Τέλος στα αρνητικά επιτόκια έπειτα από 11 χρόνια βάζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), αυξάνοντας τα επιτόκια κατά 50 μονάδες βάσης, ενώ ενέκρινε το νέο εργαλείο για τον περιορισμό των spreads των ομολόγων του Νότου.
Η ανακοίνωση της ΕΚΤ για επιτόκια και μηχανισμό προστασίας ομολόγων:
«Σήμερα, σύμφωνα με τη σθεναρή προσήλωσή του στην εντολή που του έχει ανατεθεί για σταθερότητα των τιμών, το Διοικητικό Συμβούλιο έλαβε περαιτέρω βασικά μέτρα για να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει στο στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα. Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να αυξήσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 50 μονάδες βάσης και ενέκρινε το μέσο για την προστασία της μετάδοσης (Transmission Protection Instrument – TPI)» αναφέρεται στην ανακοίνωση της ΕΚΤ.
Και συνεχίζει: «Το Διοικητικό Συμβούλιο έκρινε ότι είναι ενδεδειγμένο να κάνει ένα μεγαλύτερο πρώτο βήμα στην πορεία εξομάλυνσης των επιτοκίων πολιτικής του σε σχέση με τις ενδείξεις που είχε δώσει κατά την προηγούμενη συνεδρίασή του. Η απόφαση αυτή βασίζεται στην επικαιροποιημένη αξιολόγηση που διενέργησε το Διοικητικό Συμβούλιο όσον αφορά τους κινδύνους πληθωρισμού και την ενισχυμένη στήριξη που παρέχει το TPI για την αποτελεσματική μετάδοση της νομισματικής πολιτικής. Θα στηρίξει την επαναφορά του πληθωρισμού στον μεσοπρόθεσμο στόχο του Διοικητικού Συμβούλιου, ενισχύοντας τη σταθεροποίηση των προσδοκιών για τον πληθωρισμό και διασφαλίζοντας την προσαρμογή των συνθηκών της ζήτησης για την εκπλήρωση του στόχου του για τον πληθωρισμό μεσοπρόθεσμα.
»Κατά τις προσεχείς συνεδριάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου, θα είναι ενδεδειγμένη η περαιτέρω εξομάλυνση των επιτοκίων. Η σημερινή επίσπευση της εξόδου από τα αρνητικά επιτόκια επιτρέπει στο Διοικητικό Συμβούλιο τη μετάβαση σε μια προσέγγιση σύμφωνα με την οποία οι αποφάσεις για τα επιτόκια θα λαμβάνονται από συνεδρίαση σε συνεδρίαση. Η μελλοντική πορεία των επιτοκίων πολιτικής του Διοικητικού Συμβουλίου θα εξακολουθήσει να βασίζεται σε στοιχεία και θα βοηθήσει στην εκπλήρωση του στόχου του για πληθωρισμό 2% μεσοπρόθεσμα. Στο πλαίσιο της εξομάλυνσης της πολιτικής του, το Διοικητικό Συμβούλιο θα αξιολογήσει διάφορες επιλογές για τον εκτοκισμό της πλεονάζουσας ρευστότητας που διακρατείται.
»Το Διοικητικό Συμβούλιο εκτίμησε ότι η θέσπιση του TPI είναι αναγκαία προκειμένου να στηρίξει την αποτελεσματική μετάδοση της νομισματικής πολιτικής. Πιο συγκεκριμένα, καθώς το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίζει να εξομαλύνει τη νομισματική πολιτική, το TPI θα διασφαλίζει ότι η κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής μεταδίδεται ομαλά σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ. Ο ενιαίος χαρακτήρας της νομισματικής πολιτικής του Διοικητικού Συμβουλίου είναι προαπαιτούμενο προκειμένου η ΕΚΤ να μπορεί να εκπληρώσει την αποστολή της όσον αφορά τη σταθερότητα των τιμών.
»Το TPI θα αποτελέσει μια προσθήκη στην εργαλειοθήκη του Διοικητικού Συμβούλιο και μπορεί να ενεργοποιηθεί για να αντισταθμίσει ανεπιθύμητες, άτακτες εξελίξεις στην αγορά που θέτουν σοβαρή απειλή για τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής στη ζώνη του ευρώ. Η κλίμακα των αγορών μέσω του TPI εξαρτάται από τη σοβαρότητα των κινδύνων που τίθενται για τη μετάδοση της πολιτικής. Οι αγορές δεν περιορίζονται εκ των προτέρων. Διαφυλάσσοντας τον μηχανισμό μετάδοσης, το TPI θα επιτρέψει στο Διοικητικό Συμβούλιο να εκπληρώσει πιο αποτελεσματικά την αποστολή του για σταθερότητα των τιμών.
»Σε κάθε περίπτωση, η ευελιξία όσον αφορά τις επανεπενδύσεις ποσών από την εξόφληση τίτλων του χαρτοφυλακίου του έκτακτου προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (pandemic emergency purchase programme – PEPP) καθώς φθάνουν στη λήξη τους εξακολουθεί να αποτελεί την πρώτη γραμμή άμυνας για την αντιμετώπιση των κινδύνων για τον μηχανισμό μετάδοσης που σχετίζονται με την πανδημία.
»Περισσότερες λεπτομέρειες για το TPI παρέχονται σε ξεχωριστό δελτίο Τύπου που θα δημοσιευθεί στις 15:45 ώρα κεντρικής Ευρώπης».
Το παρασκήνιο
Με τον πληθωρισμό στην ευρωζώνη να πλησιάζει ήδη σε διψήφιο έδαφος, πολύ μακριά πάνω από τον στόχο του 2% της ΕΚΤ, η αύξηση των επιτοκίων κρίθηκε απαραίτητη, ακόμη κι αν αυτό επιβραδύνει μια οικονομία που υποφέρει από τον αντίκτυπο του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η συνεδρίαση δεν διεξήχθη σε καλό κλίμα, όπως μεταδίδει το Reuters, επιβεβαιώνοντας το ρεπορτάζ του powergame.gr, καθώς εδώ και καιρό η ΕΚΤ κατηγορείται ότι έχει χάσει το τρένο των εξελίξεων και παρακολουθεί ασθμαίνοντας την αμερικανική FED, η οποία φάνηκε να αντιδρά πιο δυναμικά στην διόγκωση του πληθωρισμού. Η Κριστίν Λαγκάρντ είχε ήδη ανακοινώσει από τις 9 Ιουνίου ότι το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ θα ανέβει κατά 25 μονάδες βάσης αυτό τον μήνα και θα έχει άλλη μία αύξηση τον Σεπτέμβριο, το ύψος της οποίας θα αποφασιζόταν αν θα ήταν ανάλογο της πρώτης ή διπλάσιο. Εδώ και μέρες όμως, δεχόταν εντονότατες πιέσεις να διπλασιάσει αυτό το νούμερο ανακοινώνοντας αύξηση 0,50% στη συνέντευξη της Πέμπτης, προεξοφλώντας το ίδιο ποσοστό και για τον Σεπτέμβριο. Μάλιστα, υψηλότατο στέλεχος Κεντρικής Τράπεζας με γνώση των διαπραγματεύσεων δήλωνε στο Reuters: «Δεν αποκλείω τις 50 μονάδες βάσης».
Αξίζει πάντως, να αναφέρουμε ότι η όλη κατάσταση είχε προκαλέσει θύελλα μέσα στο κτίριο της ΕΚΤ και πληροφορίες θέλουν την Κριστίν Λαγκάρντ να είχε αναζητήσει σημαντικές ευθύνες από το γραφείο Στατιστικής της Τράπεζας, το οποίο είχε υποτιμήσει την ένταση που θα είχε το φαινόμενο του πληθωρισμού. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι προβλέψεις του Μαρτίου για τον ετήσιο πληθωρισμό του 2022 είχαν ως βασικό σενάριο το 5,1%, ενώ τον Ιούνιο έκλεισε στο 8,6% με μέσο ποσοστό εξαμήνου το 7,4%. Επιπλέον, η καθυστέρηση της αντίδρασης της ΕΚΤ θεωρείται ως η βασική αιτία που οδήγησε στην πτώση της αξίας του ευρώ, το οποίο βρέθηκε για πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια κάτω από το 1 προς 1 με το δολάριο. Και μπορεί μεν η απόλυτη ισοτιμία των δύο νομισμάτων να κάνει πιο ανταγωνιστικές τις εξαγωγές της Ευρώπης, αυτό όμως την ίδια στιγμή σημαίνει επιπλέον πληθωριστικές πιέσεις.