Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ προχώρησε στην πρώτη αύξηση των επιτοκίων δανεισμού σε δολάρια από το 2018 και έδωσε σήμα για άλλες έξι αυξήσεις μέσα στο έτος σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει τον υψηλότερο πληθωρισμό των τελευταίων 40 ετών παρά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η οικονομία.
Τα στελέχη της Fed με επικεφαλής τον πρόεδρο Τζερόμ Πάουελ αποφάσισαν να αυξήσουν τα επιτόκια κατά 0,25% τα οποία διαμορφώνονται πλέον σε φάσμα από 0,25% έως 0,50% από 0% με 0,25% προηγουμένως.
Η Fed είχε οδηγήσει τα επιτόκια του δολαρίου σε μηδενικά σχεδόν επίπεδα προκειμένου να βοηθήσει την οικονομία να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις από την πανδημία. Από τα εννέα μέλη της Fed τα οκτώ ψήφισαν για αύξηση 0,25%, ενώ ένα μέλος ψήφισε υπέρ αύξησης 0,50%.
Το ράλι των τιμών καταναλωτή
Τα στελέχη της Fed και όχι μόνο αυτά, πέρασαν μεγάλο μέρος του περασμένου έτους εκτιμώντας ότι θα υπάρξει μια σχετικά σύντομη επιστροφή σε κάποια κανονικότητα μετά την πανδημία, αλλά τα προβλήματα στην παραγωγή, οι καθυστερήσεις σε λιμάνια και γενικότερα οι αντιξοότητες στις μεταφορές συνέχισαν να πλήττουν την οικονομία.
Αρχικά τα προβλήματα και οι ανησυχίες αποδίδονταν στα συνεχόμενα κύματα του ιού τα οποία μαζί με την αύξηση των μισθών και των τιμών των υπηρεσιών οδήγησαν τον πληθωρισμό υψηλότερα. Το ράλι των τιμών καταναλωτή έφθασε σε νέο υψηλό 40 ετών τον Φεβρουάριο, ωθούμενο από την αύξηση των τιμών των τροφίμων και της ενέργειας, κυρίως του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία
Στη συνέχεια οι αλυσίδες ανεφοδιασμού παρουσίασαν σημάδια βελτίωσης τα οποία έγιναν πιο έντονα τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο. Όμως όλα άλλαξαν άρδην μετά τη ρωσική εισβολής στην Ουκρανία και τα νέα σαρωτικά μέτρα περιορισμών στην Κίνα λόγω πανδημίας.
Οι εξελίξεις αυτές τώρα επιμηκύνουν κι άλλο τους χρόνους παράδοσης προϊόντων από την Ασία και αυξάνουν κι άλλο τις τιμές. Για παράδειγμα, ο μέσος χρόνος αποστολής ενός εμπορευματοκιβωτίου από ένα κινεζικό εργοστάσιο σε μια αποθήκη στις ΗΠΑ είχε αυξηθεί σε 82 ημέρες τον Φεβρουάριο, σύμφωνα με τη εταιρεία εφοδιαστικής Freightos από 45 ημέρες που ήταν πριν από δύο χρόνια.
Ο πόλεμος που επηρεάζει όλη την Ευρώπη έχει προκαλέσει νέο πλήγμα στις πτήσεις και στις μεταφορές προϊόντων δια θαλάσσης. Έχει πλήξει τις προμήθειες πρώτων υλών και τροφίμων και ενέργειας, όπως του παλλαδίου, του νικελίου και σιταριού.
Εκτόξευσε επίσης τις τιμές της ενέργειας στα ύψη, τροφοδοτώντας περαιτέρω τον πληθωρισμό. Είναι ενδεικτικό η Ρωσία απάντησε στις σαρωτικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν από τη Δύση ανακοινώνοντας τα δικά της σχέδια για περιορισμούς εξαγωγών.