Ο κίνδυνος για ύφεση στην Ευρώπη αυξάνεται διαρκώς εξαιτίας της εκτίναξης των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, που προκύπτουν από τον φόβο ότι η Ρωσία θα διακόψει τελείως της προμήθειες, προειδοποιούν οικονομολόγοι.
Η ευρωπαϊκή οικονομία θα δεχτεί αλλεπάλληλα πλήγματα, μεταξύ των οποίων και η μείωση της ζήτησης από τις ΗΠΑ – τη μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά της – τις συνεχιζόμενες επιπτώσεις της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και τις σχετιζόμενες αυξήσεις των τιμών των τροφίμων και της ενέργειας, σύμφωνα με τη Nomura, μια ιαπωνική επενδυτική τράπεζα με σημαντική δραστηριότητα στο Λονδίνο.
Τρομακτικές εκτιμήσεις
Η Nomura εκτιμά ότι η ευρωπαϊκή οικονομία θα αρχίσει να συρρικνώνεται κατά το δεύτερο μισό του 2022 και ότι η ύφεση θα συνεχιστεί μέχρι και το καλοκαίρι του 2023, με τη συνολική μείωση του ΑΕΠ να αγγίζει το 1,7%.
Οι τιμές της ενέργειας είχαν ήδη εκτοξευτεί από το δεύτερο μισό του 2021, καθώς οι μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη άρχισαν να εξέρχονται από τα lockdown, όμως η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία επιδείνωσε περαιτέρω την κατάσταση, καθώς η ΕΕ, οι ΗΠΑ και η Βρετανία επιχείρησαν να απομονώσουν οικονομικά τη Ρωσία. Η Ευρώπη εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές ρωσικής ενέργειας, και ο Βλαντίμιρ Πούτιν αντέδρασε στις κυρώσεις με τον περιορισμό των προμηθειών αερίου.
Οι ανησυχητικές κινήσεις της Ρωσίας
Η Ρωσία έχει περιορίσει την προμήθεια φυσικού αερίου στη Γερμανία μέσω του αγωγού Nord Stream 1, αλλά και μέσω του TurkStream στη Βουλγαρία, ενώ έχει διακόψει πλήρως τις εξαγωγές προς την Πολωνία μέσω του αγωγού Yamal.
Η Ευρώπη παλεύει με «συνθήκες που σε μεγάλο βαθμό είναι παγκόσμιας φύσης (εκτόξευση των τιμών της ενέργειας και πληθωρισμός, αυξανόμενοι γεωπολιτικοί κίνδυνοι και αβεβαιότητα) που μας κάνουν να πιστεύουμε ότι οι ευρωπαϊκές οικονομίες θα υποστούν την ίδια μοίρα – την ύφεση – όπως και οι ΗΠΑ», έγραψε ο Τζορτζ Μπάκλεϊ, οικονομολόγος της Nomura. Ο πληθωρισμός άγγιξε το 8,6% σε επίπεδο Ευρωζώνης τον Ιούνιο – έφτασε, δηλαδή, στα υψηλότερα επίπεδα από δημιουργίας του μπλοκ το 1999.
«Τιμές της στρατόσφαιρα»
Αναλυτές της JP Morgan Chase, της αμερικανικής επενδυτικής τράπεζας, δήλωσαν την περασμένη εβδομάδα ότι η Ρωσία θα μπορούσε να φέρει την αύξηση των τιμών του πετρελαίου «στη στρατόσφαιρα», ως αντίποινα προς τις προσπάθειες των ισχυρών οικονομιών των G7 να επιβάλουν πλαφόν στις τιμές. Αναλυτές, μεταξύ των οποίων και η Νατάσα Κανέβα, έγραψαν ότι οι τιμές θα μπορούσαν να υπερτριπλασιαστούν, φτάνοντας τα $380 το βαρέλι, αν η Ρωσία μειώσει την παραγωγή κατά 5 εκατ. βαρέλια την ημέρα. Ένα βαρέλι Μπρεντ προς παράδοση τον Σεπτέμβριο κόστιζε $111 στο τέλος της περασμένης εβδομάδας στις προθεσμιακές αγορές.
«Είναι πιθανό η ρωσική κυβέρνηση να προχωρήσει σε αντίποινα, περιορίζοντας την παραγωγή για να προκαλέσει πόνο στη Δύση», έγραψαν οι αναλυτές της JP Morgan. «Οι ελλείψεις στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου λειτουργούν υπέρ της Ρωσίας».
«Πραγματική πανευρωπαϊκή οικονομική κρίση»
Ο Κέι Νόιφελτ και ο Γιόνας Κεκ, οικονομολόγοι του Κέντρου για την Οικονομική και Επιχειρηματική Έρευνα, σημείωσαν ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία προκάλεσε μια «πραγματική πανευρωπαϊκή κρίση» και σημείωσαν ότι η πιθανότητα ευρωπαϊκής ύφεσης ανέρχεται τουλάχιστον σε δύο στις πέντε.
Η Γερμανία, η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή οικονομία, είναι ιδιαιτέρως ευάλωτη, εξαιτίας του ρωσικού ελέγχου επί του αγωγού Nord Stream 1. Η λειτουργία του αγωγού έχει προγραμματιστεί να διακοπεί για δέκα ημέρες, ξεκινώντας από τις 11 Ιουλίου για την ετήσια προγραμματισμένη συντήρησή του. Ο γερμανός υπουργός οικονομικών, Ρόμπερτ Χάμπεκ, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα στα γερμανικά ΜΜΕ ότι η κυβέρνηση φοβάται ότι η Ρωσία θα αρνηθεί να ξαναδώσει σε λειτουργία τον αγωγό, μια κίνηση που θα που θα οδηγούσε σε ελλείψεις στη διάρκεια του χειμώνα.
«Μια σοβαρή ύφεση είναι σχεδόν βέβαιη»
«Φαίνεται ξεκάθαρο ότι στην περίπτωση των ευρωπαϊκών ελλείψεων αερίου, μια σοβαρή ύφεση θα είναι σχεδόν βέβαιη», αναφέρουν οι Νόιφελντ και Κεκ. «Και αυτό γιατί οι ευρωπαϊκές χώρες συνδέονται μεταξύ τους όχι μόνο μέσω διασυνδέσεων ενέργειας, αλλά και δια των εξαιρετικά ενοποιημένων εφοδιαστικών αλυσίδων.
»Οι ελλείψεις αερίου θα οδηγήσουν σε ακόμη μεγαλύτερες αυξήσεις των τιμών της ενέργειας για τους καταναλωτές, αυξάνοντας τις πληθωριστικές πιέσεις και απαιτώντας ακόμη μεγαλύτερα μερίδια των διαθέσιμων εισοδημάτων των καταναλωτών, γεγονός που από μόνο του θα μπορούσε να προκαλέσει ύφεση».
Τα ευρωπαϊκά κράτη που εξαρτώνται από το ρωσικό αέριο παλεύουν να βρουν εναλλακτικές πηγές. Η γερμανική κυβέρνηση ελπίζει ότι δυο πλωτά τερματικά LNG θα έχουν τεθεί σε λειτουργία μέχρι τον χειμώνα.
Αν και η Βρετανία δεν εισάγει άμεσα αέριο από τη Ρωσία, οι ευρωπαϊκές ελλείψεις θα μπορούσαν να επιδεινώσουν την κρίση κόστους ζωής, αυξάνοντας τις τιμές του φυσικού αερίου στις ανοιχτές αγορές. Κάτι τέτοιο θα ανάγκαζε τη Βρετανία να πληρώσει περισσότερα χρήματα, ένα κόστος που κατά πάσα πιθανότητα να αντανακλαστεί στους λογαριασμούς των καταναλωτών και των επιχειρήσεων. Η Nomura έχει προβλέψει μείωση του βρετανικού ΑΕΠ κατά 1,5% κατά τη διάρκεια μιας τέτοιας, αναμενόμενης ύφεσης.
Πηγή: Guardian