Για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες συνέβη το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη που στοίχισε τη ζωή σε δεκάδες ανθρώπους και βύθισε την Ελλάδα και τις οικογένειες των θυμάτων στο πένθος, μίλησε ο συνταξιούχος μηχανοδηγός, Ζαφείρης Βελής ο οποίος ανέλυσε τα έως τώρα δεδομένα.
«Το ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί εδώ είναι γιατί δεν έγινε δυνατό να μπλοκαριστεί το ανθρώπινο λάθος. Εκεί πιστεύω ότι πρέπει να επικεντρωθεί η έρευνα» σχολίασε αρχικά.
Και συνέχισε: «Για άλλη μία φορά προσπαθούν να τα φορτώσουν όλα σε ένα εργαζόμενο και να μείνουν οι πραγματικές αιτίες στο απυρόβλητο. Αυτό που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια και έχει ενταθεί την τελευταία περίοδο, από την ιδιωτικοποίηση και μετά, είναι ότι τα συστήματα ασφαλείας – που είναι αυτά που θα μπλοκάρουν το πιθανό λάθος που θα κάνει ο κάθε εργαζόμενος- δεν υπάρχουν».
Εξήγησε ο κ. Βελής ότι αυτά τα συστήματα δεν υπάρχουν γιατί είναι κόστος και μειώνουν την κερδοφορία. Υπογράμμισε ότι η έλλειψη ασφαλείας δεν είναι μόνο μέσα στην κυκλοφορία των τρένων, αλλά και στους χώρους εργασίας.
Σχετικά με το κομμάτι των καταγγελιών που είχαν γίνει από τους συνδικαλιστές μηχανοδηγούς προς τους υπεύθυνους φορείς σχολίασε ο κ. Βελής: «Τουλάχιστον από το 1984 που άρχισα να εργάζομαι εγώ, συνέχεια κινητοποιούνταν κι έστελναν εξώδικα και έκαναν και απεργίες για αυτά τα συστήματα ασφαλείας».
Συγκλονίζουν οι αποκαλύψεις
Την ίδια ώρα όλο και περισσότερα στοιχεία βλέπουν το φως της δημοσιότητας αναφορικά με τις μοιραίες κινήσεις του σταθμάρχη καθώς τους διαλόγους που είχε με τον μηχανοδηγό το μοιραίο βράδυ, αλλά και για τις συνθήκες που επικρατούσαν στον σταθμό της Λάρισας, ενώ σαν «βόμβα» έπεσε η καταγγελία του Αλέξη Κούγια ότι υπήρχε και δεύτερος σταθμάρχης στην βάρδια αλλά πήγε σπίτι του.
Το STAR αποκάλυψε τις τελευταίες κινήσεις του σταθμάρχη λίγο πριν φτάσει στον σταθμό της Λάρισας το μοιραίο τρένο. Μέσα στον σταθμό υπάρχει μία καφετέρια όπου, ένα τέταρτο πριν φτάσει ο συρμός, πήγε ο σταθμάρχης για να αγοράσει έναν καφέ. Στη συνέχεια κατευθύνθηκε προς το βάθος της αποβάθρας και επέστρεψε στο πόστο του. Κάμερες ασφαλείας υπάρχουν παντού στον σταθμό και οι κινήσεις του έχουν καταγραφεί ενώ τις επιβεβαιώνουν και εργαζόμενοι στο καφέ. Σύμφωνα με το STAR δεν επιβεβαιώνονται οι πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας και αναφέρουν πως τη μοιραία βραδιά ακούγονταν από το σταθμαρχείο οχλαγωγίες και μουσική, σαν κάποιος να έκανε γλέντι. Ο σταθμάρχης φέρεται να είναι σε κακή ψυχολογική κατάσταση και τα πρώτα λόγια που είπε ήταν «κουβαλάω 35 φέρετρα στην πλάτη μου…».
Στο μεταξύ, στο μικροσκόπιο των ειδικών βρίσκεται το ηχητικό ντοκουμέντο με τη συνομιλία του σταθμάρχη Λάρισας και τον μηχανοδηγό της επιβατικής αμαξοστοιχίας Intercity 62. Σύμφωνα με την ΕΡΤ, στο συγκεκριμένο απόσπασμα φέρεται να ακούγεται και μία τέταρτη φωνή, ωστόσο ανεξάρτητα από αυτά όπως λένε οι ειδικοί «κάτι δεν πάει καλά». Εκείνο που επισημαίνουν όλοι είναι απουσία δύο λέξεων που ενδεχομένως να είχαν αλλάξει την πορεία των γεγονότων. Στη συνομιλία δεν ακούγεται ούτε η λέξη «ανόδου» ούτε και «καθόδου» που θα διευκρίνιζε σε ποια γραμμή κινείται το επιβατικό τρένο.
Σύμφωνα με την απομαγνητοφώνηση της συνομιλίας οι λέξεις αυτές δεν ακούστηκαν. Ο σταθμάρχης στις συνομιλίες δεν αναφέρει τη λέξη «άνοδο» και ο μηχανοδηγός δεν λέει «Βασίλη μπαίνω στην γραμμή καθόδου», αν και οριστικά συμπεράσματα δεν μπορούν να βγουν, καθώς δεν έχει γίνει γνωστό τι άλλο έχουν πει μεταξύ τους. Όπως υποστήριξε στο Star ο πρώην εκπαιδευτής μηχανοδηγών Νικόλαος Τσουρίδης βάσει του κανονισμού ο μηχανοδηγός πρέπει να κάνει αναγγελία διαδρομής και να αναφέρει ρητά αν κατευθύνεται στην άνοδο ή την κάθοδο, ενώ και ο σταθμάρχης πρέπει να περιγράψει τη διαδρομή ή την αλλαγή διαδρομής.
«Υπήρχε και δεύτερος σταθμάρχης που έφυγε από τη βάρδια»
Στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του Mega χθες το βράδυ που φιλοξενήθηκε ο Αλέξης Κούγιας, ο οποίος έχει αναλάβει τη νομική εκπροσώπηση οικογενειών θυμάτων της τραγωδίας στα Τέμπη.
Ο κ. Κούγιας ανέφερε πως η Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα πρέπει να επιβραβεύσει τα νεαρά παιδιά που έσωσαν κι άλλους επιβάτες του μοιραίου τρένου. Στη συνέχεια μίλησε για την προσπάθεια του υπουργού Προστασίας του Πολίτη, Τάκη Θεοδωρικάκου, να αποφυλακιστεί από την Τουρκία ο πατέρας αδικοχαμένου επιβάτη, να παραστεί στην κηδεία και να εκτίσει την ποινή του στην Ελλάδα. «Συμφώνησε ο Τούρκος ομόλογος του κ. Θεοδωρικάκου, περιμένουμε την απόφαση του Ερντογάν τη Δευτέρα που υπάρχει υπουργικό συμβούλιο», ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Δεν έχω τολμήσει να συζητήσω με τους ανθρώπους αυτούς τίποτα. Ακούω κάποιους «συναδέλφους» να μιλάνε για αποζημιώσεις. Εμένα οι άνθρωποι μου λένε «εμείς δεν θέλουμε λεφτά, τα παιδιά μας θέλουμε», σχολίασε για το τι έχουν ζητήσει οι οικογένειες των θυμάτων. Όπως ανέφερε, το κεντρικό πρόσωπο πλέον είναι ο συλληφθείς σταθμάρχης. «Όλα θα φανούν, κι οι προθέσεις της Δικαιοσύνης, από την απολογία του πρώτου κατηγορούμενου. Από τις ερωτήσεις του ανακριτή, θα καταλάβω αν όσα εξαγγέλθηκαν για την υπόθεση αυτή είναι πραγματικότητα. Θα φανούν οι προθέσεις», σχολίασε.
«Σήμερα μου δόθηκε μια πληροφορία που είναι ασφαλής, αλλά δεν μπορώ να κατονομάσω την πηγή, ότι στη βάρδια αυτή υπήρχαν δύο σταθμάρχες. Αυτός που μου το είπε είναι απόλυτος. Έπρεπε να είναι εκεί την ώρα που θα αναχωρούσε η αμαξοστοιχία και θα άλλαζαν οι γραμμές, τα κλειδιά όπως τα λένε. Αυτός στις 22:00 έφυγε για το σπίτι του. Είναι πολύ σοβαρό πραγματικά. Δεν θέλω να προβλέψω αν θα βρεθεί κατηγορούμενος. Σέβομαι το τεκμήριο της αθωότητας. Έχω κάνει αγώνες για αυτό. Είπε ένας που θέλει να λέγεται δικηγόρος, ότι κάνανε πάρτι, μόνο και μόνο για να του βάλουν τη φωτογραφία στην τηλεόραση. Σε τέτοιες τραγωδίες αναδεικνύονται συμπεριφορές. Υπάρχουν δύο πολύ σοβαρά πράγματα. Τώρα παραδίδονται πιστοποιητικά θανάτου, έχει ελάχιστη σημασία αλλά έχει νομική σημασία. Αν δεν έχει πιστοποιητικό θανάτου, δεν μπορεί να εμφανιστεί στην υπόθεση ως διάδικος. Αν δεν έχει ταυτοποιηθεί, εμφανίζεται ως άφαντος. Το άλλο, πιο σημαντικό, είναι ο χρόνος της παραγραφής. Η ποινική δίωξη είναι σε βαθμό κακουργήματος, και μπορεί να επισύρει ισόβια κάθειρξη», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Κούγιας.
Η αποκάλυψη αυτή έρχεται μόλις λίγη ώρα μετά από μια ακόμα σοβαρή καταγγελία, για την επικοινωνία που είχε ο μηχανοδηγός της μοιραίας αμαξοστοιχίας, με τον 59χρονο σταθμάρχη. Σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του Alpha, ο μηχανοδηγός φέρεται να είπε «Είμαι στην κάθοδο, είμαι καλά εδώ», αλλά δεν εισέπραξε καμία απάντηση από το σταθμαρχείο…
Η αμαρτωλή σύμβαση
Ρεπορτάζ του MEGA αναφέρεται στην «αμαρτωλή» σύμβαση 717, που αφορά την ανάταξη του συστήματος σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης και αντικατάσταση 70 αλλαγών τροχιάς σε εντοπισμένα τμήματα του άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη.
Ένα έργο που αρχικά ήταν προγραμματισμένο να περατωθεί το 2015 και αν είχε ολοκληρωθεί θα μπορούσε σύμφωνα με τους ειδικούς να είχε αποτρέψει το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη. Η μία παράταση έφερε την άλλη με τον υπεύθυνος του έργου να παραιτείται γιατί δεν μπορούσε να κοροϊδεύει τον κόσμο.
«Εγώ γιατί παραιτήθηκα; Με καλέσαν στην αίθουσα διοικητικού συμβουλίου και μου χωθήκανε όλοι. Εγώ ήμουν πρόεδρος του ΕΤCS. Nα στείλουμε επιστολή τον Μάρτιο στην ευρωπαϊκή ένωση ότι τον Οκτώβριο του 22 το ETCS θα δουλέψει σε όλο τον άξονα. Και λέμε παιδιά δεν μπορούμε να λέμε ψέματα. Αποκλείεται να δουλέψει και όντως δεν έχει δουλέψει. Εγώ εκεί διαφώνησα, να μην λέμε ψέματα στην Ε.Ε. και να κοροϊδεύουμε τον κόσμο», είπε στο MEGA ο Χρήστος Κατσιούλης, πρώην πρόεδρος επιτροπής ΕTCS ΕΡΓΟΣΕ.
Πληροφορίες της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ» αναφέρουν ότι ο κ. Κατσιούλης πριν από την παραίτηση, είχε στείλει αρκετές επιστολές στην εταιρεία με αφορμή τις καθυστερήσεις στην υλοποίηση του έργου.
«Εγώ έβλεπα ένα τοίχο και είχα στείλει επιστολές στους αρμοδίους. Τα τρένα πήγαιναν στα τυφλά, ήταν ένα έγκλημα, αν λειτουργούσε το σύστημα δεν θα είχε γίνει το κακό», συμπλήρωσε ο κος Κατσιούλης.
Καταγγελίες και εξώδικα
Την ίδια ώρα εργαζόμενοι και τα σωματεία τα τελευταία χρόνια έστειλαν αρκετές επιστολές στην εταιρεία επισημαίνοντας τα ανύπαρκτα συστήματα ασφαλείας. Στην τελευταία επιστολή μόλις είκοσι ημέρες πριν το τραγικό τονίζονται δύο εκτροχιασμοί στις 10 Οκτωβρίου του 2022 στο λιανοκλάδι και 11 ημέρες μετά στην Τιθορέα. Στην πρώτη περίπτωση ο εκτροχιασμός έγινε στα κλειδιά των γραμμών, στην δεύτερη ο σταθμάρχης φέρεται να γυρίσει το κλειδί την τελευταία στιγμή εκτροχιάζοντας το τρένο.
Την τελευταία δεκαετία στην Ελλάδα σημειώθηκαν 37 περιστατικά με εκτροχιασμούς, συγκρούσεις και παρασύρσεις πεζών. Και όλα αυτά στο ασφαλέστερο μεταφορικό μέσο παγκοσμίως.
Τον Σεπτέμβριο του 2021 μετά από δύο ατυχήματα σε Σέρρες και Δομοκό, οι εργαζόμενοι έστειλαν επιστολή προς την ΤΡΑΙΝΟΣΕ ζητώντας να ληφθούν όλα τα απαιτούμενα μέτρα ασφαλείας.
«Προτιθέμεθα να προχωρήσουμε σε στάση εργασίας με αίτημα την άμεση αποκατάσταση της σιδηροδρομικής υποδομής και της ασφάλειας κυκλοφορίας, η οποία έχει καταστήσει άκρως επικίνδυνη την πραγματοποίηση των δρομολογίων», ανέφερε η Πανελλήνια Ένωση Προσωπικού Έλξης ΟΣΕ.
Ο οργανισμος σιδηροδρόμων Ελλάδας στις καταγγελίες κακοσυντήρησης και υποστελέχωσης αρκέστηκε να απαντήσει με εξώδικο.
«Μας προκαλεί λύπη και απογοήτευση η εκτόξευση αυθαίρετων εκτιμήσεων και λανθασμένων πληροφοριών αλλά κυρίως ότι τέτοιου είδους ανακρίβειες, όταν εκφράζονται από επίσημους φορείς, γίνονται για τη δημιουργία εντυπώσεων και για λόγους σκοπιμότητας».
Το προεδρικό διάταγμα 240 υποχρεώνει την διοίκηση των εταιρειών να έρθει σε διαβούλευση, σε διάλογο, συνάντηση με τους εργαζόμενους, να ανταλλαχθούν στοιχεία και να χαραχθεί μία πολιτική αντιμετώπισης στην περίπτωση κινδύνου που εντέλει βλάπτει και το επιβατικό κοινό.
Και όλα αυτά όπως επισημαίνεται στο τέλος του εξώδικου σε περίοδο εκσυγχρονισμού και ασφάλειας αντίστοιχης των απαιτήσεων της εποχής και της χώρας η οποία σύντομα θα είναι εμφανής σε όλους.
Και όλα αυτά γράφονται στις 7 Νοεμβρίου του 2022, λίγους μήνες πριν από την ανείπωτη τραγωδία.