Σημαντικές παρεμβάσεις από κορυφαία στελέχη επιχειρηματικών ομίλων της Ελλάδας και του εξωτερικού ακούστηκαν κατά την δεύτερη ημέρα της 26ης Ετήσιας Κυβερνητικής Στρογγυλής Τράπεζας του Economist με τίτλο «Antitheses, transformations, κατορθώματα σε έναν κόσμο που αλλάζει» στο Grand Resort Λαγονήσι στην Αθήνα.
Osama Mobarez, γενικός γραμματέας, East Mediterranean Gas Forum (EMGF)
Καμία χώρα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει από μόνη της τη σημερινή κατάσταση, τόνισε από το βήμα του Economist ο γενικός γραμματέας του East Mediterranean Gas Forum (EMGF) Osama Mobarez και πρόσθεσε ότι βασικός στόχος του EMGF είναι να φέρει κοντά τις παραγωγούς χώρες με τις χώρες διαμετακόμισης. Αναφέρθηκε στα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου, σημειώνοντας ότι πολλά από αυτά δεν έχουν ακόμα αξιοποιηθεί εμπορικά και ότι οι δυνατότητες είναι τεράστιες. Αναφέρθηκε σε projects που είναι υπό συζήτηση στην περιοχή, όπως ο αγωγός East Med, ένας νέος αγωγός LNG μεταξύ Αιγύπτου και Ισραήλ, ίσως και μεταξύ Αιγύπτου και Κύπρου. Tόνισε ότι δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε την πρόκληση της κλιματικής αλλαγής, κάτι που προσθέτει πολυπλοκότητα στην κατάσταση, αλλά, όπως είπε, θα πρέπει να συνδυαστούν η υποστήριξη της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης μέσω της παροχής φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο και η προώθηση της πράσινης μετάβασης.
Ο ίδιος μίλησε για τη δυνατότητα παραγωγής ενός ακόμη πιο καθαρού φυσικού αερίου, ενώ επεσήμανε ότι πρέπει να παραγάγουμε περισσότερη ενέργεια με υπεύθυνο τρόπο και σεβασμό προς το περιβάλλον. «Το φυσικό αέριο είναι το καθαρότερο ορυκτό. Μπορούμε να παραγάγουμε ακόμη πιο καθαρό αέριο […] υπάρχουν πολλές τεχνολογίες» τόνισε, μεταξύ άλλων, και πρόσθεσε: «Έχουμε ως στόχο να εργαστούμε για την απανθρακοποίηση της βιομηχανίας φυσικού αερίου στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Πώς δηλαδή, μπορούμε να μειώσουμε τις εκπομπές». Σημείωσε, πάντως, ότι η απανθρακοποίηση θα απαιτήσει τεχνική στήριξη από τις εταιρείες και φυσικά, οικονομική χρηματοδότηση.
Fabrizio Mattana, διευθύνων σύμβουλος, IGI Poseidon
Η ασφάλεια εφοδιασμού επανέρχεται ως κυρίαρχο στοιχείο για όλη την Ευρώπη, τόνισε στο ετήσιο συνέδριο του Economist ο διευθύνων σύμβουλος της IGI Poseidon Fabrizio Mattana. Αναφέρθηκε στην αντικατάσταση του ρωσικού φυσικού αερίου και στα σχέδια που υπάρχουν σε αυτό το πλαίσιο. Επεσήμανε ότι η ενεργειακή μετάβαση θα πάρει περισσότερο χρόνο από ό,τι πιστεύαμε και ότι το φυσικό αέριο θα παραμείνει κομβικής σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια, οπότε καθίστανται ιδιαίτερα σημαντικές οι σχετικές υποδομές. O κ. Mattana εστίασε στον ρόλο που μπορεί να παίξει ο αγωγός φυσικού αερίου EastMed, τον οποίο χαρακτήρισε στρατηγικής σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Τόνισε ότι το έργο αυτό είναι βιώσιμο οικονομικά, είναι συμβατό με την ευρωπαϊκή στρατηγική, δεν ανταγωνίζεται άλλα projects, όπως του LNG, και είναι το πιο ώριμο έργο αυτού του είδους. Τόνισε, επίσης, ότι υπάρχουν πολύ μεγάλες δυνατότητες για τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου. Σημείωσε ότι στο μέλλον ο αγωγός θα μπορεί να μεταφέρει και υδρογόνο. Δεν πρέπει να προσεγγίζουμε τις διάφορες ενεργειακές επιλογές που υπάρχουν για την ΕΕ ως ανταγωνιστικές μεταξύ τους, σημείωσε ο κ. Mattana.
Τζέρι Καλογηράτος, διευθύνων σύμβουλος της Capital Product Partners
Στον ρόλο της θαλάσσιας μεταφοράς φυσικού αερίου στο πλαίσιο της διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας εστίασε ο διευθύνων σύμβουλος της Capital Product Partners Τζέρι Καλογηράτος. Τώρα περισσότερο παρά ποτέ πιστεύω στη σπουδαιότητα της θαλάσσιας μεταφοράς LNG και της επαναεριοποίησης και της διασυνδεσιμότητας αγωγών, αν θέλουμε να απεξαρτηθούμε από το ρωσικό φυσικό αέριο, τόνισε. Σημείωσε ότι θα πρέπει να αναμένουμε υψηλότερες τιμές για μια περίοδο, καθώς πολλά έθνη ανταγωνίζονται για την προμήθεια ενέργειας, ενώ επεσήμανε ότι υπήρξε υποεπένδυση στις υποδομές για εισαγόμενο LNG. Τα θαλάσσια hubs μεταφοράς LNG και οι μονάδες FSRU θα διαδραματίσουν τώρα σημαντικό ρόλο, παρατήρησε, προσθέτοντας ότι θα πρέπει να επωφεληθούμε, σε αυτό το πλαίσιο, από την παρουσία της Ελλάδας στον ναυτιλιακό τομέα. Τέλος, τόνισε ότι οι θαλάσσιες μεταφορές δίνουν περισσότερη ευελιξία σε εποχές αβεβαιότητας και αναφέρθηκε στις επενδύσεις που έχουν γίνει ιδίως τα τελευταία χρόνια από τις ελληνικές εταιρείες σε νέα πλοία LNG.
Maria Rita Galli, διευθύνουσα σύμβουλος, ΔΕΣΦΑ
Βλέπουμε μια επέκταση της υποδομής του αερίου προκειμένου να αντικαταστήσουμε τον λιγνίτη, επεσήμανε κατά την τοποθέτησή της στο συνέδριο του Economist η διευθύνουσα σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ Maria Rita Galli, τονίζοντας ότι η Ελλάδα έχει αντιδράσει με αποτελεσματικό και γρήγορο τρόπο στην ενεργειακή κρίση. Αναφέρθηκε στον εφοδιασμό της Βουλγαρίας με φυσικό αέριο από την Ελλάδα, μετά τη διακοπή της ροής ρωσικού φυσικού αερίου προς τη χώρα. Στο ίδιο πλαίσιο, πρόσθεσε ότι σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσουν ο διασυνδετήριος αγωγός με τη Βουλγαρία (IGB) και οι νέοι σταθμοί συμπίεσης. Η κ. Maria Rita Galli αναφέρθηκε επίσης στις δυνατότητες του τερματικού σταθμού της Ρεβυθούσας. Η παρούσα κρίση υπογράμμισε τη σημασία της Ελλάδας στο πλαίσιο της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης, επεσήμανε. Τέλος, είπε ότι πάμε σε μια εφοδιαστική αλυσίδα με μεγαλύτερη ένταση στη χρήση φυσικού αερίου, κάτι που προσθέτει ένα στοιχείο πολυπλοκότητας στη διαχείριση, οπότε χρειάζονται και περισσότερες υποδομές αποθήκευσης.
Κωνσταντίνος Καραγιαννάκος, γενικός διευθυντής, ICGB Bulgaria
Στην ολοκλήρωση της κατασκευής του διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB) αναφέρθηκε από το βήμα του Economist ο γενικός διευθυντής του ICGB Bulgaria ο Κωνσταντίνος Καραγιαννάκος. Ανέφερε ότι την ερχόμενη Παρασκευή (8/7) θα γίνουν τα εγκαίνια παρουσία των πρωθυπουργών Ελλάδας και Βουλγαρίας. Το έργο αντιμετώπισε καθυστερήσεις, σημείωσε, λόγω της πανδημίας, και πρόσθεσε ότι σύντομα θα αρχίσει και η εμπορική λειτουργία, κάτι που είναι σημαντικό ενόψει ενός χειμώνα που θα είναι ο πιο κρίσιμος για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Η Ελλάδα αναδεικνύεται στον μεγαλύτερο ενεργειακό κόμβο της νοτιοανατολικής Ευρώπης και έναν από τους μεγαλύτερους στην Ευρώπη, τόνισε ο κ. Καραγιαννάκος. Τέλος, σημείωσε ότι μέχρι το τέλος του 2023 θα έχει ολοκληρωθεί και το FSRU της Αλεξανδρούπολης, κάτι που θα δώσει άλλη μια δυνατότητα προσφοράς LNG για την ευρύτερη περιοχή, όπως είπε.
Μανούσος Μανουσάκης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος, Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ)
Τον ρόλο του ΑΔΜΗΕ στη διαδικασία της πράσινης μετάβασης υπογράμμισε στο ετήσιο συνέδριο του Economist ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) Μανούσος Μανουσάκης, ο οποίος έδωσε ιδιαίτερη σημασία στα δίκτυα, εξηγώντας ότι είναι αυτά που μπορούν να εισάγουν την ενέργεια από διασπαρμένες πηγές. Φέτος, επεσήμανε, είμαστε σε φάση κατασκευής της ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Κρήτη, ενώ βρισκόμαστε σε φάση ολοκλήρωσης του διαγωνισμού για τις Νότιες Κυκλάδες. Όσον αφορά τις διεθνείς συνδέσεις, ο πρόεδρος του ΑΔΜΗΕ υπογράμμισε ότι η κρίση τιμών στο φυσικό αέριο επιτάσσει την αναζήτηση εναλλακτικών πηγών και αυτό αποτελεί ευκαιρία για την Ελλάδα, καθώς υπάρχει δυνατότητα να μετατραπεί σε ενεργειακό κόμβο της περιοχής. Σε αυτό το σημείο τόνισε ότι «το επόμενο διάστημα θα καταθέσουμε πρόταση ως επενδυτής για τη σύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ (EuroAsia Interconnector)», ενώ ξεχωριστή αναφορά έκανε και στην προωθούμενη σύνδεση με την Αίγυπτο, ένα project που προωθείται από τον Όμιλο Κοπελούζου. Τέλος, ο κ. Μανουσάκης εστίασε στην περιοχή των Βαλκανίων, διατυπώνοντας το μεγάλο ενδιαφέρον του ΑΔΜΗΕ στη Βόρεια Μακεδονία, χαρακτηρίζοντας ως πολύ σημαντική την πύκνωση των διασυνδέσεων στην περιοχή. Για αυτό, διευκρίνισε, έχει ήδη ξεκινήσει η κατασκευή μιας δεύτερης διασύνδεσης με τη Βουλγαρία, μελετάται ο υπερδιπλασιασμός της σύνδεσης με την Ιταλία, ενώ υπάρχει συμφωνία για υπερδιπλασιασμό και με την Αλβανία.
Γιάννης Καρύδας, διευθύνων σύμβουλος της επιχειρηματικής μονάδας ΑΠΕ και αποθήκευσης ενέργειας, Όμιλος Κοπελούζου
Στο project της «πράσινης» ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Αιγύπτου αναφέρθηκε ο διευθύνων σύμβουλος της επιχειρηματικής μονάδας ΑΠΕ και αποθήκευσης ενέργειας του Ομίλου Κοπελούζου Γιάννης Καρύδας. Μεταξύ άλλων, έκανε λόγο για ένα έργο, το οποίο «γεννήθηκε» το 2008 και αφορά την άμεση διασύνδεση της Αιγύπτου με την Αττική. «Η Αίγυπτος έχει ένα σχέδιο ανάπτυξης ΑΠΕ, ισχύος 61 GW, έως το 2035. Ένα τέτοιο σχέδιο θα δώσει στη χώρα πλεόνασμα ενέργειας. Το project προβλέπει τη μεταφορά 100% πράσινης ενέργειας από την Αίγυπτο προς την Ελλάδα και μέσω αυτής στις όμορες χώρες» επεσήμανε. Το project θα είναι δυναμικότητας 3 GW, με δυνατότητα αμφίδρομης μεταφοράς ενέργειας. Το μήκος του καλωδίου θα είναι 950 χιλιομέτρων (εφόσον παρακάμπτει την ΑΟΖ της Λιβύης) και το κόστος εκτιμάται σε 3,5 δισ. ευρώ. Ο κ. Καρύδας επιβεβαίωσε, μάλιστα, ότι ήδη υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για τη χρηματοδότησή του έργου από τράπεζες και οργανισμούς της Ελλάδας και της Ευρώπης, με τον Όμιλο Κοπελούζου να βρίσκεται σε συζητήσεις με τον ΑΔΜΗΕ και τον διαχειριστή της Αιγύπτου με στόχο την επιτάχυνση των σχετικών μελετών. Η κατασκευή του, όπως εκτίμησε, θα απαιτήσει τρία χρόνια. Ένα μέρος αυτής της ενέργειας, είπε, θα χρησιμοποιηθεί στην Ελλάδα για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου, ενώ ένα άλλο μέρος θα εξαχθεί, καθιστώντας τη χώρα ενεργειακό κόμβο. «Οι ηλεκτρικές συνδέσεις δείχνουν την κατεύθυνση στην οποία πρέπει να κινηθεί η Ευρώπη για την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα», σημείωσε κλείνοντας.
Αριστοτέλης Χαντάβας, επικεφαλής Ευρώπης, Enel Green Power
Οι ΑΠΕ είναι η λύση στο πρόβλημα του μεγάλου ενεργειακού κόστους, όπως επεσήμανε ο επικεφαλής Ευρώπης της Enel Green Power Αριστοτέλης Χανταβάς. Πρόκειται για τη μόνη λύση, η οποία δίνει φθηνή ενέργεια, είναι φιλική (προς το περιβάλλον) και μειώνει τις εξαρτήσεις διότι παράγεται τοπικά, σημείωσε. «Αυτό που αντιμετωπίζουμε σήμερα οφείλεται στο γεγονός ότι αποφύγαμε να εξετάσουμε στο παρελθόν το πώς θα κινηθούμε προς τις ΑΠΕ. Και αυτό πρέπει να το κάνουμε σήμερα» υπογράμμισε. Αναφέρθηκε επίσης στον εκσυγχρονισμό των δικτύων, τα οποία απαιτούν μεγαλύτερη χωρητικότητα, ενώ στη συνέχεια κατέστησε αναγκαία την επιτάχυνση των ενεργειακών projects. «Πρέπει να αξιολογήσουμε ποιος μπορεί να χτίσει τέτοια έργα, ποιος έχει αυτά τα κεφάλαια. Στην Ελλάδα υπάρχουν ορισμένες μεγάλες εταιρείες, οι οποίες έχουν αποδείξει ότι μπορούν να τρέξουν πολύ γρήγορα αυτά τα έργα». Τέλος, ξεχωριστή αναφορά έκανε στην αποθήκευση. «Δουλεύουμε εδώ και δύο χρόνια σε έναν νόμο. Η αποθήκευση είναι μια νέα τεχνολογία που πρέπει να συνδέσει τις περισσότερες μονάδες ΑΠΕ στην Ελλάδα», είπε ο κ. Χαντάβας.
Γιώργος Πεχλιβάνογλου, αντιπρόεδρος, Eunice Energy Group
Το πώς οραματίζεται το ενεργειακό μέλλον της Ελλάδας παρουσίασε ο αντιπρόεδρος του Eunice Energy Group Γιώργος Πεχλιβανόγλου, ο οποίος σημείωσε ότι οι πολιτικοί έθεσαν τις κατευθυντήριες γραμμές, αλλά οι εταιρείες είναι αυτές που πρέπει να βάλουν τα projects σε εφαρμογή. Αφού έκανε μια γρήγορη ανασκόπηση των δραστηριοτήτων της εταιρείας, στάθηκε ιδιαίτερα στις περιοχές της χώρας οι οποίες διαθέτουν μεγάλες δυνατότητες, όπως για παράδειγμα το Αιγαίο. Η σύνδεση, όπως πρόσθεσε, των σχετικών έργων με την υπόλοιπη Ελλάδα θα επιτρέψει την περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ, ενώ θα διευκολύνει τη σύνδεση Ευρώπης-Βόρειας Αφρικής. «Οι διασυνδέσεις θα είναι ο νέος κανόνας. Έχουμε μια νέα εποχή διασυνδέσεων, οι οποίες έχουν υψηλή κερδοφορία και προσελκύουν νέες επενδύσεις» κατέληξε, στο ίδιο πλαίσιο.
Αντώνης Μεταξάς, ιδρυτής εταίρος, δικηγορική εταιρεία «Μεταξάς & Συνεργάτες»
Την άποψη ότι δεν πρέπει να αντικαταστήσουμε μια ενεργειακή εξάρτηση από μια καινούργια εξέφρασε στο πλαίσιο του συνεδρίου του Economist ο Αντώνης Μεταξάς, ιδρυτής εταίρος της δικηγορικής εταιρείας «Μεταξάς & Συνεργάτες». «Φυσικά πρέπει να γίνει απεξάρτηση από τη Ρωσία, αλλά δεν πρέπει να βρούμε άλλες πηγές από τις οποίες δύσκολα θα μπορέσουμε να απεξαρτηθούμε στο μέλλον» ανέφερε χαρακτηριστικά. Ταυτόχρονα, υπογράμμισε τη σπουδαιότητα των ΑΠΕ και των υποδομών δικτύου, διευκρινίζοντας την ανάγκη για επενδύσεις, κάτι που προϋποθέτει, όπως σημείωσε, το σωστό κανονιστικό πλαίσιο. «Πρέπει να υποστηριχθούν οι διαχειριστές όχι μόνο μέσω ενός οικονομικού πλαισίου, αλλά θα πρέπει να υπάρχει και ευελιξία», είπε ο κ. Μεταξάς.
Γιώργος Αλεξόπουλος, εκτελεστικό μέλος Δ.Σ., Όμιλος ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ, διευθύνων σύμβουλος, ΕΛΠΕ Ανανεώσιμες
Τις τρεις ενεργειακές προτεραιότητες περιέγραψε από το βήμα του Economist ο Γιώργος Αλεξόπουλος, εκτελεστικό μέλος Δ.Σ. του Ομίλου ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ και διευθύνων σύμβουλος της ΕΛΠΕ Ανανεώσιμες, κάνοντας λόγο για περιβαλλοντική προστασία, ασφάλεια προμηθειών και προσιτές τιμές. «Η ρωσική εισβολή μάς υπενθύμισε πόσο σημαντική είναι η οικονομική παράμετρος και η ασφάλεια προμηθειών, τις οποίες δεν μπορούμε να θεωρούμε δεδομένες» ανέφερε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε: «Πιστεύω πως οι κυβερνήσεις πρέπει να διασφαλίσουν ότι η ενεργειακή μετάβαση συμβαίνει με έναν τρόπο, ο οποίος δεν θέτει σε κίνδυνο τις προμήθειες και δεν αυξάνει το κόστος». Σε αυτό το πλαίσιο, έδωσε σημασία στην τεχνολογική ουδετερότητα, η οποία μπορεί να παραγάγει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα, ενώ επεσήμανε την ανάγκη να αποφύγουμε τη δημιουργία νέων συγκεντρώσεων ισχύος στην αγορά. «Ας μη δημιουργήσουμε την επόμενη εξάρτηση» τόνισε. Τέλος, δεν παρέλειψε να σημειώσει ότι ο κόσμος έχει ακόμη ανάγκη για συμβατική ενέργεια. «Απαιτείται για τη μετάβαση, τη χρειαζόμαστε για αρκετά ακόμη χρόνια». Και αυτό προϋποθέτει μεσο-μακροπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επενδύσεις. «Στην Ευρώπη χρειαζόμαστε συγκεκριμένες ικανότητες για να διασφαλίσουμε μια μη διακοπτόμενη προμήθεια, ενόσω αυξάνονται οι ΑΠΕ και οι δυνατότητες αποθήκευσης». Όσον αφορά τα ΕΛΠΕ, αφού προανήγγειλε το rebranding του ομίλου, επανέλαβε τον στόχο για μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος κατά 50% έως το 2030 μέσω της απανθρακοποίησης της βασικής δραστηριότητας και των επενδύσεων σε ΑΠΕ. Το συνολικό επενδυτικό πρόγραμμα εκτιμάται σε 3 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένων των πρωτοβουλιών για αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας, ανάπτυξη project υδρογόνου στην Ελευσίνα, φωτοβολταϊκά, πλωτές ανεμογεννήτριες κ.ά.
Τα parapolitika.gr είναι Communication supporter του 26th Annual Economist Government Roundtable.