Προς το παρόν, δεν έχουν αλλάξει οι προβλέψεις για σταθερή αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής, ωστόσο μια αξιοσημείωτη κλιμάκωση της κρίσης μπορεί να ανατρέψει την ισορροπία προς όφελος μεταγενέστερων ή βραδύτερων αυξήσεων των επιτοκίων, ειδικά στην ευρωζώνη.
Άλλωστε, αξίζει να σημειώσουμε πως οι αγορές ήδη μειώνουν τα επιθετικά τους στοιχήματα για τις αυξήσεις των επιτοκίων της ΕΚΤ φέτος, καθώς οι προοπτικές για πιο σφιχτή νομισματική πολιτική επισκιάζονται από τις εντάσεις μεταξύ Δύσης και Ρωσίας για την Ουκρανία. Οι αγορές χρήματος βλέπουν τώρα την ΕΚΤ να προχωρά στην πρώτη αύξηση επιτοκίων τον Δεκέμβριο, σε σχέση με τον Οκτώβριο που ανέμενε πριν. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, αποτιμούσαν μάλιστα δύο αυξήσεις εμφανίστηκαν μέχρι το τέλος του έτους.
Η Capital Economics συνεχίζει να υποστηρίζει πως οι μεγαλύτερες επιπτώσεις της γεωπολιτικής κρίσης στις προηγμένες οικονομίες είναι πιθανό να προέλθουν από τις τιμές των εμπορευμάτων και τον πληθωρισμό. Συνήθως, οι κεντρικές τράπεζες δεν αυξάνουν τα επιτόκια ως απάντηση σε ένα αντιληπτό προσωρινό σοκ τιμών. Πράγματι, η συμπίεση των πραγματικών εισοδημάτων και οι δυσμενείς επιπτώσεις στην εμπιστοσύνη και τις τιμές των περιουσιακών στοιχείων ενδέχεται να τους ενθαρρύνουν να χαράξουν μία πολιτική πιο χαλαρή από ό,τι θα έκαναν εάν το σκηνικό ήταν διαφορετικό, όπως επισημαίνει η Capital Economics.
Η ιστορία το επιβεβαιώνει σε γενικές γραμμές. Σύμφωνα με στοιχεία που επεξεργάστηκε η Capital Economics, τα επιτόκια μειώθηκαν κατά κανόνα τους έξι μήνες μετά από μεγάλα γεωπολιτικά γεγονότα και συγκρούσεις, ακόμη και σε ορισμένες περιπτώσεις όταν οι τιμές της ενέργειας αυξήθηκαν, όπως η κρίση στη Διώρυγα του Σουέζ και η κρίση των πυραύλων της Κούβας. Ωστόσο, υπήρξαν εξαιρέσεις, κυρίως στη δεκαετία του 1970, όταν το εμπάργκο πετρελαίου του ΟΠΕΚ και η έναρξη του σοβιετικού-αφγανικού πολέμου ακολουθήθηκαν από απότομες αυξήσεις του πληθωρισμού στις προηγμένες οικονομίες εν μέσω δευτερογενών επιπτώσεων στους μισθούς και τις προσδοκίες για τον πληθωρισμό.
Αναμφισβήτητα, οι οικονομικές συνθήκες είναι τώρα πιο κοντά σε εκείνες της δεκαετίας του 1970 από ό,τι ήταν την εποχή άλλων παρόμοιων γεωπολιτικών γεγονότων. Ο πληθωρισμός είναι ήδη πολύ υψηλός. Οι αγορές εργασίας είναι «σφιχτές» και οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό αυξάνονται. Εάν μια κλιμάκωση της ουκρανικής κρίσης προκαλέσει την άνοδο των τιμών του πετρελαίου σε περίπου 120-140 δολάρια το βαρέλι και οι τιμές του φυσικού αερίου αυξηθούν περαιτέρω, αυτό θα μπορούσε να προσθέσει επιπλέον 2% στον ονομαστικό πληθωρισμό στις προηγμένες οικονομίες φέτος, όπως τονίζει η Capital Economics. Αυτό μπορεί να είναι αρκετό για να πείσει τις κεντρικές τράπεζες να ενεργήσουν πιο επιθετικά εάν φοβούνται ότι οι σχετικές αυξήσεις στις προσδοκίες για τον πληθωρισμό και η αύξηση των μισθών θα προκαλέσουν τη διατήρηση του υψηλότερου πληθωρισμού. Ωστόσο, οι ανησυχίες για τον πληθωρισμό θα πρέπει να σταθμιστούν έναντι εκείνων που αφορούν την οικονομική δραστηριότητα.
Προς το παρόν, οι αρνητικές επιπτώσεις στην πραγματική δραστηριότητα στις προηγμένες οικονομίες φαίνονται μέτριες – οι εμπορικοί δεσμοί με τη Ρωσία είναι μικροί και οι επιπτώσεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές ήταν μέχρι στιγμής περιορισμένες. H Capital Economics πιστεύει ότι, αν μη τι άλλο, οι κίνδυνοι για τον πληθωρισμό έχουν κλίνει ελαφρώς προς τα πάνω και δεν έχει αλλάξει τις προβλέψεις της για σταθερή σύσφιξη της πολιτικής σε προηγμένες οικονομίες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου και τελικά της ευρωζώνης.
Ωστόσο, θα μπορούσε να έρθει ένα σημείο καμπής πέρα από το οποίο η σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας γίνεται σοβαρή ή αρκετά ευρεία ώστε να διαταράξει την οικονομική δραστηριότητα στις προηγμένες οικονομίες, είτε λόγω των άμεσων επιπτώσεων των κυρώσεων, των ελλείψεων και του υψηλότερου πληθωρισμού είτε των έμμεσων επιπτώσεων στην εμπιστοσύνη των καταναλωτών και των επιχειρήσεων ή στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Αυτό το οριακό σημείο θα ερχόταν πιθανώς πιο σύντομα στην ευρωζώνη.
Αν και είναι ακόμη μικροί, οι εμπορικοί δεσμοί της ευρωζώνης με τη Ρωσία είναι μεγαλύτεροι από εκείνους άλλων ανεπτυγμένων οικονομιών. Δεδομένου ότι η ευρωζώνη είναι ένας σημαντικός καθαρός εισαγωγέας πετρελαίου και εξαρτάται ιδιαίτερα από τη Ρωσία για τον εφοδιασμό της με φυσικό αέριο, η ζημιά στους όρους εμπορίου της από την αύξηση των τιμών των βασικών εμπορευμάτων θα είναι σχετικά μεγάλη. Τα ομόλογα της περιφέρειας θα μπορούσαν να χτυπηθούν από ένα ισχυρό sell-off στα risk assets. Και δεδομένου ότι η αύξηση των μισθών είναι σχετικά χαμηλή, οι κίνδυνοι προσωρινών κλυδωνισμών των τιμών που να προκαλέσουν διαρκή πληθωρισμό δεν είναι τόσο υψηλοί όσο αλλού. Πράγματι, η Isabel Schnabel εστίασε στις «πιθανές αρνητικές επιπτώσεις μιας κλιμάκωσης της κρίσης στην ανάπτυξη και την εμπιστοσύνη» περισσότερο από τον πληθωριστικό αντίκτυπο σε μια πρόσφατη ομιλία της.
Για άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες, θα χρειαζόταν πιθανώς μια πιο σοβαρή κλιμάκωση της κρίσης που θα προκαλούσε πτώση της παγκόσμιας επιχειρηματικής εμπιστοσύνης ή σημαντική πτώση των τιμών των περιουσιακών στοιχείων, για να εκτροχιάσει τα σχέδια σύσφιξης. Οι υψηλότερες τιμές του πετρελαίου δεν είναι απαραίτητα κακές για την πραγματική οικονομία στις ΗΠΑ, επειδή οι καθαρές εισαγωγές προϊόντων που σχετίζονται με το πετρέλαιο είναι σχεδόν μηδενικές, όπως εξηγεί η Capital Economics. Οι υψηλότερες τιμές του πετρελαίου είναι ακόμη και καθαρά θετικό για μεγαλύτερους παραγωγούς όπως ο Καναδάς. Εν τω μεταξύ, με την αύξηση των μισθών και τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού να είναι πιο έντονες στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο από ό,τι στην ευρωζώνη, οι φόβοι για τον πληθωρισμό είναι πιθανό να παραμείνουν για περισσότερο διάστημα από ό,τι στην ευρωζώνη ή την Ιαπωνία.