H Eυρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την ενίσχυση του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ για την αντιμετώπιση των πιο επειγουσών προκλήσεων, οι οποίες είναι η αντιμετώπιση των συνεπειών από τη ρωσική επιθετικότητα στην Ουκρανία, η διαχείριση του μεταναστευτικού και η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας.
«Η ΕΕ έχει αντιμετωπίσει μια σειρά από άνευ προηγουμένου και απροσδόκητες προκλήσεις από την υιοθέτηση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ) το 2020. Μόλις βγήκε από μια από τις βαθύτερες παγκόσμιες οικονομικές κρίσεις λόγω της πανδημίας Covid, τώρα αντιμετωπίζει τις τεράστιες ανθρωπιστικές, οικονομικές και δημοσιονομικές συνέπειες από τη βάναυση εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία», αναφέρει η ανακοίνωση της Επιτροπής.
Η μετανάστευση έχει επιταχυνθεί μετά την πανδημία, επιβαρύνοντας τις ικανότητες υποδοχής των κρατών μελών. Σύμφωνα με το Νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, η Ένωση και τα κράτη-μέλη θα αναλάβουν νέες ευθύνες, οι οποίες συνεπάγονται πρόσθετο κόστος.
Η απότομη επιτάχυνση του πληθωρισμού και των επιτοκίων επηρέασε τον προϋπολογισμό της Ένωσης, μεταξύ άλλων μέσω της απότομης αύξησης του κόστους χρηματοδότησης NextGenerationEU.
Ύστερα από μια σειρά παγκόσμιων διαταραχών της εφοδιαστικής αλυσίδας, η ΕΕ εργάζεται για να αυξήσει την ανοιχτή στρατηγική της αυτονομία. Απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις για την ενίσχυση της μακροπρόθεσμης ανταγωνιστικότητας σε τεχνολογίες ζωτικής σημασίας για την ηγετική θέση της Ευρώπης.
Οι προτεινόμενες τροπολογίες στον προϋπολογισμό, καθώς και οι διάφορες νομοθετικές προτάσεις που παρουσιάστηκαν σήμερα, θα πρέπει να εγκριθούν από τα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ στο Συμβούλιο και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η Επιτροπή ελπίζει σε μια «έγκαιρη συμφωνία» και υπολογίζει στην ισπανική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, ενόψει μιας ταχείας συμφωνίας αμέσως μετά το καλοκαίρι. Οι διαπραγματεύσεις, συμπεριλαμβανομένης της συναίνεσης του Κοινοβουλίου, πρέπει να ολοκληρωθούν πριν από το τέλος του έτους, δεδομένου ότι οι επείγοντες δημοσιονομικοί περιορισμοί θα υλοποιηθούν ήδη το 2024.
Ειδικότερα, οι προτάσεις της Επιτροπής προβλέπουν στοχευμένες ενισχύσεις σε τρεις τομείς προτεραιότητας:
ΟΥΚΡΑΝΙΑ
Ειδικότερα, για την Ουκρανία προτείνεται ένα χρηματοδοτικό πακέτο με επιχορηγήσεις, δάνεια και εγγυήσεις, συνολικού ύψους 50 δισεκατομμυρίων ευρώ την περίοδο 2024-2027 για να καλύψει τις άμεσες ανάγκες, την ανάκαμψη και τον εκσυγχρονισμό της Ουκρανίας στην πορεία της προς την ΕΕ.
Τα ετήσια ποσά θα καθορίζονται κάθε χρόνο ανάλογα με τις ανάγκες της Ουκρανίας και την εξελισσόμενη κατάσταση. Ο διαχωρισμός μεταξύ δανείων και επιχορηγήσεων θα αποφασίζεται επίσης ετησίως. Η στήριξη του δανείου θα χρηματοδοτηθεί με δανεισμό στις χρηματοπιστωτικές αγορές και θα υποστηρίζεται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Η μη επιστρεπτέα στήριξη θα χρηματοδοτηθεί μέσω του ετήσιου προϋπολογισμού της ΕΕ στο πλαίσιο ενός νέου ειδικού μέσου, του «Αποθεματικού της Ουκρανίας» με πόρους πέραν των ανώτατων ορίων δαπανών του ΠΔΠ.
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ
Για τη διαχείριση της μετανάστευσης, η Επιτροπή προτείνει την ενίσχυση του προϋπολογισμού της ΕΕ με 15 δισεκ. ευρώ, για την αντιμετώπιση των εσωτερικών και εξωτερικών διαστάσεων της μετανάστευσης καθώς και των αναγκών που προκύπτουν από τις παγκόσμιες συνέπειες του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία και για την ενίσχυση των εταιρικών σχέσεων με τρίτες χώρες.
Συγκεκριμένα, για την παροχή επαρκούς χρηματοδότησης για τη διαχείριση της μετανάστευσης και του ελέγχου των συνόρων, καθώς και για την εφαρμογή του Νέου Συμφώνου για τη Μετανάστευση, η Επιτροπή προτείνει τη χορήγηση 2 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Για να μπορέσει η ΕΕ να ανταποκριθεί σε αυξημένες οικονομικές και γεωπολιτικές αστάθειες, η Επιτροπή προτείνει να αυξηθεί το ανώτατο όριο του τομέα «Γειτονία και κόσμος» με επιπλέον 10,5 δισεκατομμύρια ευρώ.
Για να υποστηριχθεί η ικανότητα της Ένωσης να αντιδρά σε κρίσεις και φυσικές καταστροφές, το ειδικό μέσο «Αλληλεγγύη και το αποθεματικό βοήθειας έκτακτης ανάγκης» θα πρέπει να αυξηθεί κατά 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ.
ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ
Εξάλλου, η Επιτροπή προτείνει μια Πλατφόρμα Στρατηγικών Τεχνολογιών για την Ευρώπη (STEP) για την προώθηση της μακροπρόθεσμης ανταγωνιστικότητας της ΕΕ σε κρίσιμες τεχνολογίες, στους τομείς της ψηφιακής και βαθιάς τεχνολογίας, της καθαρής τεχνολογίας και της βιοτεχνολογίας. Για γρήγορη και αποτελεσματική ανάπτυξη επί τόπου, αυτή η πλατφόρμα βασίζεται και συμπληρώνει υπάρχοντα Ταμεία, όπως το InvestEU, το Ταμείο Καινοτομίας, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας (EIC) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας, ενώ παράλληλα εισάγει νέες ευελιξίες και κίνητρα για χρηματοδότηση συνοχής και τη Διευκόλυνση Ανάκτησης και Ανθεκτικότητας.
Η Επιτροπή προτείνει, επίσης, έναν αποτελεσματικό μηχανισμό για την κάλυψη του υψηλότερου κόστους χρηματοδότησης για το Ταμείο Ανάκαμψης (NextGenerationEU), λόγω της άνευ προηγουμένου αύξησης των επιτοκίων. Ένα νέο ειδικό «Μέσο EURI» θα καλύπτει αποκλειστικά το κόστος που έρχεται πέρα από τις αρχικές προβλέψεις που έγιναν το 2020.