Το αποτύπωμα του πολέμου στις οικονομίες των φτωχών χωρών

Η Ουγκάντα και η Κένυα αναμένεται να υποστούν επιπτώσεις από το πόλεμο στην Ουκρανία καθώς εξαρτώνται από το σιτάρι της Ρωσίας, όπου οι αποστολές έχουν μειωθεί δραματικά από τη Μαύρη Θάλασσα

Τα σημάδια της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία αρχίζουν να γίνονται αισθητά στις οικονομίες και τις κοινωνίες του αναπτυσσόμενου κόσμου λόγω της μεγάλης ανόδου των τιμών στην ενέργεια και τα τρόφιμα. Εάν αναλογιστεί κανείς πως η Ρωσία και η Ουκρανία αντιπροσωπεύουν το 30% της παγκόσμιας παραγωγής σιταριού και κριθαριού στον κόσμο, η απόφαση της Μόσχας να κηρύξει τον πόλεμο στο Κίεβο έχει επιφέρει σφοδρές συνέπειες σχεδόν σε όλες τις γωνιές του πλανήτη.

 

Η Ουκρανία, γνωστή ως ο σιτοβολώνας της Ευρώπης, είναι επίσης βασικός προμηθευτής σιτηρών σε χώρες της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής. Αυτό τον συμβολισμό έχουν, εξάλλου, τα χρώματα της σημαίας της χώρας: τα κίτρινα χωράφια κάτω από τον μπλε ουρανό. Όμως, η ρωσική εισβολή δεν θέτει μόνον σε κίνδυνο την επισιτιστική ασφάλεια και η σταθερότητα των χωρών αυτών αλλά να κλιμακώνει τις πιέσεις στις τιμές που είναι ήδη υψηλές. Η Αίγυπτος είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας σιταριού στον κόσμο. Βασικοί προμηθευτές της είναι η Ρωσία και η Ουκρανία. Σε ανάλογη θέση βρίσκεται ο Λίβανος. Δεδομένου επίσης ότι η Ευρώπη προμηθεύτηκε πέρσι το 45% του φυσικού αερίου από τη Ρωσία, μεγάλη αναταραχή επικρατεί από την ιλιγγιώδη άνοδο του κόστους ενέργειας από τις πιέσεις που ασκεί η Μόσχα στην Ε.Ε με τη μείωση της προσφοράς εδώ και μήνες.

Στην Τουρκία, η απότομη αύξηση της τιμής του ηλιέλαιου προκάλεσε πανικό στους πολίτες που βάλλονται ήδη από την μεγάλη άνοδο του πληθωρισμού. Καθώς η Ουκρανία βρίσκεται σε πόλεμο, έχει επιβάλει περιορισμούς στις εξαγωγές βασικών γεωργικών προϊόντων και τροφίμων, συμπεριλαμβανομένου του ηλιέλαιου, όπου κατέχει πάνω από το 40% των εξαγωγών σε παγκόσμια κλίμακα. Ο πληθωρισμός στην Τουρκία είναι υψηλός προ πολλού, φθάνοντας τον Φεβρουάριο το 54,44%, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Αρχές Μαρτίου υπήρξαν εκτιμήσεις που ήθελαν την ημερήσια άνοδο των τιμών στο ηλιέλαιο στο 25% σε μια χώρα που ανεξάρτητοι οικονομολόγοι υπολογίζουν πως ο πληθωρισμός έφθασε το 123,8% τον περασμένο μήνα.

Η Ουγκάντα και η Κένυα αναμένεται να υποστούν επιπτώσεις από το πόλεμο στην Ουκρανία καθώς εξαρτώνται από το σιτάρι της Ρωσίας, όπου οι αποστολές έχουν μειωθεί δραματικά από τη Μαύρη Θάλασσα. Στην Κένυα, ειδικότερα, οι τιμές του ψωμιού έχουν αυξηθεί έως και 40% σε ορισμένες περιοχές.

Την ίδια ώρα η κυβέρνηση της Ινδονησίας επέβαλε ελέγχους στις τιμές των ελαίων μαγειρικής. Στην Αλβανία, η οποία καλύπτει περίπου το 47% της ετήσιας κατανάλωσης σιταριού από τη Ρωσία και το 3,3% από την Ουκρανία, αναμένονται αυξήσεις στην τιμή του ψωμιού. Οι χονδρέμποροι εκεί διέθεταν τέλη Φεβρουαρίου αποθέματα για τις επόμενες 45 ημέρες, σύμφωνα με το Euroactiv. Προ ημερών πραγματοποιήθηκαν διαδηλώσεις, με πολίτες της χώρας να αντιδρούν στη μεγάλη αύξηση των τιμών βενζίνης. Στη Βραζιλία, ο κρατικός πετρελαϊκός κολοσσός Petrobras ανακοίνωσε νωρίτερα αυτόν τον μήνα πως δεν μπορεί να συγκρατήσει τις πληθωριστικές πιέσεις στην ενέργεια και προχώρησε σε αύξηση 19% των τιμών βενζίνης στους διανομείς.

Μεγάλη καταστροφή της αγροτικής παραγωγής στην Ουκρανία

Περίπου 50 χώρες, κυρίως φτωχές, καλύπτουν το 30% ή περισσότερο των αναγκών τους με το σιτάρι της Ρωσίας και της Ουκρανίας. Ήδη οι τιμές του σιταριού έχουν αναρριχηθεί 42% από τις αρχές του έτους και του καλαμποκιού κατά 27%, επαναφέροντας μνήμες από το κύμα διαδηλώσεων και διαμαρτυριών της Αραβικής Άνοιξης που προκλήθηκε λόγω και των μεγάλων ανατιμήσεων στο ψωμί.

Όσες ποσότητες των σιτηρών μπορεί να εξάγει η Ουκρανία, το κάνει από το δυτικό τμήμα της χώρας μέσα από τα σύνορα με τη Ρουμανία, την Πολωνία και την Σλοβακία, όπως επισημαίνεται σε σχετικό δημοσίευμα της Wall Street Journal. Πριν τη ρωσική εισβολή, δηλαδή προ ενός μηνός, το 80% των αγροτικών εξαγωγών της μεταφέρονταν από τη θάλασσα που πια είναι ανέφικτο. Ο υφυπουργός Αγροτικής Πολιτικής και Τροφίμων, Τάρας Βισοτσκάγι, δήλωσε πως στο καλύτερο σενάριο οι αγροτικές εξαγωγές θα υποχωρήσουν κατά το ένα πέμπτο το 2022 σε σχέση με το 2021. Οι επιπτώσεις του πολέμου που κήρυξε η Ρωσία στην Ουκρανία μόλις προ ενός μηνός φαίνεται πως θα είναι ανυπολόγιστες στην παγκόσμια προσφορά τροφίμων, την ενέργεια και τον πληθωρισμό. Να φανταστεί κανείς πως εδώ και δυο δεκαετίες σχεδόν διπλασιάστηκε το παγκόσμιο εμπόριο σιταριού χάρις και στην αύξηση της παραγωγής στην Ουκρανία και τη Ρωσία.

 

Πηγή: powergame.gr