Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Βουλγαρία συμφώνησαν να συγκροτήσουν στη Σόφια μια πρώτη περιφερειακή ομάδα εργασίας, ως μέρος της Πλατφόρμας Αγοράς Ενέργειας της ΕΕ, σύμφωνα με ανακοίνωση της Κομισιόν. Αυτό το πιλοτικό πρόγραμμα θα εξετάσει τις ανάγκες φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, τις τιμές και τις ροές, καθώς και πτυχές υποδομής.
Να σημειωθεί ότι, μετά τη χθεσινή ανακοίνωση της Gazprom για τη διακοπή των παραδόσεων φυσικού αερίου στη Βουλγαρία, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Βουλγαρίας Άσεν Βασίλεφ είχε σειρά συναντήσεων στην Κομισιόν.
Η περιφερειακή ομάδα δράσης θα επικεντρωθεί στο επόμενο έτος και θα παράσχει ειδική περιφερειακή τεχνογνωσία για την ανάπτυξη και εφαρμογή του σχεδίου δράσης REPowerEU για τη μείωση της εξάρτησης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, την πλήρωση της αποθήκευσης ενόψει του επόμενου χειμώνα και την περαιτέρω επιτάχυνση της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές του ενεργειακού τομέα.
Θα υποστηρίξει και θα συντονίσει την εφαρμογή των κοινών σχεδίων ετοιμότητας στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των διεθνών αγορών, αποθήκευσης και διασυνδέσεων – συμβάλλοντας έτσι στην ασφάλεια του εφοδιασμού στη Βουλγαρία, την περιοχή, την ενεργειακή κοινότητα και όχι μόνο.
Η Βουλγαρία θα επικοινωνήσει με χώρες της γειτονιάς της και θα οργανώσει την πρώτη υπουργική συνάντηση στις 5 Μαΐου. Το έργο της ειδικής ομάδας θα βασιστεί κυρίως στις προετοιμασίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ορισμένα σενάρια ενεργειακής διακοπής, σε στενό συντονισμό και αλληλεγγύη με τα κράτη μέλη και τους διεθνείς εταίρους.
Νέο μήνυμα της Κομισιόν: Ρήξη συμβολαίου η διακοπή προμηθειών από τη ρωσική Gazprom
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπενθύμισε ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες πρέπει να συνεχίσουν να πληρώνουν το ρωσικό φυσικό αέριο, στο νόμισμα που προβλέπουν τα συμβόλαια και ότι σε περίπτωση διακοπής των προμηθειών από τη ρωσική Gazprom, θα θεωρηθεί «ρήξη συμβολαίου».
Ο εκπρόσωπος της Επιτροπής, Ερίκ Μαμέρ, ανέφερε ότι το 97% των συμβολαίων για την αγορά ρωσικού φυσικού αερίου προβλέπουν πληρωμή σε ευρώ ή σε δολάρια. «Αν οι ρωσικές αρχές αποφασίσουν να διακόψουν το φυσικό αέριο, παρά το γεγονός ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες σέβονται τις συμβατικές τους υποχρεώσεις, τότε θεωρούμε ότι αυτό είναι από πλευράς Ρωσίας και ειδικότερα από πλευράς Gazprom, μία ”ρήξη συμβολαίου” – κάτι το οποίο είναι συμβολικό και αντιπροσωπεύει την απόπειρα της Ρωσίας να εκβιάσει την ΕΕ και αυτό είναι απαράδεκτο», ανέφερε ο εκπρόσωπος της Επιτροπής.
Ο ίδιος εκπρόσωπος είπε ότι αν ένα συμβόλαιο προβλέπει ότι η πληρωμή πρέπει να γίνει σε ευρώ ή σε δολάρια, η υποχρέωση της εταιρείας τελειώνει μόλις η πληρωμή γίνει σε ευρώ ή σε δολάρια. Πρόσθεσε, επίσης, ότι αν η πληρωμή γίνει σε ρούβλια, τότε αυτό θεωρείται παράκαμψη των κυρώσεων κατά της Μόσχας.
Ο Ερίκ Μαμέρ τόνισε, επίσης, ότι η διασφάλιση της εφαρμογής (σεβασμού) των κυρώσεων κατά της Μόσχας είναι ευθύνη των κρατών-μελών. «Αν υπάρχει έλλειψη συμμόρφωσης με τις κυρώσεις, υπάρχουν διαδικασίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο για να διασφαλίσουμε ότι τα κράτη-μέλη σέβονται τις κυρώσεις. Αλλά δεν είμαστε ακόμα σε αυτό το σημείο», σημείωσε ο ίδιος.
O ίδιος εκπρόσωπος εξήγησε ότι οι ρωσικές αρχές δεν είπαν ξεκάθαρα ότι αν μία εταιρεία θέλει να συνεχίσει να προμηθεύεται φυσικό αέριο, πρέπει να πληρώνει σε ρούβλια. Αντ’ αυτού οι ρωσικές αρχές έθεσαν σε εφαρμογή ένα «εκλεπτυσμένο σύστημα», με το οποίο θεωρείται ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν πληρώσει όταν το ποσό έχει μετατραπεί σε ρούβλια.
Η Επιτροπή βρίσκεται σε στενή επαφή με όλα τα κράτη-μέλη, προκειμένου να τα βοηθήσει στην τρέχουσα κατάσταση. Ωστόσο, όπως παραδέχτηκε ο εκπρόσωπος Τύπου, δεν υπάρχει ακόμα κάποια τελική λύση. Στις 2 Μαΐου θα συνεδριάσουν εκτάκτως οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ, ενώ στα μέσα Μαΐου η Επιτροπή θα παρουσιάσει τις προτάσεις της για την απεξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα.
Τέλος, ο εκπρόσωπος για θέματα ενέργειας, Τιμ Μακ Φάι, είπε ότι η Επιτροπή δεν διαθέτει πληροφορίες σχετικά με το αν και ποιες εταιρείες έχουν παραβιάσει τις κυρώσεις.
Η ΕΕ αναζητά κοινή στρατηγική απέναντι στον ρωσικό εκβιασμό για το αέριο
Αρκετές είναι οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης πιέζουν ώστε να δοθούν σαφέστερες οδηγίες σχετικά με το πως θα πρέπει να διαχειριστούν τις απειλές της Ρωσίας γύρω από την Ενέργεια, αλλά και την απαίτηση να γίνονται οι πληρωμές σε ρούβλια, λέγοντας ότι οι τρέχουσες οδηγίες είναι πολύ διφορούμενες.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μετέφερε στους πρεσβευτές των χωρών –σε συνάντηση που έγινε πίσω από κλειστές πόρτες την Τετάρτη- ότι θα βελτιώσει τη διατύπωση των κατευθυντήριων γραμμών της, όπως μεταδίδει το Bloomberg που αποδίδει τις πληροφορίες του σε άτομα που γνωρίζουν τις συζητήσεις. Ορισμένες χώρες που έθεσαν το θέμα επί τάπητος θέλουν η ΕΕ να διευκρινίσει πως πρέπει να διαχειρίζονται τις απαιτήσεις της Ρωσίας οι χώρες που αγοράζουν αέριο από εκείνη.
Η ένταση στην ΕΕ έρχεται αφότου η Ρωσία έκλεισε τη στρόφιγγα φυσικού αερίου προς την Πολωνία και τη Βουλγαρία, οι οποίες αρνήθηκαν να πληρώσουν σε ρούβλια. Την ίδια στιγμή, τέσσερις ευρωπαϊκές εταιρείες πραγματοποίησαν πληρωμές σε ρούβλια, αλλά δεν είναι σαφές ακόμα αν πρόκειται για εταιρείες που ανήκουν σε χώρες της ΕΕ. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, κάποιες χώρες είναι έτοιμες να ανοίξουν λογαριασμούς σε ρούβλια.
Η Πολωνία και η Βουλγαρία -που έχουν τη στήριξη από Ελλάδα, Σλοβακία, Δανία, Λετονία, Βέλγιο, Αυστρία, Ουγγαρία και Φινλανδία- διαμαρτυρήθηκαν στη συνάντηση της Τετάρτης για την έλλειψη σαφήνειας και λεπτομερειών σε ορισμένες από τις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής. Η Πολωνία δήλωσε ότι η επιλεκτική ερμηνεία του ρωσικού διατάγματος αποτελεί «εργαλείο» για τη Ρωσία προκειμένου να διασπάσει το δέσιμο της ΕΕ σε μια στιγμή κρίσης.
Η Πολωνία και η Βουλγαρία μετέφεραν στις άλλες χώρες της ΕΕ ότι για την ώρα έχουν εναλλακτικές λύσεις εφοδιασμού στο αέριο και ότι η κίνηση της Μόσχας δεν αποτελεί άμεση απειλή για την οικονομία τους σε αυτό το στάδιο. Η Ένωσης προετοιμάζεται για την εργαλειοποίηση των ενεργειακών παραδόσεων της Ρωσίας στην Ευρώπη, προκειμένου να αποφευχθεί η διακοπή των ροών φυσικού αερίου σε οποιαδήποτε φάση. Τόσο η Γερμανία όσο και η Ελλάδα σημείωσαν ότι είναι έτοιμες να παράσχουν προμήθειες στην Πολωνία και τη Βουλγαρία.
Το διάταγμα του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν προβλέπει ότι οι Ευρωπαίοι αγοραστές φυσικού αερίου ανοίγουν δύο λογαριασμούς στην Gazprombank JSC – έναν σε ξένο νόμισμα και έναν σε ρούβλια. Η Gazprombank θα είναι στη συνέχεια υπεύθυνη για τη μετατροπή του ξένου νομίσματος σε ρούβλια και τη μεταφορά των χρημάτων στην Gazprom. Η ΕΕ δήλωσε ότι η διαδικασία της Ρωσίας για τυχόν εξαιρέσεις παραμένει ασαφής.
Σε έγγραφο ερωτήσεων και απαντήσεων που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα, η ΕΕ ανέφερε ότι η διαδικασία πληρωμής του Κρεμλίνου θα αποτελούσε παραβίαση της σύμβασης. Ωστόσο, το μπλοκ δήλωσε επίσης ότι οι πληρωμές μπορούν να επιτραπούν σε ευρώ και δολάρια, εφόσον τυχόν νομικές υποχρεώσεις λήγουν μόλις πραγματοποιηθεί η αρχική πληρωμή σε ευρώ ή δολάρια στην Gazprombank.
Η προειδοποίηση της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ήταν πιο συγκεκριμένη χθες. «Είναι πολύ σαφές και το αίτημα της ρωσικής πλευράς να πληρώσει σε ρούβλια είναι μονομερής απόφαση και όχι σύμφωνα με τις συμβάσεις», δήλωσε στους δημοσιογράφους. «Οι εταιρείες με τέτοια συμβόλαια δεν θα πρέπει να ενδώσουν στα ρωσικά αιτήματα. Αυτό θα αποτελούσε παραβίαση των κυρώσεων άρα υψηλό κίνδυνο για τις εταιρείες».
Παραμένει ασαφές αν η Μόσχα θα δεχόταν οι συναλλαγές να ολοκληρώνονται μετά την αρχική πληρωμή σε ευρώ ή δολάρια, ακόμη και αν τα κεφάλαια στη συνέχεια μετατραπούν σε ρούβλια. Τα κράτη μέλη αναμένεται να συζητήσουν το θέμα σε επικείμενη συνάντηση των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ, δήλωσαν δύο από τις πηγές του Bloomberg. Η ΕΕ έχει προγραμματίσει τη συνάντηση για τις 2 Μαΐου.
Financial Times: Οι εταιρείες που ανοίγουν λογαριασμούς σε ρούβλια
Ο αυστριακός ενεργειακός όμιλος OMV, ένας από τους μεγαλύτερους εισαγωγείς ρωσικού αερίου, ετοιμάζεται να ανοίξει λογαριασμούς σε ρούβλια στην Gazprombank στην Ελβετία, αναφέρουν σε σημερινό δημοσίευμά τους οι Financial Times, επικαλούμενοι πρόσωπα που γνωρίζουν για τις σχετικές προετοιμασίες.
Ο ρωσικός ενεργειακός γίγαντας Gazprom ενημέρωσε χθες, Τετάρτη, την Πολωνία και τη Βουλγαρία ότι θα σταματήσει να τους προμηθεύει αέριο αφού δεν ανταποκρίθηκαν στο αίτημα της Μόσχας να πληρώνουν σε ρούβλια, κλιμακώνοντας έτσι μια διένεξη με δυτικές χώρες που αντιτίθενται στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Η κυβέρνηση της Αυστρίας απάντησε χθες, Τετάρτη, ότι οι παραδόσεις ρωσικού φυσικού αερίου στη χώρα συνεχίζονται χωρίς περιορισμούς και ότι δεν υπάρχει ένδειξη πως αυτό θα αλλάξει, ενώ προσπαθεί να βρει εναλλακτικές πηγές εφοδιασμού.
Σύμφωνα με τους Financial Times, η ιταλική Eni, ένας άλλος από τους μεγαλύτερους πελάτες της Gazprom, εξετάζει τις επιλογές της. Η υποστηριζόμενη από την ιταλική κυβέρνηση εταιρεία έχει περιθώριο μέχρι το τέλος Μαΐου, οπότε πρόκειται να πραγματοποιήσει την επόμενη πληρωμή για τις ρωσικές προμήθειες, για να κάνει μια τελική κίνηση, αναφέρει η εφημερίδα, επικαλούμενη ιταλούς αξιωματούχους.
Εκπρόσωπος της OMV είπε στο Reuters πως η εταιρεία εργάζεται για μια λύση που θα είναι συμβατή με τις κυρώσεις, όμως αρνήθηκε να διευκρινίσει αν αυτό σημαίνει πως θα χρησιμοποιήσει λογαριασμούς, όπως αναφέρεται στο σημερινό δημοσίευμα των FT. Η Eni αρνήθηκε να σχολιάσει.
Εξάλλου η γερμανική Uniper πρόκειται να μεταφέρει τις πληρωμές της για το ρωσικό αέριο σε μια ρωσική τράπεζα και δεν θα χρησιμοποιεί πλέον μια τράπεζα με έδρα την Ευρώπη, γνωστοποίησε σήμερα αυτή η εταιρεία κοινής ωφελείας στην εφημερίδα Rheinische Post.