο µέτρων που θα ανακουφίσει τους πολίτες της χώρας. «Είναι χαρακτηριστικό», λένε τα στελέχη της Κουµουνδούρου, «ότι µε το κλείσιµο του ρωσικού αγωγού φυσικού αερίου τινάχτηκε στον αέρα και ο όποιος προγραµµατισµός είχε κάνει το κυβερνητικό επιτελείο για την ενίσχυση των τιµολογίων της ενέργειας. Με δεδοµένο ότι κανείς δεν γνωρίζει αν ο αγωγός Nord Stream 1 θα ανοίξει στην ώρα του, τα πράγµατα µοιάζουν ιδιαίτερα ρευστά και το µέλλον προµηνύεται δυσοίωνο». Οι ίδιοι άνθρωποι δίνουν ακόµα ιδιαίτερη έµφαση στο γεγονός ότι οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης βρίσκονται µπροστά στον κίνδυνο του δελτίου στην ενέργεια, κάτι που, αν συµβεί, αναµένεται να συµπαρασύρει τα πάντα στο πέρασµά του. Στην περίπτωση που υπάρξει µια τέτοια εξέλιξη, τα προβλήµατα που θα προκύψουν θα έχουν να κάνουν µε τις τιµές, αλλά και µε την επάρκεια ενέργειας, και αναµένεται να δοκιµάσουν την πολιτική και κοινωνική συνοχή της Ευρώπης.
Σε αυτόν τον κυκεώνα προβληµάτων, µοιραία θα βρεθεί εµπλεκόµενη και η Ελλάδα. Είναι χαρακτηριστικό, άλλωστε, ότι οι ευρωπαϊκοί θεσµοί ξεκίνησαν ήδη να µελετούν το χειρότερο σενάριο για την Ε.Ε., που είναι η παντελής έλλειψη του ρωσικού αερίου, ενώ η κυβέρνηση ανέβαλε τα όποια µέτρα είχε αποφασίσει για την τιµολογιακή πολιτική στην ενέργεια για τις 25 Ιουλίου.
Δημοσιεύτηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 16/7