Ριζοσπαστικές πρωτοβουλίες και κίνητρα που θα φέρουν τα πάνω κάτω στην αγορά περιλαμβάνει το νέο σχέδιο δράσης της κυβέρνησης για διάδοση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, που στόχο έχει την τόνωση της πραγματικής οικονομίας, την πάταξη της φοροδιαφυγής και πόρους που θα χρηματοδοτήσουν νέες φοροελαφρύνσεις εκεί όπου υπάρχει πραγματική ανάγκη.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «business stories», το οικονομικό επιτελείο καταστρώνει σχέδιο δράσης που θα ανακοινωθεί το φθινόπωρο.
Το νέο σύστημα θα έχει τα εξής χαρακτηριστικά:
1 Κίνητρα για συναλλαγές με κάρτες ή άλλα τραπεζικά μέσα πληρωμής για ηλεκτρολόγους, υδραυλικούς, ελαιοχρωματιστές, κηπουρούς, καθαριστές και πληθώρα τεχνικών ή άλλων επαγγελμάτων.
2 Προπληρωμένες από το κράτος (ειδικές) χρεωστικές κάρτες αντί για μετρητά στην τράπεζα σε όσους λαμβάνουν κοινωνικά επιδόματα.
3 Διεύρυνση των επιχειρήσεων που δέχονται υποχρεωτικά POS.
4 Θέσπιση υποχρέωσης στις επιχειρήσεις να διατηρήσουν ένα ελάχιστο επίπεδο ηλεκτρονικών πληρωμών, ως ποσοστό των εσόδων τους – σχεδόν αυτό που ήδη έχουν και σήμερα.
5 Θετικά κίνητρα σε επαγγελματίες και επιχειρήσεις να συμμετέχουν περισσότερο ενεργά και οι ίδιοι στις ηλεκτρονικές συναλλαγές.
Στόχος 2 δισ. τον χρόνο
Διαπιστωμένα, το 2019, σύμφωνα με ανάλυση του ΙΟΒΕ, το 1 στα 6 ευρώ επιπλέον έσοδα που είχε το κράτος προήλθε από την αύξηση της χρήσης πληρωμών με κάρτες. Η ίδια μελέτη τονίζει ότι, αν η χρήση καρτών αγγίξει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, τα κρατικά έσοδα θα αυξηθούν έως 2 δισ. ευρώ τον χρόνο από ΦΠΑ που πληρώνουν οι πολίτες αλλά δεν εισπράττει το κράτος.
Στην κατεύθυνση αυτή το υπουργείο Οικονομικών ανέλαβε ήδη δέσμευση έναντι της Κομισιόν και για δύο πολύ συγκεκριμένα μέτρα, τα οποία έκανε δεκτά:
■ Οι πληρωμές σε γιατρούς να μετράνε διπλά στις αναγκαίες ετήσιες δαπάνες, ώστε να καλύπτεται ευκολότερα το 30% του εισοδήματος.
■ 30% της δαπάνης μέσω τραπέζης σε μια σειρά από «ύποπτα» επαγγέλματα θα προσφέρει μείωση φορολογητέου εισοδήματος. Η λίστα περιλαμβάνει από μηχανικούς και οικοδομικές εργασίες μέχρι… γραφεία κηδειών.
Τα επιπλέον μέτρα που θα εξειδικευτούν από το οικονομικό επιτελείο, σύμφωνα με πληροφορίες του «b.s.», θα προβλέπουν τα εξής:
1 Διευρύνεται ο κύκλος των επαγγελμάτων με «ύποπτους» κλάδους για πληρωμές στους οποίους οι καταναλωτές θα έχουν μείωση στο φορολογητέο εισόδημά τους κατά 30% της δαπάνης. Αυτό γίνεται γιατί μετά από πανδημίες, capital controls, υποχρεωτικές e-πληρωμές και φορολοταρίες το συμπέρασμα είναι ότι έχουν αυξηθεί οι πληρωμές για αγορές προϊόντων, αλλά όχι τόσο οι πληρωμές για υπηρεσίες.
Μια ιδέα που επίσης απασχολεί έντονα -αλλά δύσκολα θα τη δεχτούν οι θεσμοί- είναι το 30% της δαπάνης για ηλεκτρολόγους, υδραυλικούς, δικηγόρους, μηχανικούς, κηπουρούς κ.λπ. να μειώνει τον τελικό φόρο, ώστε να επιστρέφει απευθείας λεφτά στον φορολογούμενο. Και τούτο διότι η αφαίρεση από το φορολογητέο εισόδημα δεν ελκύει ιδιαίτερα όσους δηλώνουν χαμηλά εισοδήματα (το 80% των φορολογουμένων δηλαδή) διότι είτε δεν πληρώνουν καν φόρο, είτε έχουν πολύ μικρό συντελεστή φορολόγησης και γλιτώνουν μόλις 9% από το 30% της δαπάνης που έκαναν (π.χ. 27 ευρώ για δαπάνη 1.000 ευρώ).
2 Σίγουρο είναι επίσης ότι μεγάλο μέρος των φορολογουμένων με πολύ χαμηλό εισόδημα που δικαιούνται κρατικά επιδόματα θα τα εισπράττουν και θα τα δαπανούν από το 2022 μέσω κάρτας αντί μετρητών. Το μέτρο ισχύει ήδη για 275.000 άπορους που ζουν με το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (ΚΕΑ), όπου τα μισά χρήματα μπαίνουν σε κάρτα. Ωστόσο το Ελληνικό Δημόσιο διαθέτει κάθε χρόνο περίπου το 3% του ΑΕΠ σε κοινωνικά επιδόματα και επιδόματα ανεργίας. Για 1,5 εκατομμύριο λήπτες επιδομάτων 5 δισ. ευρώ τα φορολογικά κίνητρα, λοιπόν, είναι παντελώς αδιάφορα.
Θα εξαιρούνται από το μέτρο ηλικιωμένοι, ανάπηροι και ευπαθείς ομάδες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Εκτιμάται όμως ότι στους δικαιούχους ΚΕΑ θα προστεθούν και περισσότεροι από 1 εκατομμύριο δικαιούχοι άλλων επιδομάτων όπως ανεργίας, παιδιού, γέννησης κ.λπ. οι οποίοι θα εισπράττουν -και άρα θα δαπανούν- τουλάχιστον μέρος των επιδομάτων τους μέσω τραπεζικής κάρτας. Ενώ το επίδομα που θα μπαίνει στην κάρτα δεν θα επιτρέπεται να το σηκώσουν από ΑΤΜ, ούτε να το ξοδεύουν σε κλάδους όπως τυχερά παιχνίδια, τηλεφωνικές ή διαδικτυακές hotline υπηρεσίες υψηλής χρέωσης κ.λπ.
3 Η λίστα υπόχρεων σε POS επιχειρήσεων θα ανανεωθεί και θα προστεθούν νέοι κλάδοι. Υποχρεωτικά εξετάζεται να ενταχθούν κλάδοι που έως τώρα δέχονται προαιρετικά πληρωμές με κάρτες, όπως ιδιωτική εκπαίδευση, περίπτερα ή και ταξί – καθώς είναι και τουριστική υπηρεσία.
4 Oπως ισχύει για τους καταναλωτές, εξετάζεται και στις επιχειρήσεις να ισχύσει υποχρέωση κάλυψης μέρος των εσόδων τους από ηλεκτρονικές δαπάνες πελατών τους. Πρακτικά θα πρέπει να διατηρήσουν το σημερινό ποσοστό εισπράξεων μέσω κάρτας και να μην κυλήσουν ξανά στα μετρητά μετά την πανδημία. Θα χρειαστεί να παρακινούν ίσως και οι ίδιοι τους πελάτες τους να πληρώνουν με πλαστικό ή ηλεκτρονικό χρήμα.
5 Οταν οι επαγγελματίες ή επιχειρήσεις υπερβούν το ελάχιστο ποσοστό εισπράξεων που θα οριστεί για αυτούς, τότε το κράτος θα μπορεί να τις επιβραβεύει. Συζητείται λοιπόν ως κίνητρο η έκπτωση ή η ταχύτερη επιστροφή φόρων στις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες αυτούς, ακόμα και κάποιας μορφής ασυλία από φορολογικούς ελέγχους ενδεχομένως, όπως αυτά που θα ισχύσουν για τη χρήση των ηλεκτρονικών βιβλίων (MyData).
Στο υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζονται επίσης να βγάλουν από το συρτάρι τα σχέδια για… λίφτινγκ στη φορολοταρία. Οι κληρώσεις συζητείται να γίνονται σε ειδικές εκπομπές, όπως σε άλλες χώρες (Ιταλία, Πολωνία κ.ά.), ώστε να έχουν την αναγκαία δημοσιότητα αντί να περνούν απαρατήρητες. Επίσης, δρομολογείται η αύξηση των επάθλων ενώ εξετάζεται και η αύξηση του κονδυλίου των 12 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Εξετάζεται ακόμα και super εορταστική κλήρωση στο τέλος κάθε χρόνου, την ώρα που οι κληρώσεις ακινήτων – αυτοκινήτων από τα κατασχεμένα του Δημοσίου σκαλώνουν σε νομικά προβλήματα.