Αξιολόγηση εκπαιδευτικών και στελεχών, αυτονομία σχολείων με νέου τύπου αξιολόγηση των μαθητών ακόμα και και flipped classroom (ανεστραμμένη τάξη), όπου ο μαθητής θα παρουσιάζει μέρος του μαθήματος, με στόχο την πιο ενεργό συμμετοχή του, είναι μερικές από τις αλλαγές που έρχονται για τα σχολεία.
Το νέο σχολείο, που θα δουν οι μαθητές από το Σεπτέμβριο περιέγραψε χθες, η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως. Οι αλλαγές εμπεριέχονται σε νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας που τέθηκε από χθες σε δημόσια διαβούλευση και αναμένεται να ψηφισθεί περί τα τέλη του μήνα.
Οι αλλαγές από τη νέα σχολική χρονιά περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων αξιολόγηση εκπαιδευτικών που σε περίπτωση που είναι αρνητική θα οδηγεί σε υποχρεωτική επιμόρφωση εναλλακτικούς τρόπους αξιολόγησης μαθητών και όχι μόνο από τα διαγωνίσματα, αυτονομία του σχολείου με ανάληψη πρωτοβουλιών από τους εκπαιδευτικούς, διευθυντές που θα λαμβάνουν αποφάσεις για το σχολείο του, κληρικοί μόνο με πτυχίο Πανεπιστημίου ή από Ανώτατες Εκκλησιαστικές Ακαδημίες σε Αθήνα και Κρήτη, εισαγωγή του πολλαπλού βιβλίου που δίνει τη δυνατότητα στους εκπαιδευτικούς να επιλέγουν το βιβλίο που θέλουν, ανάμεσα στα εγκεκριμένα βιβλία του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, Εξετάσεις από Τράπεζα Θεμάτων για την Α΄και Β ΄λυκείου Ιδρυση 6 πρότυπων ΕΠΑΛ, δημιουργείται θέση υπεύθυνου Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού, Ελληνική PISA για αποτίμηση αποτελεσματικότητας του εκπαιδευτικού συστήματος σε μαθητές Στ’ Δημοτικού και Γ’ Γυμνασίου. Επίσης, ο διευθυντής του σχολείου μπορεί να επιβάλλει πειθαρχικές ποινές έγγραφης επίπληξης στους εκπαιδευτικούς ενώ καταργείται η κατ’αποκλειστικότητα αλφαβητική κατανομή ανά τμήματα καθώς ο Σύλλογος Διδασκόντων έχει τη δυνατότητα να βάζει κριτήρια.
Επιλογή διδακτικών βιβλίων
Το πολλαπλό βιβλίο δίνει τη δυνατότητα στους εκπαιδευτικούς να επιλέγουν το βιβλίο που θέλουν, ανάμεσα στα εγκεκριμένα βιβλία του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.). Ταυτόχρονα, μαθητές και εκπαιδευτικοί θα έχουν πρόσβαση και στα υπόλοιπα εγκεκριμένα διδακτικά βιβλία σε ψηφιακή μορφή, καθώς και σε πλούσιο συμπληρωματικό ψηφιακό εκπαιδευτικό υλικό. Η ελεύθερη επιλογή βιβλίου και οι πολλαπλές πηγές σηματοδοτούν μια πραγματική αλλαγή παραδείγματος στον τρόπο που μαθαίνουν τα παιδιά στο σχολείο, ξεφεύγοντας από το μοντέλο της αποστήθισης, ενισχύοντας την κριτική σκέψη των μαθητών και τη διαμόρφωση ανεξάρτητης γνώμης. Η Ελλάδα και η Κύπρος αποτελούν τη μειοψηφία των χωρών ΕΕ που διατηρούν το μονοπώλιο του ενός και μοναδικού σχολικού εγχειριδίου.
Αξιολόγηση των εκπαιδευτικών
Η αξιολόγηση του έργου των εκπαιδευτικών, είναι αξιολόγηση με καθαρά βελτιωτικό, μη τιμωρητικό χαρακτήρα, και έμφαση στην επιμόρφωση.
Η αξιολόγηση του έργου είναι περιγραφική (4βαθμη κλίμακα: «εξαιρετικό», «πολύ καλό», «ικανοποιητικό», «μη ικανοποιητικό»), όχι ποσοτική, και αφορά τρία πεδία αξιολόγησης: (α) τη γενική και ειδική διδακτική, ανά 4ετία, από τον Σύμβουλο Εκπαίδευσης Επιστημονικής Ευθύνης/Ειδικότητας, (β) το παιδαγωγικό κλίμα και τη διαχείριση της τάξης, ανά 4ετία, από τον Διευθυντή, και (γ) την υπηρεσιακή συνέπεια και επάρκεια εκπαιδευτικού, ανά 2ετία, από κοινού από τον Σύμβουλο Εκπαίδευσης Παιδαγωγικής Ευθύνης και τον Διευθυντή. Η αξιολόγηση (σε κεντρικό ή τοπικό επίπεδο) αποτελεί κοινή πρακτική στο 90% των ευρωπαϊκών χωρών, με βασικές εξαιρέσεις την Ελλάδα, την Τουρκία, την Ιρλανδία, τη Μάλτα και την Ισλανδία.
Στο προτεινόμενο νομοσχέδιο, η θετική αξιολόγηση συνεκτιμάται κατά τη διαδικασία επιλογής σε θέση ευθύνης, ενώ η μη θετική αξιολόγηση οδηγεί σε υποχρεωτικό επιμορφωτικό πρόγραμμα.
Ευθύνη για τον προγραμματισμό και την υλοποίηση της εξειδικευμένης επιμόρφωσης έχει ο Επόπτης Ποιότητας της Εκπαίδευσης (παιδαγωγικό στέλεχος εκπαίδευσης σε επίπεδο Διεύθυνσης Εκπαίδευσης).
Η αξιολόγηση των στελεχών, κάθε δύο χρόνια κατά τη τετραετή θητεία τους θα περιλαμβάνει αξιολόγηση βαθμολογική με στόχο τη διάγνωση της αποτελεσματικότητάς τους και σε περίπτωση αρνητικής αξιολόγησης δεν θα μοριοδοτούνται και δεν θα διατηρούν τη θέση.
Αξιολόγηση μαθητή
Προβλέπονται δύο σημαντικές τομές ως προς την αξιολόγηση της επίδοσης των μαθητών: Ο εκπαιδευτικός θα μπορεί πλέον να επιλέξει τη μορφή της τετραμηνιαίας δοκιμασίας αξιολόγησης των μαθητών, π.χ. να αναθέσει κάποια συνθετική ή διαθεματική εργασία, μια ομαδική παρουσίαση ή να αξιοποιήσει τις μεθόδους της ανεστραμμένης τάξης (flipped classroom), όπου π.χ. ο ίδιος ο μαθητής καλείται να παρουσιάσει το μάθημα της ημέρας ή να εισηγείται τρόπους επίλυσης προβλημάτων. Δίνεται βήμα στη δημιουργική πρωτοβουλία του εκπαιδευτικού, το μάθημα γίνεται πιο ενδιαφέρον, προσαρμοσμένο στις ανάγκες της κάθε τάξης. Αλλάζει και η φιλοσοφία της «εξεταστέας» ύλης. Το βιβλιοκεντρικό μοντέλο της απομνημόνευσης αντικαθίσταται από το γνωσιοκεντρικό μοντέλο του πολλαπλού βιβλίου.
Κατανομή μαθητών σε τμήματα
Με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων δύνανται να καθορίζονται γενικά ή ειδικά κριτήρια, βάσει των οποίων κατανέμονται οι μαθητές σε τμήματα. Τα κριτήρια κατανομής των μαθητών περιλαμβάνουν ενδεικτικώς: την ποσοτική αναλογία μαθητών, τις ειδικότερες μαθησιακές ανάγκες των μαθητών και τη διαμόρφωση ομάδων με στόχο τη διευκόλυνση της κοινωνικής ένταξης και μαθησιακής προόδου των μαθητών. Με την ίδια απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων πραγματοποιείται η κατανομή των μαθητών σε τμήματα, τα οποία πρέπει να είναι ισόρροπα.Ο Σύλλογος Διδασκόντων δύναται να αποφασίζει για τη μεταβολή της σύνθεσης των τμημάτων καθ’ όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους, εφόσον συντρέχουν παιδαγωγικοί λόγοι.
Ενδοσχολικοί Συντονιστές
Όργανα συντονισμού του εκπαιδευτικού έργου σε επίπεδο σχολικής μονάδας πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι οι Ενδοσχολικοί Συντονιστές (Συντονιστές Τάξεων ή/και Συντονιστές Γνωστικών Πεδίων), οι οποίοι συνδράμουν τον Διευθυντή και τον Υποδιευθυντή στο έργο τους ασκώντας καθήκοντα σε θέματα που αφορούν: (α) την υποστήριξη και τον συντονισμό των εκπαιδευτικών ανά ομάδες ειδικοτήτων ή ανά ομάδες τάξεων διδασκαλίας, (β) τον προγραμματισμό της διδακτέας ύλης, (γ) την οργάνωση δειγματικών διδασκαλιών και την ανταλλαγή καλών επαγγελματικών πρακτικών, (δ) την εισαγωγή καινοτόμων εκπαιδευτικών εργαλείων διδασκαλίας και την αξιολόγησή τους και (ε) τον προγραμματισμό των διαδικασιών αξιολόγησης των μαθητών.
Παιδαγωγικός σύμβουλος –μέντορας στη σχολική μονάδα
Για την καθοδήγηση και την υποστήριξη της ένταξης στην σχολική μονάδα νεοδιοριζόμενου ή πρόσφατα τοποθετημένου στη σχολική μονάδα μόνιμου ή αναπληρωτή ή ωρομίσθιου εκπαιδευτικού με προϋπηρεσία έως πέντε έτη ορίζεται από το Διευθυντή ή τον Προϊστάμενο του σχολείου ο παιδαγωγικός σύμβουλός – μέντοράς του. Με απόφαση του Διευθυντή ή του Προϊστάμενου της σχολικής μονάδας δύναται να αποφασίζεται ότι οι Συντονιστές Γνωστικών Πεδίων ή και Τάξεων του άρθρου μπορούν να αναλαμβάνουν, παράλληλα, καθήκοντα παιδαγωγικού συμβούλου – μέντορα.
Άσκηση πειθαρχικού ελέγχου από τον Διευθυντή
Στους εκπαιδευτικούς της δημόσιας εκπαίδευσης με εξαίρεση τα τακτικά και αναπληρωματικά μέλη των κεντρικών υπηρεσιακών συμβουλίων την πειθαρχική ποινή της έγγραφης επίπληξης δύναται, ως πειθαρχικός προϊστάμενος, να επιβάλλει και ο Διευθυντής ή ο Προϊστάμενος της σχολικής μονάδας.
Χρήση – Αξιοποίηση των σχολικών κτιρίων
Τρία σχολικά κτίρια, οι υποδομές και οι εγκαταστάσεις τους που δεν χρησιμοποιούνται για στέγαση δημόσιων σχολείων είναι δυνατόν να διατεθούν με απόφαση του δημάρχου, ύστερα από πρόταση της οικείας δημοτικής ή κοινοτικής επιτροπής παιδείας, για άλλες χρήσεις κοινής ωφέλειας, εφόσον δεν υπάρχει κίνδυνος σοβαρών φθορών και ζημιών και υπό τον όρο της διατήρησης του διδακτηρίου για τον σκοπό που προορίζεται. Σε κάθε περίπτωση κατά τη διάρκεια της χρήσης αποκαθίστανται από τον χρήστη οι τυχόν φθορές και ζημίες και καταβάλλονται οι επιπλέον δαπάνες φωτισμού, θέρμανσης και ύδρευσης, ώστε το διδακτήριο να παραδίδεται καθ` όλα έτοιμο για τη λειτουργία του σχολείου.
Κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους είναι δυνατόν να διοργανώνονται και να υλοποιούνται από τη σχολική μονάδα, μετά το πέρας του ωρολογίου διδακτικού προγράμματος, με ή χωρίς συνεργασία με τρίτους φορείς, εκδηλώσεις, προγράμματα και συνέδρια που απευθύνονται στην εκπαιδευτική κοινότητα. Οι εκδηλώσεις, τα προγράμματα και τα συνέδρια του πρώτου εδαφίου διοργανώνονται ύστερα από εισήγηση του Διευθυντή της σχολικής μονάδας, με απόφαση του Σχολικού Συμβουλίου, η οποία γνωστοποιείται στον οικείο Δήμο. Τυχόν έσοδα από τις εκδηλώσεις αυτές αποδίδονται στη σχολική μονάδα μέσω της αρμόδιας Σχολικής Επιτροπής.
Χρηματοδότηση σχολικών μονάδων και διαχείριση χορηγιών και δωρεών
Οι σχολικές μονάδες της δημόσιας πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, εκτός από την τακτική κρατική επιχορήγηση, χρηματοδοτούνται από: (α) τον Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Έρευνας (Ε.Λ.Κ.Ε.) του Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος με το οποίο συνεργάζονται ή άλλον συνεργαζόμενο φορέα, έσοδα από την πραγματοποίηση εκδηλώσεων ,δωρεές, χορηγίες, κληρονομίες, κληροδοσίες και άλλες παροχές τρίτων, καθώς και επιχορηγήσεις από άλλες πηγές. Η χρηματοδότηση αποδίδεται μέσω της αρμόδιας Σχολικής Επιτροπής άμεσα στη σχολική μονάδα, χωρίς να συμψηφίζεται με την τακτική επιχορήγηση για την κάλυψη των αναγκών της σχολικής μονάδας.
Δημιουργία και συντήρηση ιστοσελίδας σε επίπεδο σχολικής μονάδας
Κάθε σχολική μονάδα δημιουργεί και λειτουργεί, με πρωτοβουλία και ευθύνη του Διευθυντή ή του Προϊσταμένου της, ιστοσελίδα στο διαδίκτυο, η οποία ως προς το περιεχόμενο περιλαμβάνει, κατ’ ελάχιστο, τα εξής: (α) πληροφορίες για το διδακτικό προσωπικό, τις υποδομές και τον εξοπλισμό της σχολικής μονάδας, καθώς και για την προσβασιμότητα αυτής σε μαθητές, εκπαιδευτικούς και γονείς/κηδεμόνες με αναπηρία (β) το εβδομαδιαίο ωρολόγιο πρόγραμμα διδασκαλίας που ισχύει ανά σχολικό έτος, καθώς και πιθανές τροποποιήσεις του, (γ) τα εκπαιδευτικά προγράμματα, οι εκπαιδευτικοί όμιλοι και κάθε είδους δράσεις, αθλητικές, πολιτιστικές, κοινωνικές που υλοποιούνται από τη σχολική μονάδα.
Αναμόρφωση του θεσμού του Σχολικού Συμβουλίου
Σε κάθε δημόσιο σχολείο λειτουργεί επταμελές σχολικό συμβούλιο, το οποίο αποτελείται από:
α) Τον Διευθυντή ή Προϊστάμενο της σχολικής μονάδας, ο οποίος είναι ο Πρόεδρος του Σχολικού Συμβουλίου. Ο Διευθυντής αναπληρώνεται από τον Υποδιευθυντή της σχολικής μονάδας και, σε περίπτωση που δεν υπάρχει Υποδιευθυντής, από εκπαιδευτικό της σχολικής μονάδας που διαθέτει, κατά προτίμηση, δώδεκα τουλάχιστον έτη προϋπηρεσίας. Ο εκπαιδευτικός που αναπληρώνει τον Διευθυντή ή τον Προϊστάμενο καθορίζεται με απόφαση του Διευθυντή ή Προϊσταμένου της σχολικής μονάδας.
β) Δύο εκπρόσωπους του οικείου Δήμου, οι οποίοι προτείνονται κατά πλειοψηφία από το Δημοτικό Συμβούλιο. Ο ένας εκ των δύο αυτών εκπροσώπων είναι μέλος της Σχολικής Επιτροπής και είναι ο Αντιπρόεδρος του Σχολικού Συμβουλίου. Ο έτερος εκπρόσωπος είναι υπάλληλος της Διεύθυνσης ή του Τμήματος Παιδείας του οικείου Δήμου.
γ) Τρεις εκπαιδευτικούς της σχολικής μονάδας με τους νόμιμους αναπληρωτές τους. Οι ως άνω εκπαιδευτικοί και οι αναπληρωτές τους ορίζονται κατά πλειοψηφία από τον Σύλλογο Διδασκόντων της σχολικής μονάδας.
δ) Έναν εκπρόσωπο του Συλλόγου Γονέων, με το νόμιμο αναπληρωτή του, ο οποίος προτείνονται κατά πλειοψηφία από το Διοικητικό Συμβούλιο του συλλόγου.
Ελληνική PISA
Αποτίμηση αποτελεσματικότητας του εκπαιδευτικού συστήματος σε μαθητές Στ’ Δημοτικού και Γ’ Γυμνασίου. Eνα νέο, ανεξάρτητο εργαλείο για την αποτύπωση της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου και τη διαρκή του αναβάθμιση
Εκκλησιαστική Εκπαίδευση
Το νομοσχέδιο επιχειρεί να εκσυγχρονίσει και να οργανώσει εξ ολοκλήρου και σε νέα βάση την δευτεροβάθμια, μεταδευτεροβάθμια και ανώτατη εκκλησιαστική εκπαίδευση, με στόχο τη συνολική αναβάθμιση της ποιότητας του κλήρου. Συγκεκριμένα, η δευτεροβάθμια εκκλησιαστική εκπαίδευση εντάσσεται στη γενική δευτεροβάθμια εκπαίδευση υπό την εποπτεία του κράτους, ενώ τόσο οι εκπαιδευτικοί όσο και οι μαθητές των εκκλησιαστικών σχολείων θα επιλέγονται βάσει κριτηρίων, οδηγώντας στη συνολική αναβάθμιση της δευτεροβάθμιας εκκλησιαστικής εκπαίδευσης. Επιπλέον, δημιουργούνται 3 Σχολές Μαθητείας Υποψηφίων Κληρικών (ΣΜΥΚ), μέσω της μετατροπής υφιστάμενων εκκλησιαστικών σχολείων, οι οποίες θα αποτελούν δομές μεταδευτεροβάθμιας εκκλησιαστικής εκπαίδευσης με διετές πρόγραμμα σπουδών. Στο εξής, απαραίτητη προϋπόθεση για να μισθοδοτηθεί ένας κληρικός από το δημόσιο θα είναι η κατοχή Διπλώματος ΣΜΥΚ ή πτυχίου Α.Ε.Ι., δίνοντας τέλος στο φαινόμενο μισθοδοσίας αποφοίτων δημοτικού, γυμνασίου ή λυκείου ως κληρικών.. Επίσης γίνεται συνένωση των Ανώτατων Εκκλησιαστικών Ακαδημιών από 4 σε 2 , της Αθήνας και της Κρήτης.
H βασική φιλοσοφία του νομοσχεδίου
Στόχος του νομοσχεδίου είναι η δημιουργία ενός ακόμη καλύτερου σχολείου για τα παιδιά μας, που εξασφαλίζει όλα τα απαραίτητα εφόδια για το παρόν και το μέλλον τους, και η απελευθέρωση του δυναμικού των εκπαιδευτικών μας, σε ένα πλαίσιο μεγαλύτερης ελευθερίας, διαρκούς υποστήριξης και αυξημένης λογοδοσίας.
Η πρότασή αποτελείται από 3 αλληλένδετους πυλώνες:
• Την ενίσχυση της αυτονομίας των σχολικών μονάδων.
• Τη θέσπιση μηχανισμού αξιολόγησης του έργου των εκπαιδευτικών ως μηχανισμού βελτίωσης και ενδυνάμωσης των εκπαιδευτικών.
• Την ενίσχυση των δομών εκπαίδευσης ως κρίσιμων πυλώνων για την αποτελεσματική παιδαγωγική υποστήριξη του αυτόνομου σχολείου.
• Ενισχύεται ο ρόλος του Διευθυντή της σχολικής μονάδας, ώστε να μπορεί να λάβει τις αποφάσεις εκείνες που θα καταστήσουν το σχολείο πιο αυτόνομο, αλλά και ο ρόλος των εκπαιδευτικών σε θέσεις ευθύνης.
Ενίσχυση εμπιστοσύνης σε καθηγητή
Ελεύθερη επιλογή βιβλίου -Αυτονομία ως προς τη μορφή των 4μηνιαίων δοκιμασιών αξιολόγησης (π.χ. ατομική/ομαδική εργασία, flipped classroom, αντί για μόνη επιλογή το ωριαίο διαγώνισμα) & τέλος στην υπερρύθμιση λοιπών ενδιάμεσων δοκιμασιών (π.χ. στον αριθμό και διάρκεια λοιπών δοκιμασιών) -Αποκέντρωση της διαδικασίας διεξαγωγής εκπαιδευτικών δράσεων και προγραμμάτων– σήμερα απαιτείται έγκριση Υπ. Παιδείας- Δυνατότητα διοργάνωσης εκπαιδευτικών ομίλων (υπεύθυνοι εκπ/κών ομίλων)-Απλοποίηση διαδικασίας διενέργειας ερευνών και πρακτικής άσκησης εντός των σχολικών μονάδων.
Ενίσχυση του ρόλου του Διευθυντή και των εκπαιδευτικών σε θέσεις ευθύνης
Ο Διευθυντής αποκτά τις αρμοδιότητες εκείνες που του επιτρέπουν να υπηρετήσει το αυτόνομο σχολείο, ενώ πλέον καλείται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της σχολικής ζωής.
Συγκεκριμένα προβλέπεται:
• Θέσπιση υποστηρικτικών οργάνων – distributed leadership model
o Υποδιευθυντές (επιλογή μετά από εισήγηση Διευθυντή)
o Ενδοσχολικοί Συντονιστές
o Μέντορες
o Υπεύθυνοι διασύνδεσης με τη μαθητεία στα ΕΝΕΕΓΥΛ
• Διοργάνωση ετήσιων επιμορφώσεων
• Διευθυντής ως αξιολογητής των εκπαιδευτικών του – παρατηρήσεις μαθημάτων
• Αρμοδιότητα για τη διοργάνωση παιδαγωγικών συναντήσεων
• Αρμοδιότητα για την άσκηση πειθαρχικού ελέγχου
• Δυνατότητα αξιοποίησης σχολικών εγκαταστάσεων εκτός σχολικού ωραρίου
• Δυνατότητα εξασφάλισης επιπλέον πόρων μέσα από τη διοργάνωση εκδηλώσεων & την ευκολότερη αποδοχή δωρεών και χορηγιών
• Αύξηση θητείας από 3ετή σε 4ετή και δυνατότητα επαναδιορισμού χωρίς όριο 2 θητειών
Τράπεζα Θεμάτων
Για το σχολικό έτος 2021-2022 η Τράπεζα Θεμάτων θα ισχύσει για τους μαθητές της Α’ και Β’ Λυκείου. Υπενθυμίζεται ότι εφέτος δεν εφαρμόστηκε η Τράπεζα Θεμάτων στην Α’ Λυκείου λόγω της πανδημίας.
Αγγλικά από το νηπιαγωγείο
Καθολική εφαρμογή της 2χρονης προσχολικής εκπαίδευσης, γενίκευση δραστηριοτήτων στα Αγγλικά στο νηπιαγωγείο, Γενίκευση Εργαστηρίων Δεξιοτήτων σε νηπιαγωγεία, δημοτικά, γυμνάσια με θέματα από τη σεξουαλική αγωγή, την οδική ασφάλεια το περιβάλλον και τη ρομποτική.