Η Goldman Sachs αναλύει τα δεδομένα από προηγούμενους κύκλους αύξησης των επιτοκίων τόσο στις ΗΠΑ όσο και στις χώρες του G10 σε μια προσπάθεια να εκτιμήσει κατά πόσο η Fed θα καταφέρει να οδηγήσει σε ομαλή προσγείωση την οικονομία, να αντιμετωπίσει δηλαδή τον πληθωρισμό χωρίς να προκαλέσει ύφεση.
Οι νεότερες πληροφορίες
Στις ΗΠΑ, 11 από τις 14 φορές που η Ομοσπονδιακή Τράπεζα έχει εφαρμόσει κύκλους σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το αποτέλεσμα ήταν να ακολουθήσει ύφεση.
Αυτό σημαίνει ότι το ποσοστό επιτυχίας της Fed διαμορφώνεται στο πενιχρό 21%. Το αισιόδοξο είναι ότι μόνο σε οκτώ από αυτές τις περιπτώσεις η ύφεση μπορεί να αποδοθεί μερικώς στη σύσφιξη της Fed, ενώ οι «ομαλές προσγειώσεις» είναι πιο συχνές τα τελευταία χρόνια.
Η αύξηση των επιτοκίων
Σήμερα, η Fed προτίθεται να αυξήσει ραγδαία τα επιτόκια σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα με στόχο να ανακόψει τον πληθωρισμό χωρίς να προκαλέσει ύφεση. Η μεγαλύτερη πρόκληση για την κεντρική τράπεζα θα είναι η εξής: να μειώσει το χάσμα μεταξύ θέσεων εργασίας και εργαζόμενων και να περιορίσει την αύξηση των μισθών σε ρυθμό ανάλογο με τον στόχο της για τον πληθωρισμό, μέσω της σύσφιξης των χρηματοδοτικών συνθηκών σε τέτοιο επίπεδο που θα μειωθούν οι διαθέσιμες θέσεις εργασίας χωρίς να αυξηθεί απότομα η ανεργία.
Όπως σημειώνει η Goldman Sachs, η ιστορία δείχνει ότι κάτι τέτοιο δεν θα είναι εύκολο, από την στιγμή που μεγάλες μειώσεις στο χάσμα θέσεων-εργαζόμενων έχουν σημειωθεί μόνο κατά τη διάρκεια υφέσεων στις ΗΠΑ, αν και υπάρχουν ορισμένα παραδείγματα χωρίς ύφεση σε άλλες χώρες του G10.
Όσο για τις περιπτώσεις που επιτεύχθηκε η ομαλή προσγείωση, είναι πιο συχνές σε άλλες χώρες του G10, όπου σε ποσοστό 58% οι κύκλοι αύξησης των επιτοκίων δεν ακολουθήθηκαν από ύφεση τον επόμενο χρόνο και σε ποσοστό 44% ούτε την επόμενη διετία.
Η διαχείριση ανεργίας και πληθωρισμού
Τα ιστορικά μοτίβα δείχνουν ότι η Fed έχει δύσκολο δρόμο να διανύσει για να επιτύχει τη μείωση του κενού θέσεων εργασίας-εργαζόμενων και την παράλληλη πτώση του πληθωρισμού στο 2%.
Ωστόσο, η Goldman Sachs τονίζει ότι η ύφεση δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη κυρίως γιατί η προσπάθεια της Fed να οδηγήσει την οικονομία σε ομαλή προσγείωση υποστηρίζεται από την ομαλοποίηση των συνθηκών στη μετά την πανδημία εποχή, τόσο στην προσφορά εργατικού δυναμικού όσο και στις τιμές των διαρκών αγαθών.
Λαμβάνοντας υπόψη τα ίδια δεδομένα, η Goldman δίνει πιθανότητες 15% στο να σημειωθεί ύφεση μέσα στους επόμενους 12 μήνες και 35% για ύφεση μέσα στους επόμενους 24 μήνες.
Τέλος, η αμερικανική τράπεζα επισημαίνει ότι οι κύκλοι αύξησης των επιτοκίων δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας που επηρεάζει την οικονομία για να την ωθήσει τελικά σε ύφεση.
Αρκετές μάλιστα περιπτώσεις ύφεσης δεν αποδίδονται στη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής, όπως η ύφεση του 2001 και του 2008 οι οποίες προκλήθηκαν κατά κύριο λόγο από οικονομικές ανισορροπίες. Επιπλέον, υπάρχουν παραδείγματα όπως του 1969, του 1973 και του 1980, όπου η σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής συνοδεύτηκε από δημοσιονομική σύσφιξη στην πρώτη περίπτωση και από πετρελαϊκή κρίση στις άλλες δύο. Συμπερασματικά, μόνο σε 4 από τις 14 περιόδους αύξησης των επιτοκίων η νομισματική πολιτική ήταν ο βασικός παράγοντας ώθησης σε ύφεση.