Η ενεργειακή κρίση και ο πληθωρισμός θα συνεχίσουν να χτυπούν τους καταναλωτές τόσο το τρέχον έτος όσο και το 2023, όπως εκτιμά η Société Générale, προβλέποντας υψηλές τιμές σε φυσικό αέριο και ρεύμα για αρκετό διάστημα ακόμη.
Πιο αναλυτικά, όπως σημειώνει σε νέα της έκθεση, ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη πιθανότατα κορυφώθηκε τον Δεκέμβριο στο 5%, αλλά θα παραμείνει πάνω από το 4% σε ετήσια βάση το τρέχον έτος, καθώς οι υψηλότερες τιμές του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας μετακυλίονται στους καταναλωτές. Ωστόσο, οι κίνδυνοι αυξάνονται για τη συνέχεια, τόσο σε ότι αφορά τον πληθωρισμό όσο και τις τιμές της ενέργειας, δεδομένης της αβεβαιότητας σχετικά με τις προμήθειες φυσικού αερίου από τη Ρωσία.
Το τελευταίο διάστημα, όπως σημειώνει η γαλλική τράπεζα, το φυσικό αέριο και γενικότερα η ενέργεια βρίσκονται στο επίκεντρο των αγορών, των κυβερνήσεων και των νοικοκυριών. Και όχι χωρίς λόγο, βεβαία. Οι τιμές του φυσικού αερίου αυξήθηκαν από 20 ευρώ/MWh τον Ιανουάριο του 2021 στα 180 ευρώ/MWh τον Δεκέμβριο, πριν υποχωρήσουν ξανά στα 90 ευρώ/MWh. Παράλληλα, οι υψηλότερες τιμές του φυσικού αερίου και η Γαλλία που έκλεισε το 30% της πυρηνικής της δυναμικότητας, ώθησαν τις τιμές χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας σε επίπεδα ρεκόρ.
Όπως εκτιμά η Société Générale, οι τιμές του ρεύματος θα συνεχίσουν να αυξάνονται το α’ τρίμηνο του 2022 και μόνο μετά το χειμώνα οι τιμές χονδρικής θα μειωθούν οριακά, σύμφωνα με την καμπύλη των προθεσμιακών συμβολαίων, αλλά σε επίπεδα πολύ πάνω από αυτά του α’ εξαμήνου του 2021, και στη συνέχεια οι τιμές θα εκτοξευθούν εκ νέου καθώς μπαίνουμε στα τέλη του 2022.
Παρόλο που οι τιμές χονδρικής του ρεύματος πιθανότατα θα κορυφωθούν αυτόν τον μήνα, τονίζει η τράπεζα, δεν είναι σαφές ποιος θα είναι ο αντίκτυπος για τους καταναλωτές.
Πρώτον, οι τιμές χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας είναι τιμές που διαφέρουν από τον μέσο όρο των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας των νοικοκυριών (δηλαδή, οι λογαριασμοί αυξήθηκαν πολύ λιγότερο από τις τιμές χονδρικής).
Δεύτερον, οι κυβερνήσεις έχουν λάβει μέτρα για να ανακουφίσουν το βάρος στα νοικοκυριά (στοχευμένες περικοπές ΦΠΑ, πάγωμα των τιμολογίων), ενώ οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας αναμένεται να αποζημιωθούν για πιθανές απώλειες μέσω φόρων, επιδοτήσεων και αλλαγών κανονισμών.
Το πιο αποτελεσματικό μέτρο, όπως επισημαίνει, ήταν αυτό της Γαλλίας, επιτρέποντας την εξομάλυνση των αυξήσεων στις τιμές χονδρικής σε μεγαλύτερο χρονικό ορίζοντα. Εν τω μεταξύ, τόσο η Ιταλία όσο και η Ισπανία έχουν μειώσει τις τιμές μέσω περικοπών ΦΠΑ. Ωστόσο, και τα δύο αυτά μέτρα λήγουν τον Ιανουάριο και εάν δεν παραταθούν, οι τιμές για τους καταναλωτές θα αυξηθούν. Σε συνδυασμό, και τα δύο μέτρα θα αυξήσουν δείκτη τιμών καταναλωτή της ευρωζώνης τον Ιανουάριο. Πάντως, όπως προσθέτει, η γερμανική κυβέρνηση μείωσε στο μισό τον φόρο των ΑΠΕ τον Ιανουάριο, γεγονός που θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος, ωστόσο η νέα γερμανική κυβέρνησης ενδέχεται να καταργήσει πλήρως τον φόρο αυτόν το 2023, μειώνοντας ακόμη περισσότερο τον αντίκτυπο στους καταναλωτές.
Κατά τη Société Générale, θα υπάρξει μια μικρή υστέρηση προτού οι αυξήσεις χονδρικής μεταφερθούν στις τιμές καταναλωτή και μόνο μια μέτρια άμεση μετακύλιση. Ωστόσο, είναι πιθανό ότι όταν οι τιμές χονδρικής υποχωρήσουν, οι τιμές καταναλωτή δεν θα ακολουθήσουν, για να αντισταθμιστούν οι απώλειες των επιχειρήσεων κοινής ωφελείας. Πάντως, παρόλο που η γαλλική τράπεζα αναμένει αύξηση των τιμών για τους καταναλωτές, τα αποτελέσματα βάσης αναμένεται να δουν τη συμβολή τους στον πληθωρισμό να υποχωρεί το β’ εξάμηνο του 2022. Σε αντίθεση με τα οδικά καύσιμα, ωστόσο, η συνεισφορά των οποίων θα γίνει αρνητική στα τέλη του 2022, η συνεισφορά τόσο του φυσικού αερίου όσο και της ηλεκτρικής ενέργειας θα παραμείνει θετική μέχρι τα τέλη του 2023, συμβάλλοντας στη διατήρηση των τιμών της ενέργειας υψηλές.
Και το 2023 ωστόσο, είναι ξεκάθαρο ότι οι τιμές θα παραμείνουν πολύ πάνω από τα προ-πανδημίας επίπεδα για αρκετό χρονικό διάστημα. Θα υπάρξει μόνο μια μέτρια διόρθωση το 2023 και το 2024 όταν οι τιμές χονδρικής θα αρχίσουν να ομαλοποιούνται, συμβάλλοντας στη διατήρηση της συνεισφοράς της ενέργειας ελαφρώς μόνο αρνητική, ωστόσο η «πράσινη» στροφή των οικονομιών της ευρωζώνης θα συνεχίσει να ασκεί ανοδικές πιέσεις στις τιμές της ενέργειας.
Τέλος, όπως σημειώνει η Société Générale, λόγω της εξάρτησης της Ευρώπης από το φυσικό αέριο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και καθώς τα επίπεδα αποθήκευσης είναι κατά 20% χαμηλότερα από το 2020, οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας ήταν πιο ευαίσθητες στη ροή των εισαγωγών, οι οποίες προέρχονται κυρίως από τη Ρωσία. Συνεπώς εάν οι εντάσεις ενισχυθούν, οι τιμές του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορούσαν να αυξηθούν πολύ γρήγορα και πάλι, ενώ η αβεβαιότητα στον εφοδιασμό έχει επίσης κάνει τις τιμές χονδρικής του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας πιο ασταθείς. Από την άλλη πλευρά, οι εισαγωγές LNG από την Αμερική έχουν πρόσφατα σταθεροποιήσει τις τιμές και θα μπορούσαν να προσφέρουν περαιτέρω ανακούφιση, αν και ένας κρύος χειμώνας στην Ασία θα μπορούσε να αποσπάσει την προσφορά. Η έγκριση του Nord Stream 2 θα μπορούσε επίσης να προσφέρει κάποια ανακούφιση, αλλά αυτό πιθανότατα θα μπορούσε να συμβεί το νωρίτερο στα μέσα του 2022 και θα μπορούσε να εκτροχιαστεί εάν κλιμακωθούν οι εντάσεις με τη Ρωσία.