Σε περαιτέρω όξυνση της ενεργειακής κρίσης απειλεί να οδηγήσει η ενδεχόμενη κλιμάκωση της έντασης στην Ουκρανία. Αναλυτές θεωρούν ότι τυχόν ρωσική εισβολή, θα μπορούσε να «εκτοξεύσει», τουλάχιστον προσωρινά, την τιμή του πετρελαίου πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι, δεδομένου του βαθμού ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης από τη Μόσχα.
Τα συμβόλαια του αργού τύπου Brent εκτινάχθηκαν σε νέο υψηλό επτά ετών το πρωί της Δευτέρας, φτάνοντας να διαπραγματεύονται στα 94,33 δολάρια το βαρέλι, αφού νωρίτερα άγγιξαν και τα 96,16 δολάρια. Τα αμερικανικό αργό τύπου WTI διαμορφώθηκε στα 93,20 δολάρια το βαρέλι.
Μιλώντας στο 5ο Egypt Petroleum Show (EGYPS), μία από τις σημαντικότερες διοργανώσεις σε περιφερειακό επίπεδο για ζητήματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, οι υπουργοί Ενέργειας και Πετρελαίου που εκπροσωπούν την Αίγυπτο, την Κύπρο, το Ισραήλ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ρωτήθηκαν αν αναμένουν οι τιμές του πετρελαίου να εκτοξευθούν σε τριψήφιο νούμερο.
«Για μένα, επειδή είμαι επαγγελματίας, μπορώ να το δω να συμβαίνει, αλλά δεν θέλω να συμβεί. Σίγουρα, όμως είναι καθ’ οδόν», είπε ο υπουργός Πετρελαίου της Αιγύπτου Ταρέκ Αλ-Μάλα.
Η υπουργός Ενέργειας της Κύπρου Νατάσα Πηλείδου συμφώνησε, σύμφωνα με το CNBC, ότι είναι «μια πολύ τρομακτική ιδέα» να φανταστεί κανείς ότι οι τιμές του πετρελαίου θα ξεπεράσουν τα 100 δολάρια το βαρέλι. Σημείωσε ωστόσο ότι «είναι στην πραγματικότητα αρκετά απτό» ενδεχόμενο, πρόσθεσε.
«Πρέπει οπωσδήποτε να μείνουμε στους στόχους μας όσον αφορά την ενεργειακή μετάβαση, αλλά θα πρόσθετα επίσης ότι το φυσικό αέριο έχει μια θέση σε αυτή την τροχιά ως καύσιμο-γέφυρα» πρόσθεσε η κ. Πηλείδου.
Μιλώντας στο ίδιο πάνελ, η Ισραηλινή υπουργός Ενέργειας Καρίν Ελχαράρ είπε: «Είναι μια πολύ δύσκολη ερώτηση, αλλά νομίζω ότι αν δεν θέλουμε να είμαστε στα 100 δολάρια για το πετρέλαιο τότε πρέπει να βεβαιωθούμε ότι έχουμε μια ποικιλία πηγών ενέργειας».
Έχει «plan B» ο ΟΠΕΚ;
«Με ξέρετε, δεν πρόκειται να απαντήσω σε αυτήν την ερώτηση» δήλωσε ο υπουργός Ενέργειας των ΗΑΕ Σουχάιλ αλ-Μαζρουέι όταν ρωτήθηκε εάν οι τιμές του πετρελαίου θα ξεπεράσουν τα 100 δολάρια το βαρέλι.
«Νομίζω ότι αυτό που συμβαίνει στην αγορά είναι μια γεωπολιτική ένταση και αυτό είναι που οδηγεί πρωτίστως τις τιμές» πρόσθεσε, αναφερόμενος στην ουκρανική κρίση.
Όταν ρωτήθηκε εάν ο ΟΠΕΚ είχε σχέδιο σε περίπτωση εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο αλ-Μαζρουέι απάντησε: «Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να κλιμακώσουμε περισσότερο από αυτό. Αυτό που ακούμε είναι ότι δεν υπάρχει πρόθεση εισβολής και αυτό, νομίζω, είναι παρήγορο».
«Θα ήμουν στο στρατόπεδο όσων δεν το βλέπουν αυτό να συμβαίνει», είπε, προσθέτοντας ότι ελπίζει να επικρατήσει η διπλωματία.
Τα ενεργειακά σενάρια εξετάστηκαν στο Μαξίμου
Όλα τα σενάρια για τις επιπτώσεις μιας πολεμικής σύρραξης μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας στον τομέα της οικονομίας και της ενέργειας συζητήθηκαν στην έκτακτη τηλεδιάσκεψη που συγκάλεσε το πρωί της Δευτέρας ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης παρουσία στενών συνεργατών του και ενεργειακών παραγόντων της αγοράς.
Ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησε να πληροφορηθεί για τα σενάρια της κρίσης και τις επιπτώσεις που θα έχει για τη χώρα μας η κλιμάκωση της έντασης, καθώς το ρωσικό αέριο καλύπτει το 40% με 45% των ετήσιων αναγκών μας. Συμπερασματικά, κρίθηκε ότι η Ελλάδα δεν θα αντιμετωπίσει πλήγμα στην ασφάλεια εφοδιασμού σε μια κλιμάκωση της έντασης, με την παραδοχή ότι θα είναι σε αυξημένη ετοιμότητα η Ρεβυθούσα και θα καλυφθούν τα κενά και από άλλες πηγές τροφοδοσίας, όπως είναι ο TAP.
Όπως αναφέρθηκε στην τηλεδιάσκεψη το χειρότερο σενάριο είναι να διακοπεί πλήρως η τροφοδοσία της χώρας με ρωσικό αέριο, κάτι το οποίο εκτιμάται ότι θα προκαλέσει έλλειμμα στην τροφοδοσία, που θα είναι της τάξης του 10% έως 20%. Το κενό θα πρέπει να καλυφθεί σε αυτή την περίπτωση από φορτία LNG, μέσω τροφοδοσίας από τις εγκαταστάσεις της Ρεβυθούσας και από το αζέρικο αέριο που φτάνει στην Ελλάδα μέσω του αγωγού TAP.
Όπως τονίστηκε, η κυβέρνηση και οι φορείς της αγοράς βρίσκονται σε αναζήτηση και εναλλακτικών πηγών τροφοδοσίας και από άλλες χώρες (π.χ Αίγυπτος).
Το ήπιο σενάριο που εξετάστηκε, είναι να διακοπεί ο διάδρομος του φυσικού αερίου από Ουκρανία και Λευκορωσία, κάτι που προβλέπεται ότι δεν θα έχει επιπτώσεις για τη χώρα μας, καθώς θα συνεχίσει να τροφοδοτείται από το ρωσικό αέριο μέσω Τουρκίας, αλλά και από τις εγκαταστάσεις του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα συν το αέριο από το Αζερμπαϊτζάν.
Ωστόσο, κρίσιμη παράμετρος αποτελεί η διάρκεια της κρίσης καθώς όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, μια πιθανή πολεμική σύρραξη θα ανεβάσει στα ύψη τις τιμές φυσικού αερίου και θα περιορίσει τις φυσικές και οικονομικές αντοχές της κάθε χώρας για να καλύψει τα ελλείμματα στην τροφοδοσία.
Πρόκειται για σενάρια που έχει μελετήσει το Gas Coordination Group, που λειτουργεί ως σύμβουλος της ΕΕ και καταρτίζει μέτρα ασφάλειας εφοδιασμού σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης (τελεί υπό την αιγίδα του ENTSOe -Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος Διαχειριστών Μεταφοράς Ενέργειας), ο οποίος έχει μελετήσει διάφορα πιθανά σενάρια σε περίπτωση ελλείμματος επάρκειας στα κράτη-μέλη για τρεις μήνες, δύο εβδομάδες ή μία ημέρα.