Με… προίκα 60 εκατ. ευρώ από τον Προϋπολογισμό, μπαίνει στην τελική ευθεία η αναδιάρθρωση του ΕΝΦΙΑ, και αυτό σημαίνει πολύ απλά ότι το υπουργείο Οικονομικών θα περάσει την «κόκκινη» γραμμή των θεσμών για «δημοσιονομικά ουδέτερη μεταρρύθμιση», αφού πρόθεση είναι να υλοποιηθεί την επόμενη χρονιά ο δεύτερος γύρος μείωσης του φόρου.
Αν και στο υπουργείο Οικονομικών αποφεύγουν να δώσουν ποσοστά, διακαής πόθος είναι να «κουμπώσει» η μεσοσταθμική μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 8%, στην πρώτη μείωση του 22%, και έτσι να κλείσει μια από τις βασικές προεκλογικές και προγραμματικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης. Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν πρόκειται για… παιχνιδάκι, καθώς η αύξηση των αντικειμενικών αξιών στις 6 από τις 10 περιοχές ανά την Ελλάδα απαιτεί «χειρουργικές» κινήσεις. Το πλάνο προέβλεπε ότι ο νέος ΕΝΦΙΑ θα ήταν έτοιμος πριν τελειώσει η χρονιά. Αυτή τη στιγμή η άσκηση είναι, όμως, στο πιο «λεπτό» σημείο, καθώς το υπουργείο Οικονομικών θέλει να τροποποιήσει την κλίμακα, τους συντελεστές και τα κλιμάκια του φόρου με τέτοιον τρόπο, που αφενός να απορροφώνται πλήρως οι αυξήσεις των αντικειμενικών αξιών, αφετέρου να προκύπτει μείωση για μικρές και μεσαίες ιδιοκτησίες.
Το αρχικό σχέδιο
Σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο, το αντίβαρο θα ήταν τα αυξημένα έσοδα από την υπαγωγή 3.500 νέων περιοχών στο αντικειμενικό σύστημα, ωστόσο ο λογαριασμός δεν βγαίνει, καθώς, για να «πιάσει» το υπουργείο Οικονομικών τα 500 εκατ. ευρώ που υπολόγιζε, θα πρέπει να υποστούν φοροαφαίμαξη οι εν λόγω περιοχές, κάτι που προφανώς δεν είναι ο στόχος.
Το πράγμα δυσκολεύει ακόμα περισσότερο, καθώς, αν και το υπουργείο Οικονομικών δρομολογεί την κατάργηση του Συμπληρωματικού Φόρου με τη σημερινή του μορφή, δηλαδή την επιβολή διπλού φόρου στη συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας, δεν προτίθεται να τον «ξηλώσει». Ο σχεδιασμός προβλέπει προσαύξηση φόρου για κάθε ακίνητο πάνω από κάποια αξία, η οποία προφανώς δεν μπορεί να είναι η υφιστάμενη των 250.000 ευρώ, αλλά δεν μπορεί να ανέβει και πολύ ψηλά, καθώς οι απώλειες εσόδων θα είναι βαριές. Και σαν να μην έφταναν αυτά, το υπουργείο Οικονομικών δεσμεύτηκε στους Ευρωπαίους ότι όχι απλώς όλα θα είναι έτοιμα στις αρχές του νέου χρόνου, αλλά και ότι οι πληρωμές του ΕΝΦΙΑ της επόμενης χρονιάς θα ξεκινήσουν πιο νωρίς από ποτέ, δηλαδή από τον Μάρτιο.
Πρακτικά, οι φορολογούμενοι, με το που θα έχουν ξεμπερδέψει με τον ΕΝΦΙΑ του 2021 -τελευταία δόση τον Φεβρουάριο του 2022-, θα πρέπει να ξαναβάλουν το χέρι στην τσέπη. Το σκεπτικό του υπουργείου Οικονομικών είναι ότι, «απλώνοντας» τις πληρωμές σε 10 δόσεις, θα περιοριστεί το μηνιαίο βάρος, άρα θα αυξηθεί και η εισπραξιμότητα του φόρου. Η δέσμευση απέναντι στους θεσμούς έχει ακόμα μία πρακτική δυσκολία.
Πώς γινόταν μέχρι στιγμής η εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ
Έως τώρα, η εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ γίνεται μετά την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων, έτσι ώστε το σύστημα να υπολογίζει εκπτώσεις και απαλλαγές, πριν αναρτηθούν τα ραβασάκια. Αν τελικά η εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ προηγηθεί της εκκαθάρισης του φόρου εισοδήματος, τότε είναι πολύ πιθανόν να εφαρμοστεί το μοντέλο που ακολουθείται στην καταβολή κοινωνικών επιδομάτων, δηλαδή ο υπολογισμός εκπτώσεων – απαλλαγών με βάση τις περσινές δηλώσεις και τελική εκκαθάριση μετά την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων του τρέχοντος έτους.