Οι εγκλεισμοί, τα λοκντάουν και οι απαγορεύσεις κυκλοφορίας και άλλων δραστηριοτήτων που επέβαλε η παγκόσμια υγειονομική κρίση προκάλεσαν σοκ στις αγορές και στις οικονομίες.
Ανέδειξαν και ευνόησαν όμως και μια βεντάλια επιχειρήσεων και δραστηριοτήτων που προσέφεραν υπηρεσίες κατ’ οίκον και εν τέλει βοήθησαν τους πολίτες (κυρίως των μεγάλων πόλεων) να επιβιώσουν επί μήνες ολόκληρους, συχνά μέσα σε χώρους ελάχιστων τετραγωνικών μέτρων. Το τελευταίο δίμηνο η μία μετά την άλλη οι κυβερνήσεις αίρουν τα περιοριστικά μέτρα που είχαν επιβάλει. Ευλόγως κάποιες επιχειρήσεις και επαγγελματίες που ευνοήθηκαν από την υγειονομική κρίση, βλέπουν με δέος την… οικονομική κρίση να πλησιάζει.
«Αχρείαστοι»
Οι κερδισμένοι της πανδημίας κινδυνεύουν δηλαδή να μετατραπούν στους χαμένους της μεταπανδημικής εποχής. Χαμένοι λόγω του «ανοίγματος» της φυσικής αγοράς και της αποκατάστασης της κοινωνικής ζωής, που τους καθιστά έως και «αχρείαστους» πλέον. Χαμένοι όμως και για έναν ακόμα μείζονα λόγο: την εκτίναξη του πληθωρισμού, που ροκανίζει τα εισοδήματα και αναγκάζει τους καταναλωτές να σφίγγουν τα ζωνάρια τους.
Κάμψη τζίρου και μετοχών
Ετσι επιχειρήσεις όπως η γιγαντιαία πολυεθνική εταιρεία video streaming Netflix, η εταιρεία εξοπλισμού για κατ’ οίκον εκγύμναση Peloton ή η εταιρεία διαδικτυακών αγορών ενδυμάτων Boohoo, βλέπουν τον κύκλο των εργασιών τους να στενεύει, τα κέρδη τους να περιορίζονται και κατά συνέπεια τις μετοχές τους να βρίσκονται υπό διαρκώς μεγαλύτερη πίεση.
Μετά το άνοιγμα των γυμναστηρίων, για παράδειγμα, η ζήτηση για ποδήλατα γυμναστικής και για κυλιόμενους διαδρόμους της Peloton έπεσε κάθετα συμπαρασύροντας τη μετοχή της αμερικανικής εταιρείας, που έχει χάσει περισσότερο από το 60% της αξίας της από την αρχή του έτους.
Πολλοί γυμναστές που κατά τη διάρκεια της πανδημίας επέδειξαν εκτός από σωματική και επαγγελματική ευελιξία και επιχειρηματικές δεξιότητες στρεφόμενοι στη διοργάνωση διαδικτυακών προπονήσεων και μαθημάτων, διαπιστώνουν ότι χάνουν την online πελατεία τους. Εχουν, βεβαίως, τη δυνατότητα πλέον να γυμνάσουν εκ του σύνεγγυς τους πελάτες τους, κάτι που εξάλλου και οι ίδιοι προτιμούν, όπως διαβεβαιώνει μιλώντας στο BBC η Ρόξι Σάλιβαν, προσωπική προπονήτρια με βάση στο Μπρίστολ, στις βρετανικές ακτές της Μάγχης.
«Σίγουρα προτιμώ να προπονώ τους πελάτες μου πρόσωπο με πρόσωπο, είναι εξάλλου πιο εύκολο να δώσεις κίνητρο σε έναν άνθρωπο που βλέπεις από κοντά» σημειώνει η Σάλιβαν. Η δημοφιλία των διαδικτυακών μαθημάτων γιόγκα, πάντως, δεν πρόκειται να πέσει δραματικά με την επιστροφή στην υγειονομική κανονικότητα, όπως διαβεβαιώνει ο εξειδικευμένος προπονητής Ιαν Βόλουμ: «Είναι πολλοί εκείνοι που συνήθισαν την άνεση των προσωπικών τους χώρων. Κυρίως οι μεσήλικες ή οι συνταξιούχοι, που πιστεύουν ότι δεν χρειάζεται να εκτεθούν σε περιβάλλοντα με συνωστισμό, παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις των Αρχών».
Προκλήσεις
Στις υπηρεσίες online, από το ντελίβερι γευμάτων μέχρι το ηλεκτρονικό εμπόριο, η κάμψη των πωλήσεων είναι ορατή έως και κραυγαλέα σε ορισμένες περιπτώσεις. Στη Βρετανία η επίσημη στατιστική αρχή ONS κατέγραψε κάμψη των λιανικών πωλήσεων μέσω Διαδικτύου κατά 1,4% τον Μάρτιο, την οποία απέδωσε όμως και στην εκτίναξη της ακρίβειας. Το σίγουρο είναι ότι γιγαντιαίες εταιρείες ηλεκτρονικού εμπορίου όπως οι Asos, Boohoo και AO World, που είχαν δει τις μετοχές τους να εκτινάσσονται από τον χειμώνα του 2020 και την επιβολή των πρώτων περιοριστικών μέτρων, βυθίζονται στον σκεπτικισμό. «Καθώς επανισορροπεί η ζήτηση, το ηλεκτρονικό εμπόριο και οι μικρές κυρίως επιχειρήσεις του κλάδου θα πρέπει να φανούν πιο δημιουργικές και καινοτόμες για να επιβιώσουν» δηλώνει η Μισέλ Οβενς, ιδρύτρια του ομίλου Small Business Britain.
Ενας κλάδος που επιδεικνύει ισχυρές αντιστάσεις στη «μεταπανδημική κρίση» είναι πάντως αυτός της κατ’ οίκον διανομής γευμάτων. Σύμφωνα με έρευνα της KPMG, πριν την πανδημία οι Βρετανοί δαπανούσαν μηνιαίως 38 στερλίνες (45 ευρώ) για παραγγελίες φαγητού στο σπίτι. «Από την άνοιξη του 2020 έως την άνοιξη του 2021 οι δαπάνες εκτινάχθηκαν στις 53 στερλίνες (63 ευρώ). Για την ώρα δεν παρατηρούμε ουσιαστική μείωση» σημειώνει ο Ουίλ Χόκλι, της KPMG. Αλλά με τον πληθωρισμό οι καταναλωτές ίσως περιορίσουν τις παραγγελίες απ’ έξω, προειδοποίησε ο ερευνητής.