Με υψηλότερες επιδοτήσεις για τους δικαιούχους, προκειμένου να καλυφθεί το κόστος που προκαλεί η αύξηση των τιμών πρώτων υλών και μετάλλων εξαιτίας της διεθνούς κρίσης, προκηρύσσεται το νέο πρόγραμμα Εξοικονομώ που επιδοτεί την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών με άμεσες ενισχύσεις και άτοκα δάνεια. Οι δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο της ενεργειακής πολιτικής της κυβέρνησης αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεδομένου ότι ο περιορισμός της κατανάλωσης ρεύματος συνδράμει την επίτευξη του στόχου μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Στο πλαίσιο αυτό, μετά τις παρεμβάσεις στην πρώτη κατοικία θα ακολουθήσει η προκήρυξη προγραμμάτων για την ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων επιχειρήσεων αλλά και κτιρίων του Δημοσίου. Το πρόγραμμα Εξοικονομώ 2021, προϋπολογισμού 632 εκατ. ευρώ προβλέπεται ότι συμβάλει στην εξοικονόμηση ενέργειας κατά τουλάχιστον 213ktoe ετησίως και στην ενεργειακή ανακαίνιση κατ’ ελάχιστον 105.000 κατοικιών έως το 2025. Επίσης, περιλαμβάνει ξεχωριστά κίνητρα για τη στήριξη των φτωχών και ευάλωτων νοικοκυριών με τη μορφή αυξημένου ποσοστού επιχορηγήσεων και χωριστού προϋπολογισμού 100 εκατομμυρίων ευρώ.
Σύμφωνα με τον Οδηγό εφαρμογής τα βασικά χαρακτηριστικά του προγράμματος έχουν ως εξής: Προβλέπονται δύο τύποι αιτήσεων: Αίτηση Μεμονωμένου διαμερίσματος ή Μονοκατοικίας και αίτηση Πολυκατοικίας (συμπεριλαμβανομένων των αιτήσεων των διαμερισμάτων ως μέρος αίτησης σε πολυκατοικία). Για αιτήσεις μεμονωμένων διαμερισμάτων, μονοκατοικιών και διαμερισμάτων ως μέρος αίτησης σε Πολυκατοικία, το μέγιστο ποσοστό επιχορήγησης ανά εισοδηματική κατηγορία ορίζεται ως εξής:
Ατομικό εισόδημα έως 5.000 ευρώ και οικογενειακό έως 10.000 ευρώ: το ποσοστό επιχορήγησης σε περιπτώσεις ιδιοκατοίκησης είναι 75% και σε περιπτώσεις ενοικίασης ή δωρεάν παραχώρησης είναι 40%.
Ατομικό εισόδημα 5.000 έως 10.000 ευρώ και οικογενειακό 10.000 έως 20.000 ευρώ: το ποσοστό επιχορήγησης σε περιπτώσεις ιδιοκατοίκησης είναι 70% και σε περιπτώσεις ενοικίασης ή δωρεάν παραχώρησης είναι 40%.
Ατομικό εισόδημα 10.000 έως 20.000 ευρώ και οικογενειακό 20.000 έως 30.000 ευρώ: το ποσοστό επιχορήγησης σε περιπτώσεις ιδιοκατοίκησης είναι 55% και σε περιπτώσεις ενοικίασης ή δωρεάν παραχώρησης είναι 40%.
Ατομικό εισόδημα 20.000 έως 30.000 ευρώ και οικογενειακό 30.000 έως 40.000 ευρώ: το ποσοστό επιχορήγησης σε περιπτώσεις ιδιοκατοίκησης είναι 45% και σε περιπτώσεις ενοικίασης ή δωρεάν παραχώρησης είναι 40%.
Ατομικό εισόδημα 30.000 έως 50.000 ευρώ και οικογενειακό 40.000 έως 60.000 ευρώ: το ποσοστό επιχορήγησης σε περιπτώσεις ιδιοκατοίκησης είναι 40% και σε περιπτώσεις ενοικίασης ή δωρεάν παραχώρησης είναι 40%.
Για αιτήσεις Πολυκατοικίας, όταν συμμετέχει το σύνολο των χιλιοστών της Πολυκατοικίας, προβλέπεται πρόσθετη επιχορήγηση (bonus) +10% στο προβλεπόμενο ποσοστό επιχορήγησης του κάθε συμμετέχοντος διαμερίσματος.
Το ποσοστό επιχορήγησης αφορά στον επιλέξιμο προϋπολογισμό παρεμβάσεων. Για το υπόλοιπο ποσοστό έως το 100% του επιλέξιμου προϋπολογισμού παρεμβάσεων υφίσταται η δυνατότητα χορήγησης δανείου με επιδότηση επιτοκίου, στη βάση σχετικού αιτήματος του Ωφελούμενου.
Μία κατοικία, προκειμένου να κριθεί επιλέξιμη, πρέπει να πληροί τις ακόλουθες γενικές προϋποθέσεις: Υφίσταται νόμιμα. Δεν έχει κριθεί κατεδαφιστέα. Χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία. Έχει καταταχθεί βάσει του Πρώτου Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (Α’ Π.Ε.Α.) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ. Επισημαίνεται ότι είναι απαραίτητο στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του ενοίκου (Ε1), εάν υπάρχει μίσθωση/δωρεάν παραχώρηση της κύριας κατοικίας και στην αναλυτική κατάσταση για τα μισθώματα ακίνητης περιουσίας (Ε2), καθώς και στη δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) να εμπεριέχεται πλήρως και ορθά ο αριθμός παροχής ηλεκτρικού ρεύματος του ακινήτου.
Η πρόταση για ενεργειακή αναβάθμιση, που υποβάλλεται με την αίτηση, θα πρέπει να καλύπτει τον ελάχιστο ενεργειακό στόχο αίτησης, ως εξής: Για αιτήσεις μεμονωμένων διαμερισμάτων και μονοκατοικιών, αναβάθμιση κατά τρεις ενεργειακές κατηγορίες, σε σχέση με την κατάταξη στο Α’ ΠΕΑ. Για αιτήσεις πολυκατοικιών, αναβάθμιση κατά τρεις (3) ενεργειακές κατηγορίες, σε σχέση με την κατάταξη στο Α’ ΠΕΑ. Ως ημερομηνία έναρξης επιλεξιμότητας δαπανών ορίζεται η 01/02/2020. Δεν είναι επιλέξιμα έργα τα οποία, βάσει των προσκομιζόμενων παραστατικών δαπάνης, έχουν ολοκληρωθεί ως προς το φυσικό αντικείμενο ή έχουν εκτελεστεί πλήρως μέχρι και την ημερομηνία υποβολής της αίτησης. Μόνον οι παρεμβάσεις που ολοκληρώνονται μετά την έκδοση του Α’ ΠΕΑ μπορούν να θεωρηθούν επιλέξιμες για το Πρόγραμμα και σε κάθε περίπτωση οι δαπάνες θα πρέπει να έχουν πραγματοποιηθεί από την 01/02/2020 και μετά. Διευκρινίζεται ότι, στα πλαίσια των απαιτήσεων του Προγράμματος γίνονται δεκτά ΠΕΑ, που έχουν εκδοθεί μετά την 27.11.2017 και προ τις 01/02/2020, καθώς και μελέτες και Εγκρίσεις Εργασιών Δόμησης Μικρής Κλίμακας που έχουν εκδοθεί προ τις 01/02/2020, η δαπάνη τους όμως δεν είναι επιλέξιμη από το Πρόγραμμα.
Οι παρεμβάσεις, που υποβάλλονται με την αίτηση για υπαγωγή στο Πρόγραμμα, προκύπτουν βάσει των συστάσεων του Ενεργειακού Επιθεωρητή και αφορούν αποκλειστικά στις ακόλουθες κατηγορίες επιλέξιμων παρεμβάσεων:
Αντικατάσταση κουφωμάτων
Τοποθέτηση / αναβάθμιση θερμομόνωσης
Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης / ψύξης
Σύστημα ZNX με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ)
Λοιπές Παρεμβάσεις Εξοικονόμησης (smart home, αναβάθμιση φωτισμού).
Μετά το πέρας υποβολής των αιτήσεων και μόνο για τις καταρχήν επιλέξιμες αιτήσεις, θα δίνεται προθεσμία 60 ημερών για την υποβολή Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου / Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας. Εγκεκριμένες αιτήσεις για τις οποίες ο αιτών έχει επιλέξει ότι θα προχωρήσει σε υπαγωγή στο Πρόγραμμα με Δάνειο λαμβάνουν προθεσμία 120 ημερών για την έναρξη και ολοκλήρωση της διαδικασίας δανειοδότησης. Εντός της άνωθεν προθεσμίας θα πρέπει να υποβληθεί σε συνεργαζόμενη τράπεζα και να εγκριθεί αίτηση για δανειοδότηση. Εάν παρέλθει άπρακτο το άνω διάστημα, ο αιτών έχει την επιλογή να προχωρήσει με Ίδια Κεφάλαια.
Σε περίπτωση δανείου, η υπογραφή της δανειακής σύμβασης ολοκληρώνεται έως και 30 ημέρες από την έκδοση της απόφασης Υπαγωγής του έργου. Για τις προθεσμίες υλοποίησης του έργου προβλέπονται τα εξής: Εντός 120 ημερών από την Υπαγωγή της αίτησης, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί κατ’ ελάχιστον το 30% του επιλέξιμου Προϋπολογισμού. Εντός 365 ημερών από την Υπαγωγή της αίτησης, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το σύνολο του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου.
Οι αιτήσεις χρηματοδότησης υποβάλλονται μόνον ηλεκτρονικά και υποχρεωτικά μέσω του πληροφοριακού συστήματος του επίσημου δικτυακού τόπου του Προγράμματος. Κατά το στάδιο υποβολής της αίτησης δεν απαιτείται προσκόμιση φυσικού φακέλου με δικαιολογητικά. Κατά την συμπλήρωση της αίτησης γίνεται η διενέργεια αυτοματοποιημένων ηλεκτρονικών ελέγχων επιλεξιμότητας, η καταχώρηση των απαιτούμενων κατά περίπτωση δικαιολογητικών, η λήψη των ενεργειακών στοιχείων του Α’ ΠΕΑ, η υποβολή της πρότασης με τα κόστη παρεμβάσεων και λοιπών δαπανών, και η αρχική δήλωση χρηματοδοτικού σχήματος.
Κατά την περίοδο υποβολής αιτήσεων, δίνεται το δικαίωμα ακύρωσης και επανυποβολής αίτησης. Μετά το πέρας της περιόδου υποβολής αιτήσεων, δεν επιτρέπεται η ακύρωση αίτησης. Με την υποβολή της αίτησης στο Πρόγραμμα γίνεται και η λήψη μοναδικού αριθμού πρωτοκόλλου και υπολογίζεται αυτόματα η συνολική Βαθμολογία της αίτησης, βάσει των κριτηρίων αξιολόγησης του Προγράμματος. Απαραίτητη προϋπόθεση για την υποβολή της αίτησης αποτελεί η συμπλήρωση όλων των υποχρεωτικών πεδίων της. Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση μεταβίβασης του ακινήτου, το δικαίωμα σε υποβληθείσα αίτηση στο Πρόγραμμα δεν μεταβιβάζεται (με εξαίρεση την περίπτωση αναγκαστικής μεταβίβασης ακινήτου λόγω αποβίωσης). Η διαδικασία αξιολόγησης των υποβληθεισών αιτήσεων στο Πρόγραμμα γίνεται στη βάση συγκριτικής αξιολόγησης, δηλαδή αξιολόγησης της κάθε αίτησης στη βάση προκαθορισμένων κριτηρίων.