Σημαντικά νομικά προβλήματα «μπλόκαραν» το έργο της κατασκευής του φράγματος Νεστορίου, το οποίο έχει σταματήσει από το 2015 και μετά και την απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης, με την οποία αναγνωρίστηκε η διάλυση της εργολαβικής σύμβασης, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αποφάσισε την επαναδημοπράτηση του έργου.
Να σημειωθεί ότι, το έργο δεν θα απενταχθεί από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2022 και θα μεταφερθεί ως ανειλημμένη υποχρέωση στο νέο Πρόγραμμα, ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027.
Αναλυτικά, αναζητήθηκε από τη Γενική Γραμματεία Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών υπό τον κ Δημήτρη Οδ. Παπαγιαννίδη με την εντολή του υπουργού κ Γεώργιου Γεωργαντά, η εξέταση ειδικών και εξαντλητικών νομικών ζητημάτων, που περιλαμβάνουν τα ζητήματα:
α) της διάλυσης και επαναδημοπράτησης
β) της ματαίωσης της διάλυσης του έργου και επανεκκίνησης της παρούσας εργολαβίας και
γ) της αναβίωσης του αρχικού διαγωνισμού με την ανάθεση στους επόμενους κατά σειράν μειοδοσίας.
Η σύμβαση
Το ιδιαιτέρως μακρό χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει από την διεξαγωγή του διαγωνισμού (2/11/2010), την υπογραφή της Σύμβασης (16/06/2011), την διάλυση της σύμβασης (από 10/11/2017) μέχρι την υπό εξέταση αναβίωσή της – δεδομένης της αρχικής συμβατικής διάρκειας και του μακρού χρόνου από την δημόσια διακήρυξη του διαγωνισμού, του σταδίου εκτέλεσης κατά τον χρόνο της διάλυσης, της ανάγκης προσαρμογών στις προθεσμίες του έργου, αλλά ακόμα και των σοβαρών νομικών μεταβολών, δυνάμει του ν.4412/2016 και των νεότερων Οδηγιών της ΕΕ, των αλλαγών των πραγματικών δεδομένων, ιδίως των κοστολογικών, από τη σύναψή της μέχρι σήμερα – καθιστά την εν λόγω σύμβαση, σε περίπτωση αναβίωσης της, ουσιωδώς διαφορετική.
Επίσης αδύνατη είναι νομικά η αναβίωση το 2022, του διαγωνισμού του 2010 και η συνέχιση της διαδικασίας στους επόμενους μειοδότες.
Μετά την ισχύ του Κανονισμού Ασφάλειας Φραγμάτων είναι υποχρεωτική η τήρηση διατάξεων, που επιβάλλουν, πολύπλοκης μορφής, συγκεκριμένες διαδικασίες και ελέγχους για την λειτουργία του φράγματος, ενέργειες οι οποίες απαιτούν την ανάθεση σύμβασης για την ασφάλεια του έργου. Η Διεύθυνση Τεχνικών Έργων και Αγροτικών Υποδομών του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με τη βοήθεια του Τεχνικού Συμβούλου της Υπηρεσίας, θα εκπονήσει τη νέα Μελέτη και τα Τεύχη Δημοπράτησης της εργολαβίας.
Το έργο δεν θα απενταχθεί από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2022 και δεν θα χαθούν Κοινοτικοί Πόροι και αυτονόητα θα μεταφερθεί ως ανειλημμένη υποχρέωση στο νέο Πρόγραμμα, ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027.
Η λύση αυτή είναι η πλέον ασφαλής για την απεμπλοκή του έργου από τις υφιστάμενες νομικές εμπλοκές και την εξασφάλιση της ολοκλήρωσής του, έτσι ώστε να μη υπάρχουν άλλες καθυστερήσεις.
- Η σύνταξη των αναγκαίων μελετών θα ολοκληρωθεί τους πρώτους μήνες του 2023, ώστε να ακολουθήσει άμεσα η δημοπράτηση του έργου
Το έργο
Το φράγμα ύψους 75 μ. επί του ποταμού Αλιάκμονα, στο Νεστόριο Καστοριάς, θα δημιουργήσει μια τεχνητή λίμνη εμβαδού 823 στρεμμάτων. Το καθαρό μέγιστο ύψος της λίμνης στη θέση του φράγματος είναι 58,5 m και το μέσο βάθος της λίμνης είναι περίπου 30 m, επομένως όταν το μέσο ύψος του φαραγγιού ξεπερνάει τα 80m. Η επιφάνεια που θα κατακλυστεί είναι 823 στρέμματα και ένα ποσοστό περίπου 60% είναι η κοίτη του ποταμού. Οι βοηθητικοί δρόμοι που θα γίνουν και οι δανειοθάλαµοι για την λήψη υλικών μετά το πέρας των εργασιών θα αποκατασταθούν.
Η μέση ετήσια παροχή του ποταμού στην θέση του φράγματος είναι 144,4 εκατομμύρια κυβικά μέτρα περίπου και ο ωφέλιμος όγκος του φράγματος είναι 15,4 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, το νερό του φράγματος θα ανανεώνεται λόγω των μεγάλων απορροών 9,5 φορές το χρόνο και έτσι η διακύμανση της στάθμης της λίμνης δεν θα ξεπερνά τα 10 μέτρα σε ετήσια βάση είναι 19,12 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, η δε ποιότητα του νερού λόγω της ανανέωσης θα παραμείνει αρίστη.
Η άρδευση θα αφορά 75.000 στρέμματα και θα δώσει τη δυνατότητα για αναδιάρθρωση των ξερικών καλλιεργειών με νέες δυναμικές με έμφαση στα οσπριοειδή και τα κηπευτικά, ενώ το αρδευτικό του δίκτυο που είναι υπό μελέτη θα αλλάξει τον παραγωγικό χάρτη ιδιαίτερα μετά την κρίση στη γουνοποιία και θα ανοίξει νέες δυνατότητες για την αγροτική παραγωγή σε όλη την Καστοριά.