Τη δυναμική ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας από την πανδημία -χάρη στον τουρισμό και την εγχώρια ζήτηση- επισημαίνει ο ESM στην ετήσια έκθεσή του για την Ευρωζώνη, ενώ διατυπώνει ερωτηματικά για τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία.
Τι αναφέρει ο οργανισμός
Όπως αναφέρει ο ESM, το δημοσιονομικό έλλειμμα χρηματοδότησε ένα μεγάλο πακέτο δημοσιονομικής στήριξης προς τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, αλλά οι συνθήκες της αγοράς παρέμειναν ευνοϊκές, υποστηριζόμενες από τη διευκολυντική κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ και το σχέδιο ανάκαμψης της NGEU. Εν τω μεταξύ, οι τράπεζες ενίσχυσαν τους ισολογισμούς τους.
Η οικονομική δραστηριότητα της Ελλάδας αυξήθηκε κατά 8,3% το 2021, ανακτώντας ουσιαστικά τις απώλειες που καταγράφηκαν το 2020 λόγω της Covid-19. Τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις χρησιμοποίησαν συσσωρευμένες αποταμιεύσεις για να τονώσουν την κατανάλωση και τις επενδύσεις, ενώ ο τουρισμός είχε αυξημένα έσοδα.
Το μεγάλο πακέτο δημοσιονομικής στήριξης της κυβέρνησης ενίσχυσε τα εισοδήματα και την απασχόληση καθ’ όλη τη διάρκεια του 2021. Το πρωτογενές έλλειμμα βελτιώθηκε σημαντικά στο -5,5% του ΑΕΠ το 2021, από -8% το προηγούμενο έτος. Η κυβέρνηση παρείχε εκτεταμένη υποστήριξη σε νοικοκυριά, εργαζόμενους και επιχειρήσεις, με ένα από τα μεγαλύτερα δημοσιονομικά πακέτα στη ζώνη του ευρώ. Χάρη στην ταχεία ανάπτυξη δε, ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ μειώθηκε στο 193,3% του ΑΕΠ από 206,3%.
Συνθήκες χρηματοδότησης στην Ελλάδα
Οι συνθήκες χρηματοδότησης της Ελλάδας παρέμειναν ευνοϊκές καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Υπερεκτέλεσε το πλάνο χρηματοδότησης για το 2021, αντλώντας 14 δισεκατομμύρια ευρώ από την αγορά και διατήρησε ένα απόθεμα μετρητών που υπερκαλύπτει τις ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες τους επόμενους 12 μήνες, επισημαίνει ο ESM.
Σε ότι αφορά τις τράπεζες επισημαίνεται ότι κατάφεραν να μειώσουν σημαντικά τον δείκτη NPEs στο 12,8% στο τέλος του 2021.
Ωστόσο, το βάρος του ιδιωτικού χρέους είναι μεγάλο, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για ένα αποτελεσματικό πλαίσιο διαχείρισης. Η χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα (επιχειρήσεις) αυξήθηκε κατά 3,7%, ενώ αυτή προς τα νοικοκυριά μειώθηκε κατά 2,4% σε ετήσια βάση τον Δεκέμβριο του 2021.
Ο ESM υποστηρίζει ότι χάρις στην ευνοϊκή χρηματοδότηση που έχει προσφέρει η εξοικονόμηση σε επίπεδο προϋπολογισμού φτάνει τα 8 δισεκατομμύρια ευρώ το 2021.
Στο πλαίσιο του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησής του, ο ESM παρακολουθεί τους κινδύνους για την ικανότητα αποπληρωμής της Ελλάδας. Βραχυπρόθεσμα, η χώρα απολαμβάνει μια άνετη θέση σε ότι αφορά τη ρευστότητα, σταθερή πρόσβαση στην αγορά και χαμηλές χρηματοδοτικές ανάγκες που αντικατοπτρίζουν τη μακρά μέση ωρίμανση του χρέους.
Όμως, μακροπρόθεσμα, επισημαίνει ο ESM, παραμένει ευάλωτη λόγω των μακροοικονομικών ανισορροπιών, ιδιαίτερα του πολύ υψηλού δημόσιου χρέους της, καθώς και του επίμονου επενδυτικού κενού, της χαμηλής παραγωγικότητας και των υψηλών NPEs.
Τι πρέπει να κάνει η Ελλάδα για να διορθώσεις τις αδυναμίες της
Για να διορθώσει αυτές τις αδυναμίες, η Ελλάδα έχει ξεκινήσει ένα φιλόδοξο ταξίδι εκσυγχρονισμού της οικονομίας της.
Οι μεταρρυθμιστικές προτεραιότητες τώρα περιλαμβάνουν την αντιμετώπιση μακροχρόνιων αδυναμιών σε υποδομές, εκπαίδευση και δεξιότητες, δημόσια διοίκηση (συμπεριλαμβανομένου του συστήματος δικαιοσύνης).
Ο πόλεμος στην Ουκρανία ρίχνει σκιές στις οικονομικές προοπτικές για την Ελλάδα. Το μέγεθος των επιπτώσεων μένει να φανεί, αλλά η Ελλάδα μπορεί να επηρεαστεί δεδομένης της εξάρτησής της από τον τουρισμό και από τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου.