Ο κίνδυνος ύφεσης έχει εξελιχθεί στον κορυφαίο παράγοντα ανησυχίας για τους επενδυτές εξαιτίας του υψηλού πληθωρισμού και η Goldman Sachs έχει δημιουργήσει ένα σύστημα αξιολόγησης του κινδύνου, αναλύοντας κάθε φορά τα διαθέσιμα δεδομένα.
Στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, το συμπέρασμα της αμερικανικής τράπεζας είναι ότι δεν είναι απαραίτητο να υποχωρήσει σε ύφεση η οικονομία για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο του πληθωρισμού, αλλά θα πρέπει σίγουρα να δούμε επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας σε τέτοιο βαθμό που αυξάνεται ο κίνδυνος ύφεσης.
Πολλοί επενδυτές υποστηρίζουν πως η ιστορία αποδεικνύει ότι η άνοδος του πληθωρισμού πολύ πάνω από τον στόχο του 2% και η υπερθέρμανση της αγοράς εργασίας καθιστούν αναπόφευκτη την ύφεση.
Όπως εκτιμά σε νέα της έκθεση η Goldman Sachs, τόσο ο πληθωρισμός όσο και η άνοδος των μισθών έχουν γενικευτεί με αποτέλεσμα να είναι όντως δύσκολο να υποχωρήσουν, χωρίς να υπάρξουν μεγάλες απώλειες για την οικονομία.
Όμως η Goldman Sachs πιστεύει ότι οι ισχυρισμοί για αναπόφευκτη ύφεση υπερβάλλουν σε ό,τι αφορά σε πολλές ανάλογες περιπτώσεις του παρελθόντος και υποτιμούν τη μοναδικότητα της τρέχουσας συγκυρίας.
Ο παράγοντας άγνωστος Χ
Ο βασικός άγνωστος Χ σήμερα είναι το πόσο θα διαρκέσουν τα προβλήματα στην πλευρά της προσφοράς. Η αμερικανική τράπεζα προβλέπει μεγάλη πτώση στον δομικό πληθωρισμό φέτος και το 2023, λόγω κυρίως των υψηλών τιμών των αγαθών.
Η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία αποτελούν προφανείς κινδύνους για τη συγκεκριμένη υπόθεση, ενώ στην περίπτωση που τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες κρατήσουν για πολύ περισσότερο, θα είναι πολύ πιο δύσκολο να συγκρατηθεί και να υποχωρήσει ο πληθωρισμός.
Εν τέλει, ωστόσο, για να είναι πραγματικά επίμονη η υπεραπόδοση του πληθωρισμού, θα πρέπει να οφείλεται κυρίως στις υψηλές πληθωριστικές προσδοκίες και στην ανάπτυξη των μισθών.
Η ύφεση θα ήταν η μοναδική λύση για να αντιμετωπιστεί ο πληθωρισμός, στην περίπτωση που η οικονομία είχε εισέλθει σε ανοδικό μισθολογικό σπιράλ με τις πληθωριστικές προσδοκίες και την ανάπτυξη των μισθών να παγιώνονται πολύ πάνω από τους στόχους.
Όμως η πραγματικότητα είναι πολύ πιο σύνθετη και σε αυτήν υπάρχουν τόσο καθησυχαστικά όσο και ανησυχητικά σημάδια.
Σύμφωνα με την Goldman Sachs, ενώ οι βραχυπρόθεσμες πληθωριστικές προσδοκίες είναι πολύ υψηλές, σε μεγάλο βαθμό οφείλονται στη μεγάλη άνοδο των ενεργειακών τιμών, ενώ οι μακροπρόθεσμες προσδοκίες είναι συγκρατημένες.
Η ανάπτυξη των μισθών είναι επίσης «καυτή» και η αγορά εργασίας βρίσκεται ξεκάθαρα σε ανισορροπία, ωστόσο και εδώ παίζουν ρόλο προσωρινοί παράγοντες ενώ οι έρευνες δείχνουν ότι οι επιχειρήσεις αναμένουν οι μισθοί να αυξηθούν πολύ πιο αργά φέτος.
Άρα είναι δύσκολο να βάλει κάποιος την περίοδο που διανύουμε σε ένα μεμονωμένο ιστορικό πλαίσιο, εξαιτίας των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της.
Για παράδειγμα, οι συγκρίσεις με την ομαλή προσγείωση στα μέσα της δεκαετίας του 1990, είναι υπερβολικά καθησυχαστικές γιατί το να αντιστρέψεις την υπερθέρμανση της αγοράς εργασίας είναι δυσκολότερο από το να την αποτρέψεις. Όμως και σε σύγκριση με τις κρίσεις της δεκαετίας του 1970, οι πληθωριστικές προσδοκίες δεν έχουν ξεφύγει τόσο που να δικαιολογούν τη σύγκριση.
Η Goldman Sachs εκτιμά ότι υπάρχουν ενδείξεις μεταπολεμικής ανόδου του πληθωρισμού εξαιτίας των ανισορροπιών μεταξύ προσφοράς και ζήτησης αλλά και του μισθολογικού σπιράλ στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Επομένως, η ιστορική σύγκριση δίνει λόγους αισιοδοξίας αλλά και απαισιοδοξίας, κάνοντας δύσκολο να καταλήξει κάποιος σε οριστικό συμπέρασμα.
Στην ανάλυσή της, η αμερικανική τράπεζα προσπαθεί να απαντήσει στο πόσο πρέπει να επιβραδυνθεί η άνοδος των μισθών, πόσο πρέπει να συρρικνωθεί το χάσμα μεταξύ θέσεων εργασίας και εργαζόμενων για να επιτευχθεί η επιβράδυνση, πόσες θέσεις εργασίας πρέπει να μειωθούν και τέλος πόσο απαιτείται να επιβραδύνει το ΑΕΠ για να γίνουν όλα αυτά.
Το συμπέρασμά της είναι ότι δεν χρειαζόμαστε μια ύφεση αλλά πιθανότατα είναι απαραίτητη η επιβράδυνση της ανάπτυξη σε επίπεδο κάτω από τις δυνατότητές της, σε μία διαδρομή που αυξάνει τον κίνδυνο ύφεσης.