Είναι από τις ελάχιστες φορές που το υπουργείο Οικονοµικών και οι τράπεζες πάνε χέρι-χέρι σε µια δύσκολη «µάχη» µε τους επικεφαλής των Ευρωπαϊκών δοµών. Το πεδίο της αντιπαράθεσης για ακόµα µία φορά είναι το πλαίσιο προστασίας της α’ κατοικίας των πιο αδύναµων νοικοκυριών και ζητούµενο είναι να ενεργοποιηθεί ένας προσωρινός µηχανισµός επιδοτήσεων.
Το πλαίσιο της «2ης ευκαιρίας», που έχει προ πολλού τεθεί σε λειτουργία, έχει δύο ασφαλιστικές δικλίδες για τα ευάλωτα νοικοκυριά. Στο προπτωχευτικό στάδιο, οι οφειλέτες µπορούν να έρθουν σε συνεννόηση µε τις τράπεζες και τους διαχειριστές και να βάλουν σε ρύθµιση τα χρέη τους, ενώ το κράτος παρέχει στήριξη µε επιδότηση των δόσεων έως και 210 ευρώ µηνιαίως. Για όσους δεν µπορούν να καλύψουν ούτε καν τέτοιου είδους ρυθµίσεις και αποφασίσουν να πτωχεύσουν, ειδικός φορέας αγοράζει την α’ κατοικία και τους την εκµισθώνει, ενώ η κρατική επιδότηση συνεισφέρει µε το ίδιο ποσό στο µηνιαίο µίσθωµα. Κι εδώ εντοπίζεται το «αγκάθι».
Από το περασµένο καλοκαίρι είχε διαπιστωθεί ότι υπάρχει µια «τρύπα» στο νέο πλαίσιο, που θα µπορούσε να δηµιουργήσει πρόβληµα, καθώς, ενώ ο νέος Πτωχευτικός τέθηκε σε ισχύ, ο ειδικός φορέας για τους ευάλωτους απαιτεί πολύµηνη διαδικασία για να συγκροτηθεί και να λειτουργήσει. Και κάπως έτσι έπεσε στο τραπέζι η ιδέα να ενεργοποιηθεί ένα προσωρινό δίχτυ ασφαλείας για 18 µήνες, έτσι ώστε τα αδύναµα νοικοκυριά να µην κινδυνεύουν να χάσουν το σπίτι τους. Η ιδέα αυτή µετουσιώθηκε σε ολοκληρωµένο σχέδιο, το οποίο παρουσιάστηκε στα τεχνικά κλιµάκια των θεσµών και θα αποτελέσει αντικείµενο σκληρής -όπως όλα δείχνουν- διαπραγµάτευσης µε τους επικεφαλής την εβδοµάδα που έρχεται.
Το σχέδιο είναι απλό. Η προκήρυξη για τον φορέα στην καλύτερη περίπτωση θα βγει τον Φεβρουάριο, ενώ από εκεί και πέρα υπολογίζεται ότι θα απαιτηθούν τουλάχιστον 12 µήνες για να καταστεί λειτουργικός. Σε αυτό το χρονικό διάστηµα, οι ευάλωτοι θα συνάπτουν προσωρινή ρύθµιση µε τις τράπεζες και τους διαχειριστές, η οποία θα επιδοτείται από το κράτος µε ποσά ως 210 ευρώ, ενώ οι οφειλέτες θα συµβάλλουν µε 50 ευρώ µηνιαίως. Έτσι, ούτε οι τράπεζες θα καταστούν όµηροι του υπουργείου Οικονοµικών από ενδεχόµενα «moratoria» για την α’ κατοικία, ούτε το υπουργείο Οικονοµικών θα κληθεί να διαχειριστεί ένα τσουνάµι πλειστηριασµών, ούτε οι ευάλωτοι θα χάσουν τα σπίτια τους.
Οι επιφυλάξεις που υπάρχουν
Η αλήθεια είναι ότι οι θεσµοί δεν ενθουσιάστηκαν από το σχέδιο. Επικαλούµενοι την περιβόητη «κουλτούρα πληρωµών», εξέφρασαν ζωηρές επιφυλάξεις για το κατά πόσο θα είναι προσωρινό ένα τέτοιο πλαίσιο, ωστόσο αυτό που αντιλαµβάνεται η ελληνική πλευρά είναι ότι οι Ευρωπαίοι τεχνοκράτες θέλουν να χρησιµοποιήσουν τους πλειστηριασµούς ως… µπαµπούλα, έτσι ώστε να αυξηθεί κατακόρυφα ο ρυθµός των ρυθµίσεων.
Επειδή, όµως, στο υπουργείο Οικονοµικών δεν είναι διατεθειµένοι να παίζουν µε τους όρους και τις εµµονές των θεσµών σε ένα τόσο σοβαρό θέµα, εκτιµάται ότι, µε τον έναν ή τον άλλο τρόπο, το πλαίσιο θα πάρει τον δρόµο για τη Βουλή, θα ψηφιστεί και θα διατηρηθεί σε ισχύ για όσο διάστηµα απαιτηθεί.
Αυτό δεν σηµαίνει, φυσικά, ότι το 2022 δεν θα έχουµε πλειστηριασµούς. Η όλη συζήτηση αφορά αποκλειστικά την α’ κατοικία, ενώ αντιθέτως τα σφυριά θα χτυπάνε για δευτερεύουσες κατοικίες, εξοχικά, καταστήµατα, ξενοδοχεία και λοιπούς επαγγελµατικούς χώρους. Στην πλατφόρµα των ηλεκτρονικών πλειστηριασµών έχουν αναρτηθεί ήδη 7.581 πλειστηριασµοί έως το τέλος της χρονιάς, ωστόσο υπολογίζεται ότι θα φτάσουµε ή θα ξεπεράσουµε τους 30.000, µε τους ρυθµούς να ανεβαίνουν όσο θα αποκαθίσταται η κανονικότητα στην αγορά µετά την πανδηµία.
Κι ενώ εκκρεµεί η προκήρυξη για τον φορέα των ευάλωτων, το υπερπολύτιµο «εργαλείο» του Μηχανισµού Έγκαιρης Προειδοποίησης πήρε µπροστά µε την υπογραφή της σχετικής απόφασης. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι υπάρχει µεγάλο ενδιαφέρον και επισκεψιµότητα στην ειδική πλατφόρµα, χωρίς ακόµη να υπάρχουν αιτήσεις, ωστόσο είναι θέµα χρόνου να πέσει… «βροχή».
Δημοσιεύτηκε στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» στις 22/1