Συνεχή είναι τα «αναχώματα» που τίθενται για την ανάκαμψη του προγράμματος Χρυσή Βίζα και τη χορήγηση αδειών παραμονής σε επενδυτές εκτός ΕΕ.
Σύμφωνα με αναφορές στελεχών της αγοράς ακινήτων, το 2022 επρόκειτο να σηματοδοτήσει την επιστροφή των ροών επενδυτικών κεφαλαίων σε τροχιά 2019, που ήταν το καλύτερο έτος από την έναρξη εφαρμογής του προγράμματος στα μέσα του 2014. Ωστόσο, μια σειρά από πρόσφατες εξελίξεις αναμένεται να ανατρέψουν τα μέχρι πρότινος δεδομένα.
Για παράδειγμα, το ξέσπασμα της πανδημίας στην Κίνα, η οποία φαίνεται πως δεν είναι πλέον σε θέση να ελέγξει τον όγκο των νέων κρουσμάτων, αναμένεται να διατηρήσει για σημαντικό χρονικό διάστημα την αποχή των περισσότερων Κινέζων επενδυτών από την ελληνική αγορά ακινήτων, κάτι που συμβαίνει την τελευταία διετία, από το ξέσπασμα της πανδημίας και μετά. Η πρόσφατη επιβολή μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας στην πόλη της Σαγκάης, αποτελεί σαφή ένδειξη του μεγέθους του προβλήματος. Ήδη, ακόμα και πριν την αύξηση των κρουσμάτων στην Κίνα, οι πολίτες της χώρας είχαν ιδιαίτερες δυσκολίες στο να ολοκληρώσουν αγοραπωλησίες ακινήτων στην Ελλάδα, ώστε να λάβουν και την σχετική άδεια παραμονής.
Όπως σημειώνουν στελέχη της αγοράς, ένα βασικό πρόβλημα, ακόμα και για εκείνους που εξασφάλιζαν άδεια εξόδου από την χώρα, είναι το γεγονός ότι όταν επιστρέψουν στην Κίνα, θα πρέπει να υποβληθούν σε υποχρεωτική καραντίνα 14 ημερών και μάλιστα όχι κατ’ οίκον, αλλά σε κάποια κρατική υποδομή της χώρας για τον σκοπό αυτό. Έτσι εξηγείται η ανακοπή του ρεύματος Κινέζων επενδυτών προς την αγορά ακινήτων της Ελλάδας. Για να αντιληφθεί κανείς τη δυναμική που είχε δημιουργηθεί, αξίζει να σημειωθεί ότι, στις αρχές του 2020, πριν το ξέσπασμα της πανδημίας, το Ελληνοκινεζικό Επιμελητήριο προέβλεπε επενδύσεις ύψους 1 δισ. ευρώ μόνο για εκείνη τη χρονιά.
Παράλληλα, η πρόσφατη κίνηση της Ελλάδας να απαγορεύσει τη χορήγηση αδειών σε Ρώσους επενδυτές, στο πλαίσιο των κυρώσεων που έχουν τεθεί σε ισχύ μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία αποτέλεσε το πρώτο ισχυρό πλήγμα. Η Ρωσία αποτελεί την τρίτη σημαντικότερη χώρα προέλευσης επενδυτών για το πρόγραμμα Χρυσή Βίζα, ενώ το 2021 είχαν αναδειχθεί ως η κατηγορία με την ταχύτερη αύξηση. Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Μεταναστευτικής Πολιτικής του Υπ. Μετανάστευσης και Ασύλου, το 2021 καταγράφηκε αύξηση της τάξεως του 79% στον αριθμό των αδειών που χορηγήθηκαν σε Ρώσους επενδυτές, που πλέον ανέρχονται σε 576 συνολικά. Ωστόσο, μόνο το 2021 είχαν χορηγηθεί πάνω από 350 νέες άδειες, δείγμα της σημαντικής ενίσχυσης της ροής επενδυτών από την Ρωσία. Αυτή η ροή έχει πλέον σταματήσει, χωρίς να διαφαίνεται στον ορίζοντα κάποια άμεση επανεκκίνησή της, καθώς, όπως φαίνεται οι κυρώσεις ήρθαν για να μείνουν.
Είναι άλλωστε χαρακτηριστική και η κίνηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, να απευθύνει επίσημη έκκληση σε όλα τα κράτη-μέλη, προκειμένου να αναστείλουν την παροχή αδειών παραμονής και διαβατηρίων σε επενδυτές που προέρχονται από την Ρωσία και την Λευκορωσία. Σημειωτέον ότι πριν από λίγες ημέρες, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υιοθέτησε ψήφισμα, βάσει του οποίου αναμένεται να αυστηροποιηθούν σημαντικά οι προϋποθέσεις χορήγησης αδειών παραμονής (για όλους τους πολίτες τρίτων χωρών), ενώ θα απαγορευτούν πλήρως οι εκδόσεις διαβατηρίων. Στόχος είναι η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, της διαφθοράς και της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Στο πλαίσιο αυτό, έχει προταθεί μια δέσμη μέτρων, τα οποία θα μελετήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αναμένεται να νομοθετήσει επ’ αυτών. Μεταξύ των μέτρων, προβλέπονται η προσκόμιση βεβαιώσεων περί καθαρού ποινικού μητρώου τόσο του ενδιαφερόμενου επενδυτή, όσο και των μελών της οικογένειάς του, αλλά και η αιτιολόγηση της προέλευσης των κεφαλαίων, που θα χρησιμοποιηθούν για την εξασφάλιση της άδειας παραμονής. Επίσης, προτείνεται η επιβολή ελάχιστου υποχρεωτικού χρόνου διαμονής των επενδυτών στην χώρα έκδοσης της άδειας, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι οι περισσότεροι επενδυτές δεν έχουν καν επισκεφτεί το ακίνητο που έχουν αγοράσει.